Tijdens een teraardebestelling op de begraafplaats van Liverpool ziet de vijftienjarige John Lennon z’n roodharige moeder voor het eerst in vele jaren. Ze staat wat schaapachtig en schuldig naar hem te kijken van op een afstand tussen hoge bomen en verdwijnt dan achter het struikgewas. Dat is ze, zegt z’n neefje, als John enigszins bedrukt naar de lege plek op het gazonnetje aan de overkant van de begraafplaat staat te turen, want hij heeft z’n bril niet op waardoor het allemaal een beetje dooreenvloeit. Een paar dagen later staat hij bij Julia voor de deur. Ze blijkt als het ware om de hoek te wonen met haar nieuwe man Bobby en hun twee dochtertjes. En ze is nog enthousiast ook. Ze valt hem om de nek alsof het om haar eerste vriendje gaat. Ze lacht, ze is uitgelaten, ze bakt koekjes en ze drukt hem op het hart z’n mond te houden tegen z’n tante Mimi bij wie hij sinds z’n vijfde inwoont sinds de dag dat z’n vader Alf vruchteloos probeerde om na een lange afwezigheid wegens oorlog in Europa de relatie met z’n moeder Julia weer op de sporen te krijgen, zij hem afwees en hij besloot om met z’n zoon naar Nieuw-Zeeland uit te wijken. Mimi hield hem tegen en omdat Julia plannen had met andere mannen, nam ze John in huis. Dat kwam haar overigens goed uit, want zelf kon ze geen kinderen krijgen.
 

 

Sindsdien leven de zusjes op voet van oorlog en komen ze nimmer bij elkaar over de vloer. De discussie is altijd dezelfde: Julia meent dat haar oudere zus haar zoon van haar heeft gestolen, Mimi is van oordeel dat ze het vijfjarige jongetje gered heeft uit een hachelijke situatie. De tiener John Lennon wordt heen en weer geslingerd tussen de vrouw die hem de voorbije tien jaar heeft opgevoed en haar jongere zus die hem heeft gebaard. Als hij bovendien vragen stelt over de whereabouts van z’n vader Alf, die opnieuw en sinds lang met de noorderzon lijkt vertrokken te zijn, is de geest helemaal uit de fles. Tussen Mimi en Julia ontspint zich een vijandigheid met John als centrale spil en het effect is nefast voor z’n ontwikkeling, want hij doet het al niet zo goed op school en wordt regelmatig een weekje uitgesloten wegens z’n niet acceptabele gedrag. Mimi is boos, maar Julia gebruikt de gestolen tijd om met haar zoon om te gaan. Hun relatie lijkt op de een of andere manier op een romance, want Mimi is eigenlijk z’n tante, voogd en moeder en Julia, tja, zij leert hem haar banjo te bespelen, ze neemt hem mee voor een dagje uit naar de pier van Blackpool, ze bloeit op in zijn aanwezigheid, ze draait de plaatjes die hij in de haven heeft geruild met een matroos, ze neemt hem mee naar een pub waar rock’n roll wordt gedraaid en naar de bioscoop waar hij voor het eerst Elvis Presley in het newsreel aan het werk ziet. Ik wil m’n eigen rock’n roll-band, zegt hij later tegen Mimi en voor z’n verjaardag krijgt hij een gitaar van 8 en een halve pond waarop ze afdingt tot zeven.
 

 

Nog diezelfde week sticht John Lennon z’n eigen skifflebandje The Quarrymen en een vriend introduceert ene Paul McCartney die aardig wat gitaar blijkt te spelen en tijdens een ritje met de bus brengt Paul z’n jongere vriend George Harrison mee en samen zullen ze tegen het einde van de film voor een paar weken of zelfs maanden naar Hamburg verkassen. Julia is ondertussen op straat door een auto aangereden en overleden, John is ingetrokken bij z’n vriend van de academie, Stuart Sutcliffe en hij klopt bij Mimi aan voor z’n geboortebewijs en een handtekening voor z’n reispas. Hij belooft haar te bellen vanuit Hamburg, wat hij ook doet en sindsdien trouw elke week.

 

Nowhere Boy is de biopic over de opgroeiende John Lennon toen hij in Liverpool bij z’n tante Mimi woonde omdat z’n moeder niet voor hem kon zorgen. Het scenario voor de film is in samenwerking met Julia Baird geschreven, Johns halfzusje dat hij in het huis van Julia en Bobby leerde kennen, en dus mogen we ervan uit gaan dat de informatie met de werkelijkheid strookt. Ze spreekt in elk geval de wijdverspreide praatjes tegen als wilde Julia niets met haar zoon te maken hebben, een foute conclusie die John zelf nooit rechtgezet heeft tijdens z’n leven, maar die Julia Baird uitvoerig in haar boek Imagine This: Growing up with my Brother John Lennon (2007) behandelt en becommentarieert. Helemaal historisch correct is de film evenwel niet, want de bewering dat hij z’n moeder voor het eerst weer ontmoette op de begrafenis van z’n oom George strookt geenszins met het feit dat hij volgens Baird al op z’n elfde bij hun aan huis kwam en hun moeder hem regelmatig opzocht bij haar oudere zus Mimi. Maar goed, een film heeft een mate van dramatiek nodig en gezien het (jonge) leven van John Lennon die misschien net iets te weinig in voorraad heeft, hebben de scenaristen een handje toegestoken. Het maakt weinig uit. Het gaat nl. niet om details maar om het overzicht in een poging aan te geven waarom deze jongen uit een arbeidersbuurt in Liverpool uit kon groeien tot de wereldverbeteraar en grote muzikant uit de jaren zestig en waarom z’n teksten – en misschien wel de rest van zijn leven - de constante mengeling waren van uitbundigheid en verdriet.
 

 

Regisseur Sam Taylor-Wood maakt een mooi portret van de opgroeiende Lennon en acteur Aaron Johnson slaagt erin om ons te laten geloven dat hij de jonge versie is van de bijziende Beatle met het ziekenfondsbrilletje. Het scenario bevat in elk geval voldoende intense momenten om de jonge acteur toe te laten om met de rol op zinvolle wijze aan de slag te gaan en dat doet hij op voorbeeldige wijze en net omdat er over John Lennon uit die vroege periode zo weinig bekend is – en zo weinig materiaal bestaat – kan hij zich een zekere vrijheid permitteren betreffende de karakterisering van het personage. Ook goed op dreef is Kristin Scott Thomas als Johns eerder stijve en victoriaanse tante Mimi, een vrouw die het goed meent met haar omgeving, maar die moeite heeft om haar gevoelens uit te drukken. Daarmee drijft ze de jonge kerel in de armen van haar veel minder rigide echtgenoot George (David Threlfall) en diens plotse dood is dan ook een fameuze slag voor John, want met alleen Mimi is huis wordt de sfeer een stuk minder relaxed. Anne-Marie Duff (The Magdalena Sisters, 2002) kruipt in de huid van Johns moeder Julia, een vrij moeilijke rol, want de actrice wordt ook geacht de niet zo labiele geestelijke toestand van de jonge vrouw zichtbaar te maken en haar ongewone nervositeit of overdreven uitgelatenheid, wat allemaal op de aanleg voor een manisch-depressieve psychose zou kunnen wijzen. Thomas Brodie-Sangster (The Last Legion, 2007) maakt een goede beurt als de jeugdige Paul McCartney en speciaal voor die rol leerde hij gitaar spelen met de linkerhand; de jonge debutant Sam Bell neemt de rol van George Harrison voor z’n rekening, maar die keuze is minder overtuigend, mede omdat het personage nauwelijks screentijd krijgt in Nowhere Boy.

Het probleem voor regisseur Sam Taylor-Wood is dat de verhaalstof redelijk beperkt is en de mogelijkheden tot het introduceren van emotionele of dramatische hoogtepunten miniem zijn, mede omdat het hele hoofdstuk over The Beatles buiten het kader van deze film valt. Nowhere Boy heeft uiteindelijk meer gemeen met een goede tv-film dan met een grote bioscoopfilm en voor het slagen van deze productie op de dvd-markt wordt dan ook duidelijk op de fans van John Lennon en wellicht nog meer op die van The Beatles gemikt. Wie Julia Bairds boek gelezen heeft, heeft zonder meer een streepje voor.

De beeldkwaliteit is goed, zij het niet denderend. Het zwartniveau is redelijk en gelukkig is er geen sprake van printbeschadigingen of andere technische mankementen. Alleen op de aftiteling krijg je een fragmentje Lennon, nl. uit Mother. Naast wat oude en originele rock’n roll is er nog muziek van Alison Goldfrapp en Will Gregory om de gaatjes te vullen.
 

Geen

 

De verdienste van deze film zit in het feit dat een periode uit de ontstaansgeschiedenis van de grootste popgroep aller tijden wordt belicht, meer bepaald via scènes uit het leven van de haast charismatische figuur van John Lennon in de periode 1956-1960 toen hij zich vooral manifesteerde als macho en haantje en zich ruim in de sigarettenrook wikkelde. Mooi is ook de verhaallijn waaruit blijkt dat hij een acceptabele banjospeler was, maar Paul McCartney hem gitaar leerde spelen. Verplichte kost voor de fans, toch?