FILM
Juicht, Blu-rayliefhebber, juicht! Tijd om de dvd-release van Malèna in de dichtstbijzijnde afvalcontainer te flikkeren en de ongecensureerde cut van Giuseppe Tornatore's meesterwerk in hogedefinitie tot u te nemen!

Sicilië, 1941. Terwijl Italië in het nefaste fascistische avontuur wordt meegetrokken door Il Duce Mussolini, ontluikt bij de jonge Renato Amoroso (Guseppe Sulfaro) - what's in a name? - de puberteit. Vooral Malèna (Monica Bellucci), de dochter van de stokdove leraar Latijn, die recent getrouwd is met soldaat Nino Scordia (Gaetano Aronica) is het object van zijn begeerte: hij fantaseert voortdurend over haar, daarbij geïnspireerd door het enige lokale vertier uit die tijd - de cinema. In zijn gedachten speelt hij de vele films na waarin hij de held is en Malèna zijn tegenspeelster. Zijn ouders (Luciano Federico en Matilde Piana) zijn de wanhoop nabij: 's nachts kunnen ze niet slapen van het piepende bed waarin Renato het wonder der natuur bij zichzelf aan het voltrekken is, en omdat hij volwassen wil lijken, laat Renato achter vaders rug diens beste lange broek verstellen tot op zijn maat. Moeder suggereert een exorcist als remedie, vader een bezoek aan het plaatselijk bordeel, maar de gedachte aan Malèna wordt voor Renato stilaan een obsessie. Renato is echter niet de enige die voor Malèna amoureuze gevoelens koestert: als ze door het dorp loopt, draaien alle mannen hun kop haar richting uit, terwijl de vrouwen ineenkrimpen van jaloezie, en haar achter haar rug uitschelden voor hoer. Renato ontpopt zich als een soort beschermengel, die de grootste roddelaars met een gemene streek bedenkt als wraak. De zaken verergeren echter wanneer het bericht arriveert dat Nino Scordia aan het front gesneuveld is: de hitsige mannen staan elkaar voor de deur te verdringen om in de gunst van Malèna te komen, en het komt tot een handgemeen tussen haar nieuwe vrijer, luitenant Cadel (Marcello Catalano) en een lokale viezerik. Er komt een proces van wegens overspel, en alhoewel Malèna over de hele lijn wordt vrijgesproken, is het kwaad geschied. Haar advocaat, Centorbi (Gilberto Idonea) eist betaling "in natura" voor zijn geleverde diensten. Om te overleven is Malèna gedwongen zich te prostitueren voor de bende vetzakken die het dorp bevolkt. Het is dan ook niet verwonderlijk dat ze bij de bezetting van Sicilië door de nazi's eerder het gezelschap van de iets beter uitziende en vooral beter betalende Duitse officieren verkiest. De seksuele frustratie van de mannelijke en de jaloezie van de vrouwelijke helft van de dorpsbevolking wordt hierdoor zodanig opgekropt, dat bij de bevrijding door de Amerikanen de bom uiteindelijk barst, en Malèna als collaborateur wordt opgevoerd. En Renato? Die probeert nog altijd wanhopig om de juiste woorden te vinden om Malèna voor de eerste keer in zijn leven rechtstreeks aan te spreken... De sukkelaar!




Na het iets internationaler gerichte The Legend Of 1900 heeft regisseur Guiseppe Tornatore met deze Malèna zijn Italiaanse roots weer opgezocht. Het verhaal, waarin we de openbloeiende volwassenheid van de dertienjarige Renato volgen, is redelijk transparant, maar stilistisch wel zeer mooi uitgewerkt. In alle kleine details die de film rijk is, sijpelt onderhuids het verlangen van Renato om zo snel mogelijk volwassen te kunnen worden: het dragen van een lange broek, het al dan niet krijgen van een scheerbeurt bij de kapper en natuurlijk zijn eerste seksuele experimenten. Toch blijven hij en zijn vrienden in vele aspecten hitsige tieners, zoals wanneer ze samen op het strand de grootte van hun dinges aan het vergelijken zijn, of wanneer ze bij de leraar Latijn, Malèna's vader, in plaats van verzen van Vergilius om ter grootste schunnigheden debiteren - de brave man kan het toch niet horen. Renato's grootste mentale blok blijkt echter om gewoon, al was het maar één keer, Malèna aan te spreken en haar op zijn bestaan te wijzen, en zijn onkunde vreet aan hem. De reactie van zijn ouders van onbegrip tot wanhoop en uiteindelijk berusting, alhoewel de acteurs in kwestie een flink staaltje van Italiaans overacting geven. Wanneer een flink pak slaag en huisarrest niet schijnen te helpen, is het uitgerekend zijn strenge vader die als eerste beseft dat zijn zoon volwassen aan het worden is, en dat daartegen nu eenmaal geen kruid gewassen is.




De film vond toch redelijk wat internationaal weerklank, wat naast enkele Europese filmprijzen onder meer resulteerde in twee oscarnominaties, die echter overschaduwd werden door het succes van het fel overhypete Crouching Tiger, Hidden Dragon. Helaas is de film internationaal enkel te bewonderen in een bijzonder hard door de censoren aangepaste versie; Miramax - smalend soms Miram-axe genoemd - zette zelfs in de bioscooprelease flink de preventieve schaar. Ook de versie die RCV voor de Benelux uit heeft gebracht is de ingekorte versie, die bijna een kwartier aan materiaal mist. En de in het Verenigd Koninkrijk verkrijgbare Blu-ray is al in hetzelfde bedje ziek. Wat de grootste steen des aanstoots was, kunnen we niet zodadelijk zeggen: misschien het inhoudelijke aspect van de verliefdheid van een dertienjarige jongen op een volwassen vrouw politiek absoluut oncorrect bevonden, alhoewel het allemaal de fantasie van Renato blijft, maar meer waarschijnlijk waren het de blote tieten en de occasionele beaver shot die de hypocriete Amerikaanse puriteinen (is dat niet driemaal hetzelfde? soit) over de rooie lieten gaan. Wij nuchtere Europeanen zijn gelukkig op dat gebied niet zo enggeestig, en als er in deze film inderdaad een flinke portie naakt te bewonderen (!) is, zal enkel een filistijn van de ergste soort dat in dit geval niet als artistiek klassificeren. Alleszins dragen de in deze versie niet verwijderde scènes enorm bij tot een grotere coherentie en een merkelijk diepere uitwerking van het personage van Renato. Dus: ja, in deze film zijn de naaktscènes wel degelijk functioneel, dit geheel in tegenstelling tot de foto's die het bekende interview-magazine Playboy opfleuren, en daar het niet gaat om hier en daar een seconde, maar hele scènes die zijn gesneuveld, is de internationale versie van Malèna inhoudelijk respectloos verminkt. Het functionele naakt is eerder een geïdealiseerd droombeeld van Malèna dat alleen in Renato's fantasie leeft, en alhoewel topmodel Monica Bellucci, die overigens alle respect verdient voor deze hondsmoeilijke rol, inderdaad in haar volle glorie te bewonderen is, zitten er helemaal geen seksscènes in de film, een wezenlijk verschil, toch? We worden als kijker verschillende keren op het verkeerde been gezet doordat de scheidingslijn tussen de realiteit en de droomwereld van Renato niet altijd even duidelijk getrokken wordt; zo ziet Renato op gegeven ogenblik Malèna ook in de rol van de maagd Maria tijdens een katholieke processie. Renato's denkwereld wordt overigens erg door het katholieke dogma gestuurd: hij gaat bij een kapel tot een lokale heilige bidden om bescherming over Malèna af te smeken, of toch tenminste totdat hij volwassen is en "het van hem kan overnemen". Zijn geloof krijgt dan ook een flinke knauw wanneer Malèna uiteindelijk toch van de regen in de drop terecht komt, en Renato zijn woede koelt op het heiligenbeeld. Veel meer shockerend is de scène waarin de vrouwen van het dorp na het beëindigen van de oorlog Malèna de rekening komen presenteren en ze op bijzonder brutale wijze in elkaar wordt geslagen; en dan vooral de relatieve lengte van deze scène. Dat uitgerekend deze scène onverkort in de internationale bioscooprelease terug te vinden is, zegt veel over de dubbele moraal die op dit gebied gehanteerd wordt.




Naast de levendige beeldtaal toont de film nog maar eens de affiniteit aan die regisseur Guiseppe Tornatore heeft met muziek, alhoewel in tegenstelling tot The Legend Of 1900 geen van de protagonisten van de film muzikant is. De melancholische feel van de film wordt nog eens extra benadrukt door een zeer knappe soundtrack van één van de grootste filmcomponisten op deze aardkloot, Ennio Morricone, die voor deze film meer dan een doorsnee film heeft moeten overleggen met de regisseur hoe het klanklandschap samen moest vallen met de fotografie.

BEELD EN GELUID
De ongecensureerde versie van Malèna is maar op twee plaatsen te vinden; in Italië en op deze Koreaanse release. De Italiaanse versie bevat geen ondertitels, dus wie de taal van Dante niet spreekt, kan zich op deze release behelpen met een set Engelse ondertitels. Ten opzichte van de dvd heeft GreenNarae Media blijkbaar betere vertalers onder de arm genomen, waaronder een paar fanboys van het eerste uur die op de fora van http://www.blu-ray.com vertoeven. De ondertitels zijn technisch solide, ze vallen nergens meer weg, en zelfs in de scène waarin de advocaat van Malèna als een Gatlinger zijn pleidooi op de rechtbank afvuurt is het hoge tempo nog best te volgen. Helemaal leuk is het om te weten dat deze release net als de dvd feitelijk regiovrij is, en dus op elke speler te bewonderen is.

Er zijn twee compleet verschillende beeldtransfers van Malèna op de markt. De versie van Miramax bevat eerder grauwe, donkere kleuren die de film een stuk somberder maken dan feitelijk de bedoeling was. Deze versie van GreenNarae Media heeft net als de Koreaanse DVD-release een palet waarbij vooral de geeltinten gevoelig zijn opgeschroefd, waardoor het zonnige klimaat van Sicilië bijzonder goed uit de verf komt. De film heeft daardoor een buitengewoon zomerse uitstraling. De detaillering is perfect; onder meer het huis waar Malèna aan het begin van de film woont, staat vol met tierlantijntjes die in bepaalde shots rijkelijk het decor opsmukken. Printbeschadigingen of compressieproblemen zijn compleet niet aande orde. Wat het geluid betreft zal u het met een Italiaanse DTS-HD MA 5.1-track moeten stellen, die zeer deftig onder meer het geroezemoes op de markt weergeeft, waarbij er langs alle kanten roddeltantes vuil spreken over Malèna, alsook goed presteert in de stevigere scènes, zoals die waarin een squadron vliegtuigen het dorp Castelcutò bombardeert. Het is echter vooral de prachtige melancholische score van Ennio Morricone die naar de keel grijpt en die door de kwaliteit van de DTS-track goed bediend wordt. En wat de verstaanbaarheid van de dialogen betreft... tja, wie verstaat er nu deftig een ratelende Italiaan? Ernstig nu, aan de dialogen mankeert niks, maar of ze voor een modaal Italiaanssprekend persoon voldoende helder zijn, kunnen we u niet vertellen, vermits we niet tot deze categorie behoren; alleszins klinkt er niets fouts.




EXTRA'S
De extra's zijn een letterlijke port van de Koreaanse dvd, en eerder een tough cookie om te bespreken. Het merendeel is namelijk Italiaans gesproken, en de enige ondertiteling die voorzien is, is Koreaans. Nu is dit enigszins normaal, vermits de release op de Koreaanse markt gericht is, maar tenzij u een goede beheersing van het Italiaans hebt, zal u het enkel met beeld en zonder klank moeten stellen. We zullen in het toekennen van de score echter uitzonderlijk geen rekening houden met het niet aanwezig zijn van ondertiteling, en de extra's op hun eigen merites beoordelen.

Documentaire "The Life & Dream of Giuseppe Tornatore" (52:56)
In deze documentaire, origineel getiteld Un Sogno Fatto In Sicilia (Een droom, gemaakt in Sicilië), worden we meegevoerd naar Sicilië, en komen we klaarblijkelijk één en ander te weten over de Siciliaanse roots van Tornatore en de compacte samenvatting van de rol van Sicilië in de filmwereld. Naast Malèna wordt er voornamelijk gefocust op twee andere films van Tornatore, namelijk Cinema Paradiso en The Legend Of 1900, maar we krijgen ook beelden te zien uit zijn minder bekende films en uit andere recente Italiaanse films, zoals La Vita E Bella. Geen Engelse ondertiteling.

Documentaire "Making Film" (35:25)
Deze sectie bevat een viertal behind the scènes-fragmenten, waarin we te zien krijgen hoe vier cruciale scènes werden gedraaid. Ook geen Engelse ondertiteling, maar de dialoog is beperkt gehouden tot een minimum, en zeker als je eerst de film zelf hebt gezien, is dit perfect te volgen.

Documentaire "Backstage" (12:31)
Deze standaard-promotionele making of-documentaire is wél Engels gesproken, behalve dan de fragmenten uit de film. Deze korte featurette bevat onder meer stukjes interview met regisseur Guiseppe Tornatore en hoofdrolspeelster Monica Bellucci.

Interview Giuseppe Tornatore (9:14)
Interview Giuseppe Tornatore & Ennio Morricone (22:29)
In deze sectie vinden we twee interviews terug: een solo-interview met Giuseppe Tornatore en één samen met Ennio Morricone. Ook hier zijn er spijtig genoeg geen Engelse ondertitelingen aanwezig, en Tornatore en Morricone spreken Italiaans. Een samenvatting van wat ze precies te zeggen hebben, moeten we u helaas schuldig blijven

Documentaire "In Studio" (21:53)
Voor deze laatste featurette stelt het talenprobleem zich gelukkig niet, want wat we te zien maar vooral te horen krijgen, zijn enkele muziekopnames waarbij we Ennio Morricone in volle actie kunnen bewonderen.

2 Trailers (4:18)
3 TV-spots (1:36)
We krijgen twee trailers en drie tv-spots, op één uitzondering na (de eerste, Italiaanse bioscooptrailer) met een Engelse overdub.

De disk zit in een mooi en stijlvol digipack, samen met de dvd. Het digipack is iets groter dan een standaard-Blu-ray case, maar wordt geleverd met een gewoon seastone-doosje met inlay voor wie zijn disks liever tussen de rest zet.




CONCLUSIE
Ook op Blu-ray eindigt uw ultieme zoektocht naar de beste versie van Malèna hier bij deze regiovrije Koreaanse release. De beeld-en geluidskwaliteit zijn ronduit voortreffelijk, het pakket aan extra's lijkt ons interessant, maar dan vooral voor wie Italiaans verstaat. Dé reden om deze versie aan te schaffen is echter omdat het de enige ongecensureerde en dus artistiek integere versie is, waarmee nogmaals de these wordt gestaafd dat functioneel naakt een film kan verrijken. Bent u gewoon uit op een paar blote borsten en een vrouwelijk geslachtsdeel, dan raden we u daarentegen aan de porno-sectie van uw lokale videotheek eens te bezoeken. Een aangrijpende prent die nog gegarandeerd een dag lang na blijft branden op uw netvlies (nee, niet om dié reden alleen!), en een must voor liefhebbers van de betere Europese cinema.