Thomas heeft een dubbel probleem: hij zit midden in de puberteit en het klikt niet met Oscar, de vriend van z’n moeder die sinds kort op het kasteel z’n intrek heeft genomen. Om indruk te maken op z’n leeftijdgenootje Toni, het dochtertje van de naaste buren, pikt hij in het klooster op de tentoonstelling van pater Hiëronymus over Indië een mes dat hij even later ook dreigend in Oscars richting houdt, maar die is niet onder de indruk, pakt het hem af en stopt het in z’n bureaukast. Een paar dagen later – terwijl Oscar met vrienden op café zit – prutst Thomas net zolang aan het slot van Oscars kast met een brievenopener tot het meegeeft. Met het mes wil hij wraak nemen op een paar jongens van De Valken, de afdeling van een jongerenkamp dat tijdelijk z’n tenten heeft opgeslagen in het park, en door wie hij stevig is aangepakt wegens een grote en vooral vuile bek. Thomas verveelt zich en Toni is niet echt goed gezelschap. Ze is timide en gauw bang, want als ze op een keer twee Valken met een vrouwelijk exemplaar zien stoeien in de bosjes, noemt Toni dat zonde, wendt ze de ogen af en maakt ze zich uit de voeten, terwijl Thomas eigenlijk liever was blijven kijken naar het rampetampen van het triootje. Thuis komt de stress uit een andere richting: de relatie van z’n moeder met haar nieuwe vriend Oscar loopt niet op rolletjes. Tijdens de kermis is ie met mannen uit het dorp op stap geweest en heeft z’n moeder vruchteloos geprobeerd om hem van het kaartspel en het bier weg te houden. Thomas vindt dat z’n moeder zich vernedert voor een relatie die niets voorstelt en hij haat er haar om. Als Oscar de dag nadien thuiskomt en van niets gebaart, gaan de poppen aan het dansen, maar de vernederde partij is niet noodzakelijk de winnende partij.

Fons Rademakers vond Claus’ tekst aanvankelijk te poëtisch om in aanmerking te komen voor verfilming en hij had misschien wel gelijk, want uiteindelijk zou de productiemaatschappij bij Claus zelf aankloppen om het scenario te schrijven. Maar zelfs hij heeft schijnbaar problemen gehad bij het omsmeden van z’n eigen poëtische tekst tot een scenario met dramatische impact, want wat op papier een geslaagde dialogue intérieur is, wordt niet noodzakelijk een spannende film op het witte doek. Wat Thomas meemaakt tijden de zomervakantie was wellicht anno 1961 nog interessant (er was geen internet, geen Ipad, er waren geen computerspelletjes), anno 2012 stelt het niet veel voor en noem je het bij voorkeur saai en alles behalve inspirerend waardoor het materiaal aan zeggingskracht verliest. Het Mes is gedateerd. Dat is het minste wat je kan zeggen. In 1962 werd de film nog genomineerd voor de Gouden Palm in Cannes, naar de normen van vandaag blijft er van de impact van toen niets over. Fons Rademakers vernoemt Het Mes zelfs niet in het overzicht van z’n oeuvre op IMDB. Voor een goed verstaander betekent dat zoveel als een vrijwillige distantiëring.