FILM
Dit magistrale epos vertelt het verhaal van Judah Ben-Hur (Charlton Heston), een Jood woonachtig in Judea. Hij is een graag geziene en gerespecteerde figuur in de streek, en is bovenal een sympathiek man. Maar dan keert het tij wanneer zijn jeugdvriend Mesala en zijn Romeins leger Judah’s territorium binnentreden. Al gauw blijkt dat Mesala eist dat Judah de namen van de verraders onder zijn volk bekendmaakt, wat hij weigert. De gemoederen laaien op en door een dom voorval wordt Judah zonder rechtszaak verbannen naar de Romeinse galleien. De tijd verstrijkt en Judah Ben-Hur wordt wettelijk geadopteerd door een Romeinse edelman wiens leven hij tijdens een zeegevecht gered heeft. Hij beoefent het de kunst van het strijdwagenrijden en hoopt zo op een dag zijn vrijheid te kunnen afdwingen. Want niet enkel wraak wegens zijn gevangenschap drijft hem, ook de zoektocht naar zijn moeder en zuster geeft hij nooit op. Zwaar ontmoedigd vindt hij hen terug in het Dal der Melaatsen, een geheim dat voor hem altijd verzwegen werd. Juda maakt tevens kennis met een bijzondere man, een man aan wie hij tijdens zijn gevangenschap het leven heeft te danken, een man die nu zelf terecht staat en zal gekruisigd worden…


Ben Hur, één van de grootste spektakelfilms uit de filmgeschiedenis, redde een slabbakkende studio MGM in 1959 van een financiële ondergang. Met een budget van 15 miljoen dollar, zes jaar voorbereiding, een speelduur van drie en een half uur, 100 000 kostuums, 50 000 figuranten, 300 decors en gefilmd in Cinemascope 65mm zag het er nochtans naar uit dat dit project de dieperik zou induiken, maar Ben Hur groeide uit tot een groot succes en won maar liefst elf oscars, een aantal dat niet meer werd geëvenaard tot Titanic in 1997 op het toneel verscheen. Dit epos van regisseur William Wyler is een remake van de stille film uit 1925 met dezelfde titel. Beiden zijn ze gebaseerd op de roman van Generaal Lew Wallace (de eerste maal gepubliceerd in 1880). De opzet van dergelijk epos is groots en grandioos: de acteurs, de decors, de kostuums, de muziek, de fotografie; alles draagt bij tot de sfeerschepping en het doen herleven van de tijdsgeest. Ben Hur is een epos zoals Hollywood ze de dag van vandaag niet meer maakt. Enig minpuntje aan de film is misschien wel de lange speelduur. Sommige scènes en dialogen zijn (nodeloos) lang uitgesponnen en halen de vaart uit het verhaal. Maar laat dit je zeker niet ontmoedigen om de film in huis te halen, het blijft zeker en vast meer dan de moeite waard dit pareltje aan de collectie toe te voegen.


BEELD EN GELUID
Ben Hur werd eind jaren vijftig opgenomen in een filmformaat dat nu niet meer gebruikt wordt. Het originele beeldformaat heeft een verhouding van 2.76:1 en wordt hier op dvd omgezet tot een beeldformaat van ongeveer 2.70:1. De transfer is bovendien anamorfisch uitgevoerd. Over de beeldkwaliteit valt niet veel te klagen, rekening houdend met het feit dat deze film reeds meer dan veertig jaar oud is. Kleuren zijn prima, het beeld bevat ook voldoende detail en scherpte, en het contrast is over het algemeen redelijk goed. De zwarttinten ogen niet altijd even diep en solide, deze hadden zeker wat voller en stabieler gemogen. De print heeft wat te kampen met filmgrain, hier en daar een vuiltje, kleine printbeschadigingen en trillende beeldlijnen. Het geluid is een geremixte Dolby Digital 5.1-track die voornamelijk gefocust is op de voorste kanalen waarbij de surrounds voor subtiele achtergrond- en sfeergeluiden zorgen. De dialogen zijn goed verstaanbaar en de track heeft nauwelijks last van ruis of andere storingen.


EXTRA’S
Wegens de lange speelduur van de film heeft men wijselijk besloten deze op te splitsen langs de twee zijden. Zodoende kon men de beeld- en geluidskwaliteit zo optimaal mogelijk behouden. Naast een opsomming van cast en crew, een lijstje met gewonnen awards, de bioscooptrailer, een beknopte fotogalerij en screentests (8 min. 15) van onder meer Leslie Nielsen, Cesare Danova en Haya Harareet, kan je eveneens een audiocommentaar van acteur Charlton Heston beluisteren. Deze track praat hij niet helemaal vol. Slechts een goed uur is gevuld met commentaar allerhande. Telkens Heston is uitgepraat, verschijnt onderaan het scherm het icoon >>|. Vervolgens druk je op de toets “volgend hoofdstuk” waarna de commentaar verder gaat vanaf het volgende punt. Heston biedt de kijker voldoende interessante weetjes en achtergrondinformatie bij een aantal scènes. De meest interessante extra op deze release bevindt zich op kant B, namelijk de documentaire “Ben-Hur: The Making of an Epic” (58 min.), netjes ingedeeld in een 20-tal hoofdstukken en verteld door Christopher Plummer. De documentaire belicht een heleboel aspecten die met de film te maken hebben. De voorgeschiedenis - van de roman van Wallace, het theaterstuk, de stille film en uiteindelijk de versie uit 1959 - wordt voldoende uitgebreid gestoffeerd. Voorts worden onder meer, aan de hand van interviews en beelden achter en voor de schermen, de productie en de problemen aangekaart die met dergelijke productie gepaard gingen, de zoektocht naar locaties, de casting, de filmmuziek, de wagenrace in detail, de religieuze aspecten, enzovoorts. De extra’s worden niet Nederlands ondertiteld. En tenslotte zit er binnenin het dvd-doosje nog een klein boekje met achtergrondinformatie over de film.


CONCLUSIE
Ben Hur is een klassieker in de filmgeschiedenis, een grandioos epos dat in geen enkele dvd-collectie mag ontbreken. De technische kwaliteit op deze dvd is ondanks de foutjes in het beeld meer dan geslaagd te noemen. Zo’n goede transfers als deze vind je voor Ben Hur niet op homevideo-formaat. De extra’s mogen dan al niet kwantitatief aanwezig zijn, kwaliteit bieden ze zeker, met een degelijke audiocommentaar en een zeer interessante documentaire. Een aanrader!