GAME OF THRONES - SEIZOEN 5 (BLU-RAY)
Bespreking door: Werner - Geplaatst op: 2016-04-06
SERIE
Nadat hij op het einde van
seizoen 4 zijn vader vermoordde, is Tyrion Lannister (Peter Dinklage) op de vlucht voor de wraak van zijn familie. Ingepakt in een kist heeft Varys (Conleth Hill) hem naar Essos verscheept, waar de eunuch hoopt dat de gevallen zoon van de Lannisters zijn adviezen zou kunnen aanbieden aan koningin Daenerys Targaryen (Emilia Clarke), volgens hem de enige die nog in staat is om de chaos in Westeros te stoppen. Vooraleer Varys zijn protégé echter kan afleveren, wordt Tyrion ontvoerd door de in ongenade gevallen Jorah Mormont (Iain Glen), die hoopt met Tyrion als "geschenk" opnieuw in de gunst van Daenerys te geraken. Daenerys staat zelf onder grote druk: een sekte die zich de Zonen van de Harpij noemt, probeert door een reeks aanslagen Daenerys van de macht te verdrijven, en het lijkt wel duidelijk dat vooral de voormalige slavenhandelaren, die door Daenerys hun
core business kwijt zijn, achter de aanslagen zitten. Het dreigement om hun leiders aan haar draken te voeren, maakt weinig indruk; uiteindelijk heeft Daenerys toegestemd in een huwelijk met Hizdahr zo Loraq (Joel Fry) om opnieuw het militair gezag over Meereen uit te kunnen oefenen; uiteraard is haar minnaar Daario Naharis (Michiel Huisman) daar niet blij mee...
Koningin Cersei (Lena Headey) is in alle staten, nu de kersverse koningin Marjolij Tyrel (Natalie Dormer) met bijzonder veel bravoure haar zoon, koning Tommen (Dean-Charles Chapman) blijkt om haar vinger te winden. De schatkist is echter leeg, en ze kan het zich niet veroorloven om de voornaamste sponsors van de troon, de Tyrels, voor het hoofd te stoten. Ze besluit om de fundamentalistische sekte van de Hoge Mus (Jonathan Pryce) voor haar karretje te spannen. De sekte heeft de laatste tijd onder de vele, vele minderbedeelden in Koningslanding een hoop zieltjes gewonnen, en aangezien de integristen zich onder meer te goed hebben gedaan aan de totale vernieling van het bordeel van Petyr Baelish (Aidan Gillen), laat ze het gerucht ontsnappen dat de broer van Marjolij, Loras (Finn Jones), een praktizerende homoseksueel is. Hiermee heeft ze twee vliegen in één klap geslagen: Loras wordt gearresteerd voor sodomie - het door haar vader gearrangeerde huwelijk is daarmee ineens van de baan - en Marjolij, die haar broer in bescherming heeft genomen, voor meineed. Cersei heeft echter een doos van Pandora opengetrokken die ze niet meer dicht krijgt, en de situatie dreigt in haar eigen gezicht te ontploffen.
Haar broer Jamie (Nikolaj Coster-Waldau) heeft een verontrustend bericht ontvangen waaruit moet blijken dat iemand hun dochter Myrcella (Nell Tiger Free) naar het leven staat. Myrcella verblijft in Dorne, waar ze zich intussen verloofd heeft met prins Trystane (Toby Sebastian), de zoon van de kreupele koning Doran Martel (Alexander Siddig), de broer van de tijdens het godsgericht omgekomen Rode Adder, Oberyn. Oberyns bastaardzus annex minnares Ellaria Zand (Indira Varma) en Oberyns drie strijdlustige dochters, de Zandslangen Obara (Keisha Castle-Hughes), Tyene (Rosabell Laurenti Sellers) en Nymeria (Jessica Henwick), hebben inderdaad een duivels plannetje bedacht, en het is maar de vraag of Jamie en de met hem meegereisde Bronn (Jerome Flynn) Myrcella op tijd zullen kunnen weghalen uit Dorne.
Ook Arya (Maisie Williams) heeft Westeros verlaten, en is in Braavos beland, waar ze op zoek gaat naar het Huis van Zwart en Wit; daar hoopt ze Jaqen H'ghar (Tom Wlaschiha) te overtuigen om haar op te leiden tot moordenares voor de God met Vele Gezichten. Jaqen H'ghar laat haar toe, maar twijfelt terecht aan haar capaciteiten: Arya is nog niet klaar met haar opleiding, waarbij ze zichzelf moet wegcijferen om Niemand te worden. Zich voordoend als onopvallend oesterverkoopstertje, krijgt ze ze onverwacht de kans om iemand van haar shit list om zeep te helpen - de Koningswachter Meryn Trant (Ian Beattie), die toevallig Hamer Tyrel (Roger Ashton-Griffiths) begeleidt op zijn tocht naar de bank van Braavos, frequenteert er een bordeel waar je zéér jonge meisjes kan krijgen. Arya gaat zodanig driest te werk dat het bijna op een fiasco uitdraait. Haar straf zal navenant zijn, want een meisje is de God met Vele Gezichten een leven schuldig.
Petyr Baelish heeft intussen een duivels pact gesloten met de door koning Tommen gelegitimeerde, voormalige bastaardzoon Rammert Bolten (Iwan Rheon), die Winterfel heeft ingenomen en zich klaarmaakt voor de ultieme confrontatie met Stannis (Stephen Dillane). Rammert martelt er nog altijd op los dat het een lieve lust is, en hij beschouwt Theon Grauwvreugd (Alfie Allen), die hij heeft omgedoopt tot Riekt, nog altijd als zijn persoonlijk hondje. Om Rammerts claim op het noorden groter gewicht te geven, stelt hij voor dat Rammert met Sansa Stark (Sophie Turner) huwt, omdat men vermoedt dat zij het nog enige levende wettige kind van Ned Stark is. Sansa is spijtig genoeg niet ingegaan op het aanbod van hulp van de dolende ridder Briënne van Tarth (Gwendoline Christie), die een eed heeft gezworen aan haar overleden moeder om haar dochters te beschermen, en eens ze is teruggekeerd op Winterfel, verwordt haar leven tot een hel op aarde. Haar enige uitweg is om op Riekt in te praten zodat het laatste restje eergevoel wordt aangewakkerd en hij zich herinnert dat hij ooit Theon was, de schildknaap van haar vader.
Stannis heeft zich intussen teruggetrokken op de Muur, en bereidt de finale slag voor tegen de Boltens. Zijn vooruitzichten worden echter met de dag penibeler, want de helft van zijn ingesneeuwde leger is gedeserteerd en de andere helft moet voortdurend het hoofd bieden tegen de guerillatroepen van Rammert. Blind van vertrouwen in een goede afloop, die hem voorspeld werd door de Rode Priesteres Melisandre (Carice Van Houten), is hij bereid om een bloederige prijs te betalen aan R'hollor, de God van het Vuur, voor de overwinning. R'hollor is echter alleen tevreden met mensenoffers van koninklijken bloede.
Tegen alle verwachtingen in is Jon Sneeuw (Kit Harington) verkozen tot hoofd van de Nachtwacht, en hij neemt zijn plichten met zoveel ernst ter harte, dat hij een aanbod van Stannis afslaat om eervol ontslag te nemen uit de Nachtwacht en de plaats van zijn vader in het Noorden in te nemen. Nadat hij Mans Roover (Ciaran Hinds) de eervolle dood schenkt die hij van zijn gevangenbewaarders niet krijgt, jaagt Jon echter zijn medebroeders tegen zich in het harnas door een vredesvoorstel met de Wildlingen te bepleiten. Samen met hun nieuwe leider, Tormund (Kristofer Hivju), onderneemt hij een tocht naar Hardenheim, de provisoire hoofdstad van het Wildlingenrijk, en is getuige hoe de stad onder de voet gelopen wordt door de Witte Lopers. Het gemor bij de Broeders van de Nachtwacht weerklinkt steeds luider, en vooral Jons jonge protégé Ollie (Brenock O'Connor), van wie de familie afgeslacht is door een Wildlingencommando onder leiding van Tormund, kan zich niet verzoenen met de situatie...
Deze uitgebreide samenvatting is nog niet de helft van wat er dit seizoen van Game Of Thrones gebeurt, en wat personages betreft ben ik nog grosso modo de helft vergeten te vernoemen. Game Of Thrones is met het einde van dit seizoen op een kantelmoment gekomen: op twee of drie kleinere nevenplots na is de reeks aangekomen op het punt tot waar auteur George R.R. Martin zijn boeken heeft geschreven, en de reeks eindigt met exact dezelfde cliffhanger als Martins vijfde boek, A Dance With Dragons. De auteur wil zich niet laten opjagen, en verklaart voortdurend dat het zesde deel, The Winds Of Winter, af zal zijn wanneer het af zal zijn, zelfs al passeert de reeks het knikpunt. De verhaallijnen worden wel erg complex voor wie het allemaal niet zo duidelijk meer is welke personages elkaar voortdurend voor de voeten lopen, maar de intriges in dit vijfde seizoen zijn klassiek en degelijk. Het seizoen opent bovendien met een letterlijk uit de boeken gelichte flashbackscène, wat uitzonderlijk is omdat Martin daar weinig tot geen gebruik van maakt. In desbetreffende scène zien we een jonge Cersei (Nell Williams) de waarzegster Maggy the Frog (Jodhi May) bezoeken, die onder meer voorspellingen doet over het feit dat ze een koning zal huwen, kinderen zal baren, maar dat de kinderen niét die van de koning zullen zijn, en dat al haar kinderen zullen sterven. De verhaalboog van de gefrusteerde Cersei, die zich met alle mogelijke middelen vastklampt aan de macht die haar door de vingers glipt, is het voornaamste bot in het skelet van dit vijfde seizoen: de reeks eindigt met Cersei's veelbesproken beproeving, waarvoor de lokale autoriteiten in Dubrovnik op hun achterste poten gingen staan omwille van het hoge schandaalgehalte, alhoewel de pivotale scène reeds eerder in het lang en het breed in de boeken beschreven stond.
Meer dan in seizoen 4 werden de meest beklijvende scènes toch nog altijd letterlijk uit het boek overgenomen, waaronder de moord op één van de hoofdpersonages in de laatste scène van het seizoen, de ultieme ontsnappingsscène van Daenerys, het openstellen van de Muur, en vooral Arya's intrede in het huis van de God met Vele Gezichten. Veel van de andere plotlijnen uit het boek zijn gesneuveld, vooral om de nu al overdadige hoeveelheid personages niet nóg aan te dikken. De Zandslangen, de dochters van wijlen Oberyn Martel, zijn gereduceerd van zeven naar drie; de subplot waarin Tyrion gevangen genomen wordt door een reizend circus en daar verliefd wordt op een ander dwergmeisje, is verdwenen; Rammert wordt uitgehuwelijkt aan Sansa in plaats van aan een hofmeisje van wie men verkeerdelijk aanneemt dat het Arya is. Misschien dat er in een volgend seizoen nog enkele worden opgepikt; zo is al zeker de Deense acteur Pilou Asbæk gecast als Theons oom Euron Grauwvreugd. Of de verhaallijn waarbij nóg een Targaryen de slachtpartij van koning Robert heeft overleefd, zal worden geincorporeerd in het HBO-canon, is koffiedik kijken. Ook is er in dit vijfde seizoen nog altijd geen spoor van de felbesproken Lady Stoneheart te bekennen...
Game Of Thrones gaat nog altijd over vele tongen, en het aantal fans dat na elke aflevering een gedetailleerde exegese uitvoert, is niet te tellen. Pijnlijk voor HBO was wel dat de eerste vier aflevering, ruim een maand voor de eerste uitzending, waren gelekt op internet. Gezien de kolossale hoeveelheid boxen die over de toonbank gaan, vermoed ik echter dat de impact op de verkoopscijfers marginaal is, en dat de makers er toch stiekem een beetje van uit gaan dat zelfs dit als reclame mooi meegenomen is. De budgetten kunnen zich alvast nog steeds meten met een bioscoopfilm; de aflevering Hardhome, met daarin een veldslag in regel tussen de Wildlingen en de Witte Lopers, is op televisie zelden vertoond, en doet de slag bij het Zwartewater in het tweede seizoen verbleken. Showrunners Benioff en Weiss krijgen wel meer en meer tegenwind dat hun van seks en geweld doorspekt epos bijzonder vrouwonvriendelijk is; vooral de niet echt benijdenswaardige situatie waarin Sansa dit seizoen verzeilt, een stuk extremer dan wat in Martins boeken terug te vinden is, heeft tot nogal wat kritiek geleid. Daarnaast is de rol van actrice Rosabell Laurenti Sellers als Tyene Zand behoorlijk gereduceerd tot één welbepaalde scène waarin haar voornaamste bijdrage is om uit de kleren te gaan. Nochtans worden Westeros en Essos ook bevolkt door bijzonder sterke vrouwen: Daenerys, Marjolij, Briënne, Arya, en de zalige Olenna Tyrel kan je moeilijk bestempelen als damsels in distress, zelfs betekent dat in geval van de eerste drie dat ze nogal eens in diverse staten van ontkleding voor de lens moeten. Het is alleen verwonderlijk dat Lena Headey voor haar bijzonder intense scène erop stond gebruik te maken van een body double, want in een dergelijke vernederende scène stand houden is anderzijds toch wel een prestatie.
BEELD EN GELUID
Opnieuw krijgt Warners paradepaardje op technisch gebied de eer die het verdient. Samen met een heruitgave van de eerste twee seizoenen krijgt Game Of Thrones de eer om de allereerste televisiereeks te zijn die afgewerkt wordt in Dolby Atmos; wel willen we de lezers waarschuwen dat bij opstart van de disks automatisch de gecomprimeerde Dolby Digital 5.1-track wordt gekozen, en u bij gebrek aan een Atmos-opstelling handmatig deze track moet selecteren om toch nog tenminste te kunnen genieten van de TrueHD 7.1-core. De soundtrack is opnieuw één langgerekt feest, waarbij rammelende kettingen in de gevangenis, een rommelig treffen tussen de Onbezoedelden en de Zonen van de Harpij in de straten van Meereen, het gekrijs van een losgeslagen Drogon en de gure stormwinden in het Noorden elkaar afwisselen. Ramin Djawidi tekende opnieuw voor de score, en de thema's uit dit vijfde seizoen klinken nog nét iets epischer dan zijn vorige bijdragen. De overdaad aan CGI-shots van niet-bestaande locaties, zoals de Muur en de Sept van Baelor, het verschijnen van legers zombies of drie draken, wordt zodanig ingebetonneerd in de organische shots, dat de suspension of disbelief compleet is. Het haarscherpe beeld, met alsmaar somberdere kleuren die er nu toch écht wel op duiden dat winter is coming, is magnifiek; de wereld van Martin bevat de meest uiteenlopende decors, van het zonnige, op een Spaans-Moors hof lijkend Dorne tot het winterse Hardenheim, de grassteppen van de Dothraki, het moerasachtige restant van Oud-Valyria en de donkere kerkers onder Koningslanding, die allen zeer meticuleus in beeld komen, met veel oog voor detail en schaduwen. Als de kleuren al hier en daar wat getweakt worden, is het nooit zonder goede reden.
EXTRA'S
Bij normale televisieseries is na vijf seizoenen al het bonusmateriaal op. Bij Game Of Thrones worden seizoen na seizoen de grenzen opnieuw verlegd, zodat er elke keer weer iets nieuws te vertellen valt; zij het dat sommige van de bijdragen een encyclopedische kennis van de werelden van Westeros en Essos vergen, inclusief referenties naar onder meer de afgeleide Dunk en Ei-boeken van Martin.Naast de inmiddels klassiek geworden In-episode guides, previews en recaps - met een eervolle vermelding voor de uniforme layout doorheen de seizoenen - krijgen we voor negen van de tien afleveringen in totaal twaalf audiocommentaren, waarbij meestal enkele crewleden worden gekoppeld aan één of meerdere acteurs; het leuke is dat ook minder prominente hoofdrolspelers naar voren worden geschoven, zodat het concept niet snel gaat vervelen. Enkele van de combinaties (Briënne en Pod, Rammert en Rous, Marjolij en Tommen; of Arya en Jaqen H'ghar) liggen daarbij uiteraard voor de hand. De pivotale aflevering Hardhome bevat nog twee eerder technische commentaren, en ook The Dance Of Dragons), omwille van het prominent aanwezig zijn van één van Daenerys' draken. Hoogtepunt is echter het onvermijdelijke commentaar bij Mother's Mercy, uiteraard met Lena Headey.
Het aantal schijven is teruggebracht van vijf naar vier, en de rest van het bonusmateriaal is op de laatste disk terug te vinden. Waaronder een promotionele documentaire A day in the life (26:01) waarin we onder meer de twee onafhankelijk van elkaar werkende units volgen, onder meer in Sevilla, waar ze de scènes uit Dorne inblikken, en in Dubrovnik. New characters/New locations (7:41) belicht enkele van de steeds uitdijende nieuwe werelden die we in de reeks te zien krijgen; de focus ligt ditmaal op Dorne en Braavos. De meest substantiële documentaire is natuurlijk Anatomy of an Episode: Mother’s Mercy (29:33) met onder meer bijdragen over de logistieke nachtmerrie bij het schieten van de finale sleutelscène rondom Cersei's walk of shame, maar ook de andere cliffhangers, zoals de dood van alwéér een potentiële troonopvolger, Arya's falen en de rebellie van de Nachtwacht. In de tweedelige documentaire The Real History Behind Game of Thrones (40:13) worden parallellen getrokken tussen de fictieve gebeurtenissen uit Game Of Thrones en de Engelse geschiedenis, meer bepaald de Rozenoorlog tussen de huizen Lancaster en York. Veertien korte faux documentaires Histories and Lore grijpen daarentegen weer terug naar de fictieve geschiedenis van Westeros, verteld door protagonisten uit de reeks, met onder meer bijdragen over The Seven Pointed Star (3:26) en The Faith Militant (5:05) door de Hoge Mus, Volantis (4:18) door Varys, Braavos (5:35) en The Faceless Men (2:17) door Tycho Nestoris, Winterfell (2:36) door Rous Bolten, The Lord Commanders (3:23) door Alliser Doren, Robert's Rebellion (5:52) door Barristan Selmy, Dorne (4:03) door Ellaria Zand, The Fighting Pits Of Meereen (2:50) door Daario Naharis, The River Rhoyne (3:46) door Varys, The Many-Faced God (3:00) door Jaqen H'ghar, Greyscale And The Stone Men (2:23) door Maester Qyburn en The Great Masters Of Meereen (2:40) door Missandei. Ook The Dance of Dragons (20:27) spit de alsmaar uitdijende mythologie van de Zeven Koninkrijken nog wat verder uit met een geanimeerde voorgeschiedenis van de Targaryen-familie. 4 verwijderde scènes (7:59) sluiten de bonussectie af.
Evenwel hebt u waarschijnlijk voor het vijfde jaar op rij geopteerd voor de exclusieve versie bij de grootste retailer van Groot-Brittanië (alhoewel de grootste retailer van Nederland dit jaar een analoog verzamelaarsobject aanbood), en dan komt u ook nog in het bezit van een bonusdisk met drie bijkomende documentaires. In The Final Step (25:51) maakt producent Greg Spence ons wegwijs in het lange post-productieproces, met enkele visuele voorbeelden uit de laatste twee afleveringen, zoals de aanval van Drogon en de walk of shame. Het koninginnenstuk is echter de bijdrage over The Massacre at Hardhome (28:00), zelfs naar Game Of Thrones-normen het meest intense kwartier dat in de reeks gefilmd werd. Visual Effects of Season 5 (25:36) tapt ten slotte grotendeels uit hetzelfde vaatje als de eerste documentaire, en toont onder meer het neerhalen van het standbeeld van de Harpij in Meereen en de gezichtswisseltruc waar Arya mee geconfronteerd wordt.
CONCLUSIE
Het vijfde seizoen van Game Of Thrones is vintage George R.R. Martin op kruissnelheid. Alhoewel dit waarschijnlijk het laatste seizoen wordt waarin de boeken als inspiratie worden gebruikt, en net zoals bij True Blood de zaken alleen nog maar zullen divergeren, staat de interne logica van de reeks als een huis, en krijgen de fans dit seizoen veel scènes waar ze op hebben zitten wachten.
