In Los Angeles geldt de op Texel geboren Nederlandse schrijver, scenarist en filmmaker René Daalder als een pionier inzake virtuele realiteit en de ontwikkeling van baanbrekende digitale filmtechnologie die o.a. is toegepast in Robocop 2 en de X-Files. Als regisseur maakte hij ooit de allereerste tienercultfilm over schoolterreur (Massacre at Central High, 1976), realiseerde videoclips voor o.a. Supertramp, The Sex Pistols en Bob Dylan en werkte mee aan de punkrockfilm The Great Rock&Roll Swindle (1980). Van z’n hand verschijnen regelmatig artikels over digitale cinema, computers, kunst en architectuur in Amerikaanse magazines, hij schrijft boeken over de onderwerpen die hem boeien, heeft een succesvol bedrijfje in Los Angeles waar computergames en software ontwikkeld worden en hij geeft regelmatig lezingen aan Amerikaanse en Europese universiteiten en kunstacademies over The Future of Everything.
 

 

 

In The Terrestrials krijgt u een bijzonder mooi staaltje van Daalders kunnen, want met als uitgangspunt het portret van de Amerikaanse futurist en drugsgoeroe Timothy Leary bouwt hij een fijnzinnige sciencefictiondocumentaire over de veronderstelde onbeperkte mogelijkheden van het menselijke brein en de manier waarop jongeren vandaag geïnspireerd worden door de theorieën van de voormalige psycholoog en Havard-professor. Archiefmateriaal over lezingen van Timothy Leary, homevideo’s van een groepje jongeren en uniek CGI-beeldmateriaal worden feilloos aaneengeklonken tot een tijdloos sprookje over het leven en de ev. mogelijkheden om te overleven en te ontsnappen aan onze fysieke beperkingen.

 

In de film/documentaire brengt een jonge aspirant-psycholoog verslag uit over zijn contacten met een groepje jongens en meisjes dat aan de universiteit van Santa Cruz in Californië het idee opvat om het archief van Timothy Leary te ordenen en te digitaliseren zodat het voor een breder publiek toegankelijk is via internet. Maar de confrontatie met het werk en de persoon van Leary zet hen ertoe aan om zelf een aantal experimenten uit te voeren met synthetische drugs om zo de theorie aan de praktijk te toetsen waardoor de jongeren geconfronteerd worden met onbekende delen van hun brein en een lange reis maken langs eigenschappen en kwaliteiten van hun persoonlijkheid waarvan ze zich voordien niet bewust waren. Voor sommigen wordt het een ervaring die hun leven verandert, voor anderen is het een zwart gat waaruit ze maar met veel moeite weer wegkomen, want LSD en marihuana hebben ook nadelen die op overdose na soms pas na verloop van tijd aan de oppervlakte treden. De donkerharige Amelia bijv. wordt het slachtoffer van een LSD-overdose en komt in het ziekenhuis terecht. Ze blijkt nadien manisch-depressieve neigingen te hebben en is voordurend bang voor een onverwachte toeval waardoor ze de controle over haar lichaam riskeert te verliezen. Ryan, de jongen op wie ze een jaar eerder verliefd werd tijdens het archiefwerk, heeft bij zichzelf mentale mogelijkheden ontdekt die een verrijking betekenen voor zijn persoonlijkheid waardoor hij zich veel meer bewust is van z’n omgeving en beter contacten kan leggen met de buitenwereld. Allemaal zijn ze het erover eens dat Timothy Leary z’n tijd ruim vooruit was, want sprak hij niet in 1977 al over overbevolking, opwarming van de aarde, de noodzaak om onze intelligentie te vergroten en technologieën te ontwikkelen waardoor we op termijn de aarde kunnen verlaten om aldus het risico op vernietiging en uitroeiing te vermijden?
 

  

 

Timothy Leary is een figuur van de laten jaren zestig die precies in de tijdgeest paste wat betreft z’n ideeëngoed. Hij was opgeleid tot psycholoog, werd professor aan de beroemde Harvard-universiteit en zette er zijn studenten aan tot het experimenteren met de voor die tijd gloednieuwe synthetische drug LSD waarvan niemand de gevolgen kon voorspellen. Hij werd de profeet van een generatie, de promotor van psychedelische ervaringen om tot een hoger persoonlijk bewustzijn te komen, predikte de omverwerping van de gevestigde orde ten einde de wereld te regeren met liefde en vrede, maar werd uiteindelijk door de universiteitsraad aan de deur gegooid en in 1970 veroordeeld tot een gevangenisstraf van 10 jaar voor het bezit van marihuana. Nog datzelfde jaar wist Leary uit de gevangenis te ontsnappen en via hand- en spandiensten van The Weather Underground naar Algerije te vluchten waar hij de bescherming genoot van Eldridge Cleaver van de Black Panther Party. In 1971 verkaste hij naar Zwitserland en twee jaar later naar de Afghaanse hoofdstad Kaboel, maar Leary maakte de fout om daarvoor een Amerikaans lijnvliegtuig te gebruiken waardoor het Federal Bureau of Narcotics and Dangerous Drugs hem moeiteloos kon inrekenen. In 1976 werd hij uit de gevangenis ontslagen en hield zich onledig met het schrijven van boeken en het geven van lezingen die hem een riante levensstijl garandeerden. In de jaren tachtig verkondigde Leary dat de computer en het internet interessanter waren dan LSD, maar hij wees er wel op dat computers net zoals het menselijke brein kunnen crashen. Tegelijk werd hij een vooraanstaand futurist die zocht naar middelen om het leven te verlengen en onze uittocht naar de ruimte voor te bereiden.

 

The Terrestrials is een intrigerende productie waaruit je als toeschouwer niet kan opmaken wat werkelijkheid en wat fictie is. Alleen het archiefmateriaal over Timothy Leary biedt houvast, voor de rest lopen sciencefiction en spinsels uit de pen van René Daalder naadloos door elkaar. Het resultaat is herkenbaar en tegelijk verwarrend, maar altijd aangenaam om naar te kijken. De CGI-effecten passen bovendien perfect bij het onderwerp en bij het visionaire gedachtegoed van Timothy Leary. Het materiaal is gedeeltelijk met een minicamera opgenomen en tijdens de montage is het onderscheid bewaard (rustige beelden naast nerveuze en springerige opnamen) waardoor er sprake is van een vrij hoog tempo qua voortgang van de film.
 

 

De beeldkwaliteit is overwegend goed, zij het dat de opnamen met de minicamera bewust een iets andere textuur hebben en het onderwerp niet altijd perfect in beeld brengen, kwestie van het amateurisme van de jonge aspirant-psycholoog (maker van het beeldmateriaal) een beetje in de verf te zetten. Technisch is het materiaal in orde zonder storende ongerechtigheden of technische mankementen. Het geluid staat in stereo, maar meer heeft deze film ook niet nodig.

Geen

 

The Terrestrials van de Nederlands-Amerikaanse filmmaker René Daalder is een verrassende productie die het midden houdt tussen een documentaire en een film. Fictie, sciencefiction en realiteit lopen voortdurend door elkaar in situaties en omstandigheden die op de een of andere manier altijd terug te koppelen zijn naar het werk en de ideeën van halfgod Timothy Leary die voornamelijk in de late jaren zestig een grote invloed kreeg op de Flower Power- en Woodstock-generatie met betrekking tot vrij drugsgebruik en psychedelische ervaringen. René Daalder maakt een atypisch portret van Timothy Leary, maar dat blijkt uiteindelijk de kracht te zijn van deze productie.