SERIE
Na een vierde seizoen dat vooral in de tweede helft heel wat fans teleurstelde, keren Joss Whedon en co. in seizoen vijf van Buffy the Vampire Slayer terug naar de ingrediënten die de eerste seizoenen zo'n succes maakten. Het ontbreken van een gezamenlijk ontmoetingspunt - één van de grootste problemen van seizoen 4 - wordt opgelost door Giles eigenaar te maken van een Magic Shop. Ook de definitieve toevoeging van ex-demon Anya aan de cast is een goede zet van de schrijvers. Maar de meest ingrijpende verandering is zonder meer dat Buffy er dit seizoen een jongere zus bijkrijgt. Het is de meest riskante zet, maar ook degene die emotioneel het meeste dividend uitbetaalt. Temeer daar het overkoepelende thema van dit seizoen verantwoordelijkheid is.

Het gros van de episodes draait niettemin nog steeds om een 'monster van de week'. Zo duikt in de eerste aflevering zowaar übervampier Dracula op, neergezet als een arrogante, mystieke Oost-Europese narcist om het contrast met de heruitvinding van het genre door Buffy the Vampire Slayer nog groter te maken. Andere memorabele slechteriken zijn een ex-liefje van Anya die door haar in een trol is veranderd, een robot vermomd als liefhebbende vriendin en een wezen uit de ruimte dat 'maanzieken' uit hun lijden wil verlossen. De grote slechterik van het seizoen is Glory, een godin die al jaren machteloos wegkwijnt op aarde en op zoek gaat naar de mythische 'sleutel' die de poort naar andere dimensies kan openen.

Een stel monniken heeft als bescherming die sleutel in mensenvorm gegoten, meer bepaald in de vorm van Dawn, het jongere zusje van Buffy. Voor de kijker is het eventjes wennen aan deze ingreep. De schrijvers verwachten immers dat je het nieuwe personage zonder meer aanvaardt - net zoals de protagonisten door een spreuk lange tijd het gevoel hebben dat Dawn altijd deel heeft uitgemaakt van hun leven. Maar zoals je van een slimme reeks als deze mag verwachten, is de ingreep meer dan een gimmick om de aandacht vast te houden na vier seizoenen. Met een jonger zusje om voor te zorgen, krijgt Buffy er immers een grote verantwoordelijkheid bij en ze heeft moeite om daarmee om te gaan. Zeker als haar moeder ziek wordt.

Waarmee we meteen bij een tweede cruciale verandering in de reeks aanbelanden. Het bovennatuurlijke element voert nog steeds de boventoon, maar met de hersentumor van Buffys moeder wordt ook een realistisch levensbedreigend element in de serie geïntroduceerd. In het verleden maakten de schrijvers er een erezaak van om steeds een metaforische link te leggen tussen het 'monster van de week' en reële problemen waarmee de karakters worstelden. De verhaallijn met Buffys moeder laat het metaforische element varen en confronteert de personages met eentje waarop ze - in tegenstelling tot vampiers, robots of buitenaardse wezens - geen vat hebben: de onvoorspelbaarheid van het echte leven. De climax van deze verhaallijn is de baanbrekende aflevering The Body, waarin amper een monster voorkomt en de band tussen Buffy, haar moeder en haar zus centraal staat. De episode staat in schril contrast met een standaardaflevering: geen opgebouwde spanning, geen apocalyptische deadlines, zelfs muziek ontbreekt volledig. In de plaats krijg je een hartverscheurende veertig minuten, die tot het beste behoren van wat  er de laatste 15 jaar op tv te zien was.

De show moet na deze dramatische ontwikkeling uiteraard doorgaan en dus gaan de Scoobies in de laatste rechte lijn naar het seizoensslot (tevens de honderdste aflevering van de reeks) de strijd aan met Glory. Het wordt niet zozeer de meest epische van alle Buffy-finales als wel de emotioneel doeltreffendste. In een seizoen dat op een volwassen wijze moeilijke, veelzijdige thema's als rouw en verantwoordelijkheid verwerkt, is slotaflevering The Gift inderdaad een geschenk aan de kijker: een fantastisch geschreven en geacteerde epiloog voor de serie. Die zou na dit seizoen nog twee jaar verder lopen op een andere Amerikaanse zender, maar iedere fan zal je zeggen dat het emotionele hoogte- en eindpunt van Buffy the Vampire Slayer de laatste aflevering van seizoen vijf was: een prachtig orgelpunt voor een reeks die eigenhandig het niveau van episodische tv-series opkrikte en andere schrijvers uitdaagde om de mogelijkheden van het medium te herdefiniëren. Vandaag plukken we daar als tv-kijker nog steeds de vruchten van.

AFLEVERINGEN
79. Buffy Vs. Dracula
De superster onder de vampiers zakt af naar Sunnydale en heeft nauwelijk moeite om Buffy onder zijn trance te brengen. Heeft de Slayer eindelijke een opponent gevonden die ze niet kan verslaan?

80. The Real Me
Harmony heeft een bende rond zich verzameld om Buffy voor eens en voor altijd een kopje kleiner te maken. Ze is geen tegenstander van formaat, maar Buffys zusje Dawn doet toch het een en ander in het honderd lopen.

81. The Replacement
Na een aanval door een demon wordt Xander in tweeën gesplitst: de ene helft is succesvol en de andere loopt van het ene ongeluk in het andere.

82. Out Of My MInd
Riley ondervindt nog steeds de nadelen van zijn verleden als supersoldaat bij het Initiatief. Spike laat zich opereren om de chip uit zijn hoofd te verwijderen.

83. No Place Like Home
Buffy gaat op zoek naar een bovennatuurlijke oorzaak voor de ziekte van haar moeder, maar doet een verontrustende ontdekking over haar zus Dawn.

84. Family
De familie van Tara komt op bezoek, want zij is de laatste in een lange lijn die op haar twintigste verjaardag in een demon zal veranderen, zo gaat de legende.

85. Fool For Love
Buffy wordt bijna gedood tijdens een nachtelijke patrouille en wil daarom meer weten over de dood van eerdere slayers. Spike vertelt haar hoe hij twee slayers doodde. Inmiddels verslechtert de gezondheidstoestand van Buffys moeder Joyce.

86. Shadow
Dokters ontdekken een hersentumor bij Joyce.Glory roept net in deze moeilijke periode een slangenmonster op dat haar rechtstreeks naar 'de sleutel' moet leiden: Dawn. Riley voelt zich opzijgeschoven en zoekt zijn kicks elders.

87. Listening To Fear
Een meteoriet met daarin een slijmerig buitenaards wezen landt nabij Sunnydale. Het beest zoekt mensen met psychiatrische problemen op en vermoordt ze. Ook Joyce is een doelwit.

88. Into The Woods
Spike leidt Buffy naar een plek waar mensen zich vrijwillig laten bijten door vampiers. Ook Riley hoort daarbij. Dat zet z'n relatie met Buffy onder hoogspanning.

89. Triangle
Willow en Anya kibbelen in de Magic Shop en laten daarbij per ongeluk een gevangen trol ontsnappen. De trol blijkt een ex-liefje van Anya en zet met zijn brute kracht half Sunnydale op stelten.

90. Checkpoint
De Raad van de Wachters zakt af naar Sunnydale om te onderzoeken of Buffy wel opgewassen is tegen Glory. Als ze niet slaagt voor de testen, dreigen ze ermee Giles te deporteren naar Engeland.

91. Blood Ties
Dawn ontdekt dat ze de Sleutel is. Ze kan amper met deze informatie omgaan en belandt in een identiteitscrisis. Glory blijkt het lichaam te delen van verpleger Ben en weet zo bijna Dawns geheim te ontrafelen.

92. Crush
Buffy ontdekt dat Spike hopeloos verliefd is op haar. Spikes ex-liefje Drusilla brengt een bezoekje aan Sunnydale en wil de spanning uitbuiten om de Slayer te doden.

93. I Was Made To Love You
Een meisje dat met een gebroken hart door de stad wandelt blijkt een robot te zijn. De Scoobies sporen de maker op en dringen er op aan de robot uit te schakelen zonder haar gevoelens te kwetsen.

94. The Body
Bij haar thuiskomst ontdekt Buffy het levenloze lichaam van haar moeder op de sofa. Haar vrienden trachten haar te troosten, maar de schok van het overlijden leidt tot verslagenheid bij iedereen.

95. Forever
Angel keert terug naar Sunnydale om Buffy te troosten. Dawn legt zich niet neer bij het overlijden van haar moeder en wil haar via een gevaarlijke spreuk weer tot leven wekken.

96. Intervention
Buffy spreekt in de woestijn met de geest van de Eerste Slayer, die haar ware gave onthult. Spike heeft een robot-Buffy laten maken om zijn fantasieën bot op te vieren, maar dat doet Glory vermoeden dat hij de Sleutel is.

97. Tough Love
Ditmaal richten de ogen van Glory zich op Tara als de potentiële Sleutel. Als ze ontdekt dat dit niet zo is, zuigt ze haar brein leeg. Dit doet Willow in woede ontsteken en ze zet al haar magische krachten in tegen Glory.

98. Spiral
Nu Glory weet dat Dawn de Sleutel is, zetten de Scoobies het op een rennen. Ze worden echter tegengewerkt door de mythische Ridders van Byzantium. Als klap op de vuurpijl haalt Buffy met verpleger Ben een wolfs in schaapskleren binnen.

99. The Weight Of The World
Omdat ze niet kan omgaan met de ontvoering van Dawn door Glory, belandt Buffy in een catatonische staat. Willow dringt haar mentale wereld binnen in een poging haar weer wakker te krijgen. Glory ondervindt een neveneffect van het feit dat ze haar lichaam met dat van Ben deelt: menselijke gevoelens.

100. The Gift
De finale confrontatie met Glory is nakend. Als Buffy en haar vrienden het offeren van Dawn niet kunnen voorkomen, zullen hellewezens uit andere dimensies neerdalen op aarde.

BEELD EN GELUID
De beeldkwaliteit van de reeks gaat er met elke dvd-release een beetje op vooruit en dit vijfde seizoen is geen uitzondering. Grain is nog regelmatig aanwezig en ook de scherpte is niet altijd even goed. De daglichtscènes ogen het beste, terwijl in diverse nachtelijke scènes het contrast net onder de middelmaat blijft. Het stereogeluidsspoor geeft de dialogen prima weer, maar de mix is niet altijd optimaal als de muziek aanzwelt.

EXTRA'S
Naar goede gewoonte bevat dit seizoen een resem interessante extra's. Vier afleveringen krijgen een Audiocommentaar, waarvan dat van Joss Whedon voor The Body zonder meer het meeste overtuigt. Van vier andere afleveringen kan je het Scenario lezen. Op de derde disk vind je een handvol leuke featurettes terug. Buffy Abroad laat horen hoe de reeks gedubd wordt in andere talen en Casting Buffy gaat dieper in op de keuze van de acteurs, terwijl Action Hero focust op de stunts en Demonology het monsterkabinet van de reeks onder de loep neemt. Schijf drie bevat ook enkele grappige Outtakes en Trailers voor de andere Buffy-seizoenen, de Buffy-film uit 1992 en twee Angel-seizoenen. Disk zes herbergt nog enkele featurettes: The Story of Season 5 is wegens heel wat spoilers maar aan te raden na het bekijken van alle afleveringen, Natural Causes focust op aflevering The Body en Spotlight on Dawn doet precies wat de titel belooft. Een Fotogalerij rondt de bonussectie af.

CONCLUSIE
Het vijfde seizoen van Buffy The Vampire Slayer is het beste van allemaal: de mix tussen drama en humor, menselijke emoties en monsterlijke wezens komt immers optimaal tot uiting in de vele grappige, ontroerende, spannende en een enkele keer zelfs hartverscheurende afleveringen. Beeld en geluid halen een degelijk niveau en de bonussectie is zowel uitgebreid als inzichtelijk.