FILM
Of je Killer Joe kan waarderen hangt een beetje af van de mate waarin je een film kan appreciëren die opent met een close-up op de harige poes van Gina Gershon en die eindigt met de pijpbeurt met een gepaneerde kippenbout. Ga je mee in de 'over the top'-vertelling die regisseur Williams Friedkin en scenarist Tracy Letts voor ogen hebben, dan valt er heel wat te genieten. Kan je je niet over de gestileerde trash heen zetten, dan kan ik me voorstellend dat je je dood zal ergeren aan de prent. Om maar te zeggen dat Killer Joe een film is die het publiek in twee kampen verdeelt, zonder tussengrond. Ik zit in het kamp van de overtuigden, want met Killer Joe bewijst veteraan Friedkin voor het eerst sinds lang dat het heilige cinemavuur nog steeds niet is uitgedoofd in deze beeldenstormer van de gouden seventiesgeneratie van Amerikaanse cineasten.

De film speelt zich af in het zuiden van de Verenigde Staten - Texas meer bepaald - en heeft als protagonist een 'trailer trash'-familie. Twintiger Chris heeft zich in nesten gewerkt bij een lokale sjacheraar en moet dringend op zoek naar enkele duizenden dollars om zijn schuld af te betalen. Omdat zijn vader niet wil of kan bijspringen, overhaalt hij hem om mee te stappen in een duister plan. Het is Chris immers ter ore gekomen dat zijn moeder een levensverzekering van 50 000 euro heeft afgesloten en dat zijn tienerzusje Dottie de begunstigde is. De hele familie (Chris, zijn vader, diens tweede echtgenote en Dottie) scharen zich achter het idee om Chris' moeder te vermoorden. Daarvoor schakelen ze een rechercheur in die bijklust als huurmoordenaar. 'Killer Joe' eist echter een voorschot voor zijn diensten. Omdat de familie geen geld teveel heeft, stellen ze dan maar Dottie voor als onderpand. Hier gaat Joe gretig op in.

Zoals deze korte samenvatting al weergeeft, zoekt Killer Joe de duisterste kantjes van de menselijke geest op. Een moordplot met als doel een verzekeringsmaatschappij op te lichten, dat kennen we al uit de tientallen films noir waarnaar deze prent voortdurend knipoogt. Maar een naïef tienermeisje als onderpand voor de moordenaar, die zijn lusten op haar kan botvieren? Dat had ik nog niet eerder gezien. En dat is meteen ook de meesterzet van Killer Joe. De voorspelbaarheid van de plot (drie keer raden: het plan loopt slecht af) wordt immers gecounterd door de suspense die de seksuele relatie tussen Joe en Dottie creëert. Het spel van afstoten en aantrekken dat Joe bewust creëert om Dottie in zijn web te vangen, is zelfs zo psychopatisch dat verontrustend amper een adequaat woord is om te beschrijven wat er gebeurt.

Dat het werkt heeft in eerste instantie te maken met de solide regie van Friedkin - die geregeld de aandacht op zichzelf vestigt maar het verhaal en de personages laat primeren - en de (in hun context) geloofwaardige dialogen van Tracy Letts. Maar ook de invulling van de rollen door klasbakken van acteurs draagt onnoemelijk bij tot het succes van grote delen van Killer Joe. 2012 was een topjaar voor Matthew McConaughy, met gelauwerde rollen in Magic Mike en The Paperboy, maar zijn beste werk levert hij af in de titelrol van deze prent. De koele berekendheid waarmee hij door de film stapt (een psychopaat, ik zei het al) bezorgt je koude rillingen, maar hij zorgt er ook voor dat het personage nooit zijn inherente charme verliest. Als Dottie moet de jonge Britse actrice Juno Temple niet voor hem onderdoen. Niet alleen hanteert ze een zeer geloofwaardig Texaans accent, ze brengt ook talloze nuances aan in het ogenschijnlijk naïeve karakter. De rest van de cast zet evenmin een voet verkeerd. Gina Gershon krijgt eindelijk eens een rol waar ze echt haar tanden in kan zetten, Thomas Haden Church is niet meer zo goed geweest sinds Sideways en Emile Hirsch bewijst waarom hij nog steeds een jonge acteur is om in de gaten te houden.

Maar de meeste lof moet gaan naar William Friedkin en Tracy Letts. Hun vorige samenwerking, het claustrofobische Bug, kon ik niet appreciëren, maar hier vindt het tweetal het juiste evenwicht tussen kunst en kitch. Zo is het opvallend dat je nooit het gevoel hebt naar verfilmd toneel te kijken, hoewel de film gebaseerd is op een toneelstuk. Friedkin hanteert een cameravoering die het midden houdt tussen klassieke film noir, met opvallende camerahoeken en neorealisme. En Letts lardeert zijn scenario met grimmige karakterobsessies en genoeg zwarte humor om een sarcasme-encyclopedie te vullen. Dat regisseur en scenarist samen 125 jaar op de teller hebben staan, zou je dus niet zeggen bij het bekijken van deze vinnige, onheilspellende en ondanks de humor verrassend spannende film.

BEELD EN GELUID
Killer Joe is digitaal gefilmd, wat bijdraagt tot het haarscherpe beeld. Maar ook het contrast is van een erg hoog niveau, net als de weergave van de kleuren. Vooral de regen- en stormachtige sequenties laten een grote indruk na, niet alleen op het vlak van de beeldkwaliteit, maar ook op die van de soundtrack. Het DTS-HD MA-spoor geeft de geluidseffecten heel wat dynamiek en de audiomix laat de dialogen optimaal tot hun recht komen.

EXTRA'S
Behalve de Trailers waarmee de Blu-raydisk opstart, bevat deze release als enige extra een dvd-exemplaar van de film.

CONCLUSIE
Killer Joe bevat verrassend veel nuances voor een film die de plot in grove stroken op het scherm kwakt en die de kijker geregeld schokt met seks en geweld. Het meesterschap is een gevolg van de prima regie, het cynische script en de uitstekende vertolkingen. Beeld en geluid ogen en klinken bovendien uitstekend op Blu-ray, maar een bonussectie is er niet.