GOSFORD PARK
Bespreking door: Werner - Geplaatst op: 2002-10-22
FILM
Ergens op het Engelse platteland organizeren Sir William McCordle (Michael Gambon) en zijn vrouw Lady Sylvia (Kirsten Scott Thomas) een weekeindje patrijzen jagen voor de beter gegoede kringen. Onder hen bevinden zich Sylvia's zus Isobel (Camilla Rutherford), acteur Ivor Novello (Jeremy Northam), een paar rijke adellieden, baron en barones Stockbridge (Charles Dance en Geraldine Somerville), Freddie en Mabel Nesbitt (James Wilby en Claudie Blackley), Lord Standish (Laurence Fox) en Mr. Blond (Trent Ford), en oorlogsveteraan Luitenant-Commandant Anthony Meredith (Tom Hollander) en zijn vrouw Lady Lavinia (Natasha Wightman). In hun zog arriveren er een hoop bedienden, die in samenwerking met de staf op het landgoed Gosford Park van de McCordles, de festiviteiten in goede banen moeten leiden. Eén van de butlers, Mr. Henry Denton (Ryan Philippe), bediende van de excentrieke filmproducer Morris Weissman (Bob Balaban) doet onmiddellijk de wenkbrauwen fronsen van het andere personeel. Al snel blijkt dat hij helemaal geen bediende is, maar slechts een acteur die zich tracht in te leven in zijn volgende rol. Weissman wil namelijk een Agatha Christie-achtige whodunnit draaien, niet wetende dat hij er al midden in één in zit. Wanneer de gasten over de "schok" heen zijn, kunnen ze zich aan hun hoofdtaak wijten: het jachtweekeinde dus. Tijdens zo'n weekeinde is er altijd gelegenheid om zaken te bespreken, en zo wil de barse Sir William onder meer zijn tante Constance, hertogin van Trentham droogleggen, zijn financiële belangen in enkele projecten van zijn vrienden bevriezen, en op de koop toe kaffert hij nog één van de bedienden, Elsie (Emily Watson) uit omdat ze zonder toestemming haar mening had gegeven. Ook bij de van overal bij elkaar gebrachte bedienden vinden we een veelheid aan karakters, zoals de stijve Mr. Probert (Derek Jacobi), als sinds jaren persoonlijke bediende van Sir William, hoofd van de huishouding Mrs. Jane Wilson (Helen Mirren), Robert Parks (Clive Owen), de bediende am Mr. Stockbridge, een voormalige wees, en Mary Maceachran (Kelly McDonald), dienstmeisje in opleiding bij de Hertogin van Trentham. Niet alleen op niveau van het eerbiedwaardige gezelschap zelf spelen tal van intriges, ook de huishouding heeft enkele donkere karaktertrekjes die het licht niet mogen zien. Op een avond wanneer iedereen in de salon luistert naar het gezang van Ivor Novello, terwijl de dames bridgen, gebeurt het verwachte: Sir William, die zich alleen in de bibliotheek heeft teruggetrokken, wordt doodgestoken met een mes, dat eerder daarvoor bij het diner zoek geraakt was. De politie stuurt de immer beleefde maar hopeloos onbekwame inspecteur Thompson (Stephen Fry) op de zaak, samen met zijn assistent Dexter (Ron Webster). Veel zinnigs brengen ze in het dossier niet bij, maar als pientere dienstknecht- of meid, die weet wanneer hij of zij moet zwijgen, kom je vaak heel wat meer te weten, en stuit je soms op verschrikkelijke geheimen die je best laat rusten.
Gosford Park won, een beetje als buitenbeentje, in 2001 de Oscar voor het beste origineel scenario. Robert Altman, toch niet onze favoriete regisseur aller tijden, laat, net als in films als Prêt-à-Porter weer een ongelofelijke knoeiboel van verhaallijnen op de kijker af, waar je best twee uur strak je aandacht bijhoudt, of je bent de draad volkomen kwijt. De veelheid aan slechts summier geïntroduceerde en door elkaar lopende personages maakt het volgen er niet makkelijker op, en na een uurtje is het toch wel ongeveer welletjes geweest. Nadat de moord gebeurt, slaat de stemming van de film om, en vooral wanneer beetje bij beetje de ware toedracht doorsijpelt, besef je waar de film de prijs voor het beste scenario aan overgehouden heeft. Desalniettemin is en blijft Gosford Park een beproeving voor de meer veeleisende filmkijker, allesbehalve een hapklare brok. Het is zeker geen komedie, zoals sommigen deze film verkeerdelijk willen bestempelen, maar eerder een drama met als hoofdthema de upstairs-downstairs mentaliteit van de Engelse aristrocatie tussen de twee oorlogen. Eén en ander resulteert in een bijzonder talrijke en gevarieerde cast, gaande van Kirsten Scott Thomas tot Emily Watson en van Derek Jacobi tot Ryan Philippe, waardoor het scherm (nochtans breedbeeld) af en toe uit zijn voegen barst van de over elkaar vallende acteurs die allemaal wel netjes hun ding doen, maar amper screentijd krijgen om zichzelf voor te stellen. En net die rommelige stijl maakt dat Gosford Park als artistiek meesterwerk alleszins overroepen is. Geen slechte film, en gelukkig met meer diepgang dan een Hercule Poirot-pastiche, maar toch geen prent met eeuwigheidswaarde.
BEELD EN GELUID
Beeld en geluid stellen allebei wat teleur. Weliswaar is deze disc voorzien van een Engelse DTS-track met bitrate 754 Kbps, maar die klinkt maar eerlijk gezegd mat, dimensieloos, afgezien dan de onweersscène in het begin en het obligate gegil wanneer uiteraard de scream queen van het gezelschap het lijk ontdekt. De dialoog klinkt helder en goed verstaanbaar, maar weinig gericht en af en toe redelijk schel; de achterkanalen en de subwoofer worden nauwelijks gebruikt. De scherpte van het beeld laat hier en daar toch wat te wensen over: het beeld is donker, wazig, details in de achtergrond zijn er nauwelijks zichtbaar, en ook dat maakt de herkenbaarheid van bijvoorbeeld de gezichten af en toe moeilijk. Echte ruis of compressiefouten zijn er niet, af en toe wel een kleine printbeschadiging, maar het niet al te scherpe beeld is een echte afknapper. Dit is alles bevalve een technische kwaliteit waar we wild enthousiast over worden.
EXTRA'S
Enige extra die we op deze huurdvd hebben teruggevonden zijn een trailer voor Gosford Park zelf, en drie cross-promotionele trailers voor Mulholland Drive, The Fellowship Of The Ring en The Curse Of The Jade Scorpion. Mager. De hoes vermeldt met 137 minuten overigens een verkeerde speelduur.
CONCLUSIE
Gosford Park is een buitenbeentje - je moet de film minstens meer dan eens zien om wijs te geraken uit het ingewikkelde scenario. Alleszins de moeite van het huren wel eens waard, maar het zal eerder voer voor liefhebbers blijven.