Regie: Andreas Prochaska
Met: Florian Teichtmeister, Melika Foroutan en Heino Ferch, Juergen Maurer, Reinhard Forcher, Edin Hasanovic
In Wenen en Sarajevo wordt de schuld voor de dood van de aartshertog zonder meer in de schoenen van Servië geschoven, en men gaat ervan uit dat Pfeffer daarvoor bewijzen zal leveren waardoor het buurland kan worden aangevallen en in het beste geval geannexeerd. Daarmee zou minstens één van de drie aangrenzende grootmachten geneutraliseerd worden, want Oostenrijk-Hongarije voelt zich al langer bedreigd door het machtige Russische rijk ten noorden en de ambitieuze Pruisen aan z’n westgrens, waarmee het overigens goede relaties heeft. Wenen rekent op Pruisen om een eventueel conflict met Servië in z'n voordeel te beslechten en de Duitsers kunnen daar ook voordeel uit halen, want de spoorlijn die Berlijn om economische motieven wil aanleggen naar Bagdad, zal noodgedwongen over Servisch grondgebied moeten lopen, maar daar valt niet aan te denken gezien de zeer slechte diplomatieke relaties tussen beide landen.
Pfeffer krijgt de jonge daders (de jongste is net 19 jaar en zit nog op school) aanvankelijk moeilijk aan de praat en dus richt hij z’n aandacht in eerste instantie op de omstandigheden van de aanslag: het traject dat het hoge gezelschap heeft gevolgd en de voorziene beveiliging van de route door de politie. Het valt hem op dat de autocaravan van het logische traject is afgeweken en dat er nauwelijks 38 politiemannen voor de veiligheid op straat stonden. De Bosnische politie was naar huis gestuurd (omdat het hoofdzakelijk uit Serviërs bestond die onbetrouwbaar werden geacht) en de plaatselijke afdeling van het Oostenrijk-Hongaarse leger was zgn. te velde voor oefeningen, terwijl de soldaten gewoon in de kazerne bleken te zitten. Maar Pfeffer krijgt de tijd niet om het allemaal uit te spitten, want uit Wenen is een hoge piet aangekomen om zijn verslag op te halen. Hij probeert de zaak te vertragen door erop te wijzen dat alleen een geloofwaardig rapport ook de internationale gemeenschap zal overtuigen van de medeplichtigheid van Servië, maar tegelijk merkt hij dat er sprake is van vergevorderde voorbereidingen voor een oorlog tegen het buurland. Alleen zijn handtekening ontbreekt om de hel los te laten barsten…
Der Angriff is niet het relaas over de politieke strubbelingen die tot het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog aanleiding hebben gegeven, en zelfs van de aanslag uit de titel krijg je nauwelijks wat te zien en zelfs alleen uit het standpunt van de schutter. Centraal in de film staat de figuur van onderzoeksrechter Leo Pfeffer die de ware toedracht van de affaire wil onderzoeken, maar die snel voelt dat dat helemaal niet de bedoeling is en vervolgens als een koppige tegenligger toch z’n zin probeert door te drijven. Maar daarvoor is hij, zoals hem nadrukkelijk wordt meegedeeld door het militair bestuur, te onbelangrijk. De waarschuwing dat tegendraadsheid kan worden geïnterpreteerd als medeplichtigheid, slaat hij aanvankelijk in de wind, doch als z’n Servische vriendinnetje en haar vader onder huisarrest worden geplaatst en hun bankrekeningen worden geblokkeerd, gaat Leo Pfeffer overstag: zij mogen niet het slachtoffer worden van zijn koppigheid.
In Der Angriff zet de Oostenrijkse regisseur Andreas Prochaska alle elementen uit het dossier voor de kijker op een rijtje, waarbij hij er vrij goed in slaagt om de moeilijke en ingewikkelde politieke en militaire constellatie van Oostenrijk-Hongarije en z’n buren op een verstaanbare manier toe te lichten. Let wel, het blijft desondanks een moeilijk te begrijpen situatie, want er zijn niet alleen Oostenrijkers en Duitsers bij het pokerspel betrokken, maar ook Serviërs, Bosnische Serviërs, Kroaten, Slaven en joden, helemaal in de stijl van wat we ons bij Balkan voorstellen. Leo Pfeffer is Prochaska’s speurneus en de gids die de kijker langs de galerij van onregelmatigheden, verdachtmakingen, misleiding en corruptie leidt en vooral langs de niet-militaire motieven die een militaire clash tot gevolg zouden hebben, want zoals dat toen ging – en ook nu nog gaat – betekende een aanval op Servië (met de steun van Pruisen) dat bondgenoot Rusland in beweging kwam en vervolgens Frankrijk en uiteindelijk ook Engeland. In Wenen had men erop gerekend dat het Pruisische leger op korte tijd met Frankrijk af zou rekenen, waardoor men snel Serviës bondgenoot Rusland kon aanpakken, maar het liep anders, want in de loopgraven van de Westhoek werden de Pruisen te lang opgehouden, waardoor het hele plan in duigen viel. De Donaurepubliek Oostenrijk-Hongarije zou het niet overleven, maar Pruisen werd de echte verliezer en kreeg in Versailles op initiatief van Parijs harde voorwaarden opgelegd, waardoor de kiemen werden gelegd voor een volgend en nog veel verwoestender internationaal conflict.
De meeste acteurs en actrices waren eerder regelmatig van de partij in Duitse TV-films, TV-series (o.a. Tatort, Soko Donau) of films van Andreas Prochaska, maar omdat ZDF bij het project betrokken is, kon men rekenen op Heino Ferch, die in Duitsland een zeer grote ster is en die ook in het buitenland bekendheid geniet, o.a. door zijn optreden in films als Der Baader Meinhof Complex (2008), Der Untergang (2004) en Lola Rennt (1998), maar bijv. ook in de prachtige TV-serie Hotel Adlon (2013). Floriant Teichtmeister neemt de hoofdrol voor zijn rekening en hij maakt van Leo Pfeffer een geloofwaardige en overtuigende jonge onderzoeksrechter die tegen beter weten in op zoek gaat naar de waarheid.
Bij ons heet deze film Der Angriff, op Internet wordt de titel Das Attentat gebruikt en op IMDB vind je deze productie onder de naam Sarajevo. Heel erg vreemd.