TV-MINISERIE
Tegen ieders verwachting in wordt Lenny Belardo, de jonge bisschop van New York, door de kardinalen in Rome verkozen tot paus Pius XIII. Men had op zijn mentor kardinaal Michael Spencer ingezet, maar die werd schijnbaar te conservatief bevonden, terwijl de machtige Vaticaanse staatsecretaris kardinaal Voiello zijn voorkeur voor de weinig ervaren jonge Amerikaan tijdens het conclaaf niet onder stoelen op banken had gestopt, want hij hoopte dat die gemakkelijk manipuleerbaar zou zijn. De arme man ervaart evenwel snel dat hij Lenny Balardo fout heeft ingeschat, want die heeft nl. wél uitgesproken ideeën over de taak en de verantwoordelijkheden van een paus. De functie van persoonlijke vertrouweling gaat ook niet naar de kandidaat van Voiello, maar naar zuster Mary, die als jonge non de 8-jarige Lenny ruim 40 jaar geleden onder haar vleugels nam toen die door zijn hippieachtige ouders in het weeshuis was achtergelaten. Zuster Mary verzekert de lichtjes verbaasde kardinaal Voiello dat Leny Belardo een heilige is en alhoewel de man daaraan twijfelt als hij ziet hoe de jonge paus de gelovigen in de loop der jaren vervreemdt van de Kerk, beseft hij dat de kersverse Pius XIII (Lenny dus) met geen andere opvolger van Petrus kan worden vergeleken, want hij is niet alleen intelligent en scherpzinnig, hij kan schijnbaar ook in het hoofd van mensen kijken en schrikt er niet voor terug om een dringend beroep op God te doen om het leed van zijn medemens in gunstige zin om te buigen. Zuster Mary zou het graag een wonder noemen, maar dat doet ze niet, het feit dat ze Lenny een heilige noemt, impliceert toch dat hij wonderen kan doen?

De titel The Young Pope suggereert dat er sprake zou zijn van een zekere ommekeer in de politiek van het Vaticaan, dat er komaf wordt gemaakt met achterhaalde principes die niet meer passen in deze moderne tijd, maar dat is allerminst het geval. Paus Pius XIII is helemaal niet progressief en ruimdenkend, hij is vooral conservatief en hij heeft het niet begrepen op de manier waarop zijn voorgangers de leer van Jezus te grabbel hebben gegooid om hun populariteit op peil te houden. Pauselijke reizen naar het buitenland worden dus geschrapt, evenals de koppen, de sjaals en de andere prullaria met de afbeelding van de paus, want het is de boodschap van Jezus die centraal moet staan, volgens de jonge paus, en dus zal hij geen interviews toestaan, alleen op het balkon verschijnen na het vallen van de avond of de gelovigen gewoon de rug toekeren als hij vreest te worden herkend. Van de uitbundige massa’s op het Sint-Pietersplein ter gelegenheid van zijn verkiezing, blijft een jaar later niets over en volgens kardinaal Voiello lopen de kerken sneller leeg dan ooit tevoren. Dat hoeft niemand te verwonderen, want inmiddels heeft Pius XIII zich in duidelijk taal uitgesproken tegen echtscheidingen, tegen euthanasie, tegen abortus en tegen het homohuwelijk. Ondertussen staan in Amerika de kranten vol over kindermisbruik door hooggeplaatste katholieke geestelijken en heeft men niet de indruk dat Pius XIII genoeg doet om met de schuldigen af te rekenen…
 

The Young Pope is een productie van de hand van de Italiaanse regisseur Paolo Sorrentino, die in 2014 de Oscar voor de Beste Buitenlandse Film én de Golden Globe in ontvangst mocht nemen voor zijn film La Grande Bellezza. Voor de tiendelige serie The Young Pope deed hij een beroep op de scenaristen Umberto Contarello (La Grande Bellezza, 2013), Tony Grisoni (Fear & Loathing In Las Vegas, 1998) en Stefano Rulli (Le Cose Che Restano, 2010). Het resultaat is een productie met een heel aparte sfeer en een ongewone opbouw die er veel minder glad en gepolijst uitziet dan vergelijkbare Angelsaksische series, ondanks de keuze om nogal wat Engelse en Amerikaanse acteurs te casten voor de hoofd- en belangrijkste bijrollen. Sorrentino schrikt er ook niet voor terug om regelmatig droomfragmenten, plotse invallen en toevallige herinneringen in de montage te stoppen en een aantal keer zelfs een kort fragment dat pas veel later een rol zal spelen, zoals dat bv. ook in Breaking Bad (2008-2013) vaak het geval was. Het scenario is jammer genoeg niet perfect, want in de tweede helft raakt het hoofdpersonage helemaal op drift en verschuift de aandacht niet toevallig grotendeels naar nevenpersonages (in aflevering 9 zelfs grotendeels naar New York, waar een medewerker van de paus onderzoek doet naar het kindermisbruik). Op zich is dat een verdedigbare keuze gezien de omvang die het kindermisbruik in de katholieke kerk en de schandalen die daar het gevolg van zijn, maar ondertussen heeft het er alle schijn van dat het hoofdpersonage werkloos toekijkt, terwijl je verwacht dat het de actie stuurt. Pius XIII komt in een persoonlijke crisis terecht als het tot hem doordringt dat zijn pontificaat op een fiasco is uitgedraaid voor de Kerk, terwijl hij anderzijds steeds meer geobsedeerd raakt door de man en de vrouw die hem als 8-jarige in de steek hebben gelaten. Die evolutie gebruikt regisseur Sorrentino jammer genoeg niet om het personage in een nieuwe/andere richting te sturen. Dat is een gemiste kans, waardoor The Young Pope nooit een spannende pagetuner wordt zoals bv. Borgia (2011-2014) of The Borgias (2011-2013). Daaraan kan de originele aanpak niets veranderen.
 

Regisseur Paolo Sorrentino kreeg geen permissie om in Vaticaanstad filmopnamen te maken. Desondanks is het illusie compleet, niet alleen als het voorplein van het Vaticaan wordt getoond vanuit verschillende hoeken (zelfs vanuit de koepel van de Sint-Pieter), maar ook de opnamen in de tuinen van het Vaticaan en in de Sixtijnse Kapel (compleet met digitale middelen opgebouwd) ogen realistisch en waarheidsgetrouw. Wat dat betreft is The Young Pope niet minder dan een pareltje.
 

Jude Law kruipt in de huid van Pius XIII/Lenny Belardo en brengt een uniek personage tot leven dat minstens 5 aflevering lang op de gunst van de kijker mag rekenen. Als dat nadien veel minder het geval is, is dat het gevolg van de keuze van de scenaristen om niet meer of veel minder te investeren in het karakter. Maar dat geldt op dat moment ook voor de andere hoofdpersonages (Zuster Mary en kardinaal Veiollo) die eveneens aan belang verliezen, waardoor het evenwicht in de miniserie ondermijnd wordt. Diane Keaton is een uitstekende zuster Mary, doch dat hoeft ons niet te verbazen, want de Amerikaanse is een uitstekende actrice wier talent in Europa veel te weinig wordt gewaardeerd (getuige haar korte filmlijst op deze site). Maar de blikvanger is zonder twijfel kardinaal Veiollo, op een prachtige manier en met veel zorg tot leven gebracht door de Napolitaanse acteur Silvio Orlando (Dopo Mezzanotte, 2004; Il Pappà De Giovanna, 2008), die er alles aan doet om de schade te beperken, maar daar niet in zal slagen omdat Lenny Belardo nauwelijks vatbaar is voor zijn ideeën.
 

Origineel qua opzet, met enkele uitstekende acteerprestaties, maar qua verhaallijnen net niet sterk genoeg voor de eredivisie.