FILM
De dag dat de Vlaamse cinema niet meer was dan wat verfilmde boerenromans ligt gelukkig al een hele poos achter ons. Ofschoon de Vlaamse filmwereld nog steeds voor onvergeeflijke uitschuivers zorgt (Het Varken Van Madonna, om maar eentje te noemen) zijn er heel wat regisseurs waarop de Vlaming trots kan zijn. Zelf is hij een bescheiden jongen en toch is Felix Van Groeningen de beste Vlaamse cineast van het moment. En mocht dat niet het geval zijn, dan is hij zonder twijfel de enige Vlaamse filmmaker die zowel de filmcritici als het grote publiek kan charmeren. Van Groeningen is dan misschien geen filmgenie, toch vindt de Gentenaar altijd sprankelende onderwerpen voor zijn films. Van Steve + Sky tot de briljante verfilming van De Helaasheid Der Dingen, het zijn allemaal verhalen waarover zowel het publiek als de critici wekenlang spraken. Enkele jaren geleden had iedereen het over de schandaalroman van Dimitri Verhulst en deze keer gaat het over de aangrijpende verfilming van het toneelstuk dat door Johan Heldenbergh en Mieke Dobbels is geschreven.

Heel Vlaanderen kent ondertussen het verhaal van de film: een jong koppel verliest z'n enig kind aan de gevolgen van leukemie. Ondanks de sussende woorden van de dokters is er geen oplossing in zicht. Het enige wat wacht is de dood of nog erger, het niets. Waar Van Groeningen zich vooral op focust is hoe de ouders met dat verlies omgaan. Niemand, hoe sterk hij ook lijkt, is opgewassen tegen zo'n drama. Net zoals Haneke dat deed in Amour, kiest Van Groeningen voor een hondsbrutale aanpak. Er zijn weinig beelden waarin je hoop ziet en als er al eens een grappig moment passeert, is dan wordt dat enkele minuten later door pure ellende overschaduwt. Het enige wat blijft is de wanhoop en vooral het ongelijke gevecht tussen de patiënt en de allesvernietigende ziekte.

The Broken Circle Breakdown is niet de eerste film over leukemie bij kinderen, toch weet de Vlaamse regisseur alle clichés te omzeilen die eigen zijn aan dit onderwerp. Vooreerst is er het aparte milieu waarin dit drama zich afspeelt. Zowel Didier (Johan Heldenbergh) als Elise (Veerle Baetens) zijn outsiders. Een echte job heeft Didier niet. Het enige wat de man interesseert is muziek. Hij weet alles over bluegrass. Samen met enkele maten treedt hij regelmatig op in bruine kroegen. Een gelukkig gezinsleventje spreekt hem niet echt aan, tot op het moment dat hij het pad van Elise (Veerle Baetens) kruist. Elise wordt door Veerle Baetens als een "zot wijf" omschreven. Zelf zouden we geen betere naam voor deze vreemde dame kunnen bedenken. Zowat haar hele lichaam is met tatoeages bedekt en met haar eigen tatoeageshop probeert ze de eindjes aan elkaar te knopen. Als ze op een avond Didier ontmoet, beseft ze dat de cowboy de liefde van haar leven is. De twee beleven heel wat gelukzalige momenten die met de geboorte van hun dochtertje Maybelle (Nell Cattrysse) wordt bekrachtigd. Alles lijkt te mooi voor woorden en dan gooien de vijandige kankercellen roet in het eten.

Veel medelijden heeft Van Groeningen niet met zijn protagonisten (ook niet met zijn kijkers, want die hebben zelfs geen recht op een happy end). Alsof de dood van een kind nog niet erg genoeg is, heeft de cineast nog een tweede kaakslag in petto waarvan de kijker niet goed zal zijn. The Broken Circle Breakdown is een bikkelharde film, ofschoon  Van Groeningen de tragedies niet uitbuit. Maar troost je, zelfs de grootste azijnpisser zal meerdere malen een zakdoek nodig hebben bij deze filmrit. De prent heeft niet alleen een ijzersterk scenario, ook de acteerprestaties zijn van bijna ongeziene klasse. Het is ondertussen al lang geen geheim meer dat Johan Heldenbergh de beste Vlaamse acteur is (en neen, Matthias Schoenaerts is dat niet) en in dit drama doet deze klasbak daar nog een flink schepje bovenop. Bij aanvang waren niet alle fans van het toneelstuk opgetogen over de keuze voor Veerle Baetens. En toch, na haar één seconde op het scherm te hebben gezien weten ook zij beter. Jammer dat James Mangold destijds niet vertrouwd was met de Vlaamse actrice, want zij is de ideale vrouw om June Carter in Walk The Line te vertolken en niet Reese Witherspoon. Ook de jonge Nell Cattrysse verdient een dikke pluim. Van bij het begin raakt de kijker bedwelmd door Nells charme, vooral de manier waarop het kind tegen haar ziekte kampt (kapitein Chemo die kankertjes doodt) zal geen mens onberoerd laten.

Het staat buiten kijf dat The Broken Circle Breakdown een prent is die elke filmliefhebber moet hebben gezien. Het enige aanvaardbare excuus om dat niet te doen is misschien het verschrikkelijke onderwerp. De film is een stomp in de maag. En tja, de pijn blijft nadien nog zeer lang nazinderen. De enige hoop in de film zijn de songs en zelfs die kerven diep in de ziel.

BEELD EN GELUID
Zoals we het in andere besprekingen al hebben gezegd, is de beeldkwaliteit van Lumière-releases meestal van een zeer hoog niveau. Dat is ook het geval op de Blu-ray-release van deze (nu al) Vlaamse klassieker. De kleuren zijn ronduit prachtig. Zoals te verwachten valt er niets op te merken over eventuele storingen. Het geluid is tevens superieur. In het geval van The Broken Circle Breakdown is dat zeer belangrijk, want de bluegrasscomposities vormen immers de levensader van de prent. De muziek is glashelder en dan hebben we het nog niet eens over de schitterende soundtrack gehad! De dialogen klinken eveneens loepzuiver.

EXTRA'S
In plaats van de gevreesde extra's die amper enkele minuten duren en die vele releases bevuilen, krijgt de kijker een knappe documentaire van 37 minuten. In The Making Of The Broken Circle Breakdown verneem je alles wat je over de film dient te weten. Er is uiteraard een uitgebreid interview met maker Van Groeningen waarin hij uitlegt hoe zijn personages tot stand komen (door pure improvisaties). Volgens Heldenbergh is het fijn om met Felix samen te werken omdat hij in zijn hart altijd een theaterregisseur is gebleven. Felix Van Groeningen heeft altijd een enorme liefde voor het originele theaterstuk gehad, maar toch is het net door zijn eigen accenten dat dit drama meer dan zo maar een verfilming van het theaterstuk is geworden. Trouwens de stap van theater naar het witte doek was voor Johan Heldenbergh niet zo evident. Vooral de ijzersterke zangprestaties van tegenspeelster Baetens zorgden ervoor dat Johan Heldenbergh verplicht werd om de nodige zanglessen te volgen. Er is tevens het obligate kijkje achter de schermen, alsook enkele beelden van de audities. Ten slotte is er ook nog Elises Verhaal dat zo'n kleine twee minuten duurt. De echte bedoeling van deze extra kennen we niet, maar het lijkt erop alsof dit een soort van proloog is dat uiteindelijk niet is gebruikt. Een beetje jammer, want in die kleine twee minuten kom je heel wat te weten over het verleden van Elise.

CONCLUSIE
Je hebt zo van die films waarover geen slecht woord te lezen valt en The Broken Circle Breakdown is er zo eentje. Van Groeningen is wel geen genie zoals Michael Haneke, doch mag je deze film met Amour vergelijken. De grootste gelijkenis is zonder twijfel het onderwerp (de dood), maar ook de manier waarop de cineast daarmee omspringt (er is geen troost, alleen de bikkelharde waarheid). The Broken Circle Breakdown is niet alleen een triomf voor Vlaanderen, hij is het ook voor de filmkunst.