Jeanine Jansen is een natuurtalent. Volgens de in Litouwen geboren violist Julian Rachlin, met wie ze tussen 2002 en 2007 een relatie had en die haar regelmatig uitnodigt op zijn kamermuziekfestival in Dubrovnik, speelt de Nederlandse vanuit het hart. Ze werd opgeleid door viooldocente Coosje Wijzenbeek en aan het Utrechts Conservatorium was ze een leerling van de in 1996 aan een hersentumor overleden Russische violist Philipp Hirshhorn, die wellicht meer dan wie ook haar vioolspel heeft beïnvloed. Dat ze het zelf niet altijd even gemakkelijk heeft met haar typische stijl blijkt tijdens de opname van Bachs Chaconne in Berlijn: het uiteindelijke resultaat bevalt Jeanine Jansen niet, ook al beweren de producers dat een perfecte uitvoering van de partituur wellicht een saai(er) resultaat zou opleveren. De musicienne neemt een dagje vrij om alles op een rijtje te zetten en rondt vervolgens de hele nieuwe opname van Bachs compositie in twee dagen af.

In de documentairefilm Janine richt Paul Cohen z’n camera op Jansen om de kijker te laten genieten van haar grote talent, van haar betrokkenheid bij de dingen die ze doet en uiteraard van haar muziek. We zien haar aan het werk in concertzalen in o.a. Amsterdam, Berlijn, Dubrovnik en Bremen en we horen passages uit werk van Beethoven, Bartok, Bach, Britten en Shostakovich, altijd in samenwerking met dirigent Paavo Järvi, met wie ze zo’n 200 concerten over de hele wereld afwerkte over een periode van zeven jaar. Hoe intens haar betrokkenheid is, u ziet het in de bijna zeven minuten durende beginscène van de documentaire tijdens de repetitie van Ludwig van Beethovens vioolconcerto, want de camera is uitsluitend op Jansens gezicht gericht zodat elke spanning van een artiest die zich volledig overgeeft aan de muziek, zichtbaar wordt. In het interview vertelt ze hoe men haar ooit heeft afgeraden om te vroeg aan Beethovens compositie te beginnen wegens de moeilijkheidsgraad ervan en ze herinnert zich de spanning en de paniek die haar overmeesterde tijdens de allereerste uitvoering van het vioolconcerto in Harderwijk: wat volgt er op de huidige notenreeks, en wat op de volgende? Daar heeft ze ondertussen geen last meer van, alhoewel, als ik het een tijdje niet meer gespeeld hebt, komt de paniek toch weer voor even terug, zegt ze, het is zo’n fenomenaal muziekstuk…

Maar een internationale superster word je niet zo maar, zelfs niet in het klassieke repertoire. Je moet in die business mee willen gaan, zegt Julian Rachlin, je moet er de berg van moeilijkheden bij willen nemen, maar die keuze heeft Janine bewust gemaakt. Ze gaat ervoor. 200 optredens, het betekent evenveel hotelkamers, vliegtuigen en nog meer taxi’s en vooral: een ontelbaar aantal keer hetzelfde interview voor kranten en magazines. En dan zijn er de fotosessies voor chique glamourbladen en voor advertenties of zoals tijdens de opnamen van deze documentaire: de vergaderingen, fotoshoots en interviews voor een speciale glossy over Janine Jansen. Paul Cohen toont de vlotte jongens van de pr-afdeling in gesprek met de artieste over de inhoud van de exclusieve uitgave waarvan heel veel wordt verwacht: moet er iets in over Janine’s lievelingsparfum, de boeken die ze leest (liefst Nederlandse vrouwelijke auteurs, dat doet het goed bij het vrouwelijke lezerspubliek…)? Waar wil ze voor de fotoreportage naartoe? Welke bekende namen moet om een bijdrage of een interview worden gevraagd? Het heeft nog maar weinig met de muziek te maken, maar het is de prijs die wordt betaald voor de status van superster.

Regisseur Paul Cohen maakt van Janine een interessante documentaire waarin het hele proces van onbekend tot wereldberoemd zichtbaar wordt gemaakt en dat schijnbaar geen invloed schijnt heeft op het enthousiasme van de artieste, want die beweegt zich even gemakkelijk door een vioolconcert van Beethoven als door een interviewsessie te gelegenheid van haar recentste album of een fotoshoot op de wallen van Dubrovnik. Maar als vrouw van vlees en bloed is Janine Jansen zo goed als helemaal afwezig in haar eigen documentaire. Haar korte interventies gaan over haar carrière en over de activiteiten waarbij ze betrokken is, maar nooit over zichzelf. Wie Janine Jansen is en waarom ze besloot om niet alleen de beste violiste van haar tijd, maar tegelijk ook een mediaster te worden, u komt het niet te weten. Misschien heeft ze inderdaad niets te vertellen zoals een journalist van een glossy beweert over bekende sterren en hij noemt in dat verband Robert de Niro, maar dat is een twijfelachtige uitspraak, want niet veel later blijkt hij zelf een grote nul te zijn als hij de kans krijgt om Roger Moore, alias Ivanhoe en 007, te interviewen en niet verder komt dan wat vuile mopjes die de Engelse filmster ooit zou hebben verteld.

Maar het was Paul Cohen duidelijk om de muziek en de musicienne te doen, want in zo wat de helft van de fragmenten in de documentaire ziet u Janine Jansen en haar Stradivarius tijdens een repetitie of een concertuitvoering en dat materiaal is niet alleen ijzersterk, het zindert ook van emotie wegens de intensiteit die de jonge vrouw uitstraalt. Als je zo veel optreedt bestaat de kans dat je prestaties diepgang verliezen, zegt Julian Rachlin, en hij heeft beslist gelijk, maar dat had ook Janine Jansen inmiddels begrepen, want toen er in 2010 sprake was van oververmoeidheid, liet ze een aantal concerten afgelasten en nam een paar maanden rust. Kort voor de achtste editie van haar kamermuziekfestival keerde ze eind 2010 terug naar het podium.