FILM
Richard Jewell (Paul Walter Hauser) heeft zijn hele leven maar één wens gehad, en dat is bij de politie gaan. Hij koestert een blinde adoratie voor gezagsdragers, maar ook al omdat hij walgelijk obees is, heeft hij het nooit verder geschopt dan bewakingsagent, alhoewel pispaal een betere omschrijving zou zijn. En ook daar loopt hij op de dunne scheidingslijn van wat kan en wat niet kan, want als toezichter op een universiteitscampus die niet het minste gezag uitstraalt, eigent hij zichzelf meer dan eens politionele bevoegdheden toe, wat resulteert in zijn ontslag.




Bij een concert op de vooravond van de Olympische Spelen van 1996 in Atlanta vindt hij tijdens het controleren van een bende dronken jongeren een verdacht pakketje. Niemand wil in eerste instantie de lullige bewakingsagent geloven, maar het pakket bevat drie spijkerbommen. Terwijl Richard en enkele politieagenten de omgeving van de bom trachten te evacueren, gaat het ding af. Als bij wonder vallen er 'maar' twee doden, en in de pers wordt Richard opgehemeld als de held die erger heeft voorkomen. Er bellen zelfs uitgevers om zijn verhaal te boek te stellen, en dit terwijl de man nog niet eens in staat is om zijn belastingformulier naar behoren in te vullen.

De politie staat dan ook onder zeer grote druk om een verdachte te vinden. Bij een vergadering oppert er iemand dat Richard zelf in het profiel valt van een aandachtzoeker, die door een zelfgeplaatste bom zichzelf heeft kunnen opwerpen tot held. Het echte kwaad geschiedt echter wanneer persmuskiet Kathy Scruggs (Olivia Wilde), journaliste bij de Atlanta Journal-Constitution en in die hoedanigheid altijd te vinden voor een scoop, de informatie over Richard onttrekt aan agent Tom Shaw (Jon Hamm) en dit in ruil voor seks. Ze smeert het verhaal zo breed uit in de krant dat de andere media het overnemen, en de ietwat simpele Richard van de éne dag op de andere degradeert van volksheld tot verdachte nummer één.




De shitstorm die dan opsteekt is niet te overzien. Op vernederende wijze worden Richard en zijn moeder (Kathy Bates) door het FBI op de rooster gelegd, en worden zelfs tot en met de pantykousen van mama meegenomen voor sporenonderzoek, en dit voor het oog van de verzamelde pers die voor de deur van de Jewells bivakkeert. De goedgelovige Richard behoudt al die tijd zijn blind vertrouwen in de politie, terwijl het overduidelijk is dat die hem probeert te flikken omdat haar onderzoek werkelijk nérgens staat. Richard heeft wel de tegenwoordigheid van geest gehad om Watson Bryant (Sam Rockwell) te bellen, een voor zichzelf begonnen zelfstandige advocaat die vroeger op een bureautje van dezelfde middenstandersvereniging werkte waar Jewell loopjongen was, en daar de enige was die Jewell niet uitlachte omwille van zijn morbide obesitas. Bryant krijgt de schier onmogelijke taak om Jewell te verdedigen, én ook nog eens hem van zijn ziekelijk blind geloof in de ordediensten af te helpen.




Clint Eastwood is op zijn negentigste actiever dan ooit. Zijn werk als acteur, dat ook al niet min is, staat in de schaduw van zijn oeuvre als regisseur, waarbij hij keer op keer de pijnpunten in de ziel van de Amerikaanse samenleving met een fileermes weet bloot te leggen. Richard Jewell is een film waarbij hij op genadeloze wijze aantoont wat een trial by media is en hoe het mensen kapot kan maken, te meer omdat zes of zeven jaar na de film de werkelijke dader van de aanslag van Atlanta alsnog is geklist, en, surprise, surprise, het was niét Richard. Eastwood lijkt in deze film Richard Jewell, die in 2007 is gestorven door zijn diabetes, te willen rehabiliteren, en daarnaast ook parallellen te trekken met gelijkaardige gevallen die vandaag de dag helaas schering en inslag zijn, en niet alleen in het verre Amerika.

Naast zeer goede vertolkingen van Paul Walter Hauser en Sam Rockwell heeft Eastwood vooral de kaart van de authenticiteit getrokken, met een uitgekiende mix van archiefbeelden en nieuwe opnamen. Voor het werk van pers en politie heeft Eastwood geen goed woord over: de personages van Jon Hamm en Olivia Wilde zijn door en door onsympathiek, de agenten die Richard ondervragen zijn manipulatieve schurkjes die overlopen van frustratie omdat hun onderzoek geen meter vooruitgaat, en de agenten die een huiszoeking verrichten bij de Jewells hebben geen greintje medeleven. Wat dat betreft werkt Eastwood een beetje met karikaturen, maar die staan in dienste van de boodschap zo luid en duidelijk mogelijk te brengen. Richard Jewell is een soort van horrorfilm van een andere soort dan u gewoon bent: wat als dit u morgen overkomt?




Met de komst van sociale media is publieke desavouering nog een groter probleem geworden dan vroeger. Een arsenaal van zelfbenoemde rechters en juryleden staat schuimbekkend langs de zijlijn van Twitter en Facebook te wachten om iemand bij de minste misstap publiekelijk aan de schandpaal te nagelen. Wat dat betreft is Richard Jewell een relevante film, die ook nog eens zeer goed gemaakt is. Het is dan ook verbazend dat de film het aan de kassa ronduit slecht deed. Waarschijnlijk is het publiek gewoon te dom geworden om de relevantie ervan te zien, ofwel zijn ze eerlijk beschaamd omdat ze zelf ooit al eens hebben meegewerkt aan een dergelijke publieke steniging. Hoe dan ook, dankzij de Blu-ray krijgt Eastwood kans op eerherstel, en we gunnen het hem van harte. Wie zei er nu ook weer dat de oudjes de vinger niet meer aan de pols van de samenleving hadden?

BEELD EN GELUID
Richard Jewell wordt op Blu-ray in het oorspronkelijke 2.40:1-formaat weergegeven, en ziet er goed uit. Deze film is uiteraard verstoken van alle mogelijke CGI-effecten, en ziet er zeer natuurlijk uit. Er wordt minimaal gebruik gemaakt van bijlichting, en toch ziet het geheel er mooi gedetailleerd uit, onder meer in de opnames in het huis van de Jewells. De zwarte en donkere kleuren zijn diep en mooi afgelijnd; bonte kleuren zijn er enkel te zien in de concerten van Kenny Rogers en Jack Mack and the Heart Attack, en occasioneel op wat reclamepanelen in de fastfoodtenten die Richard frequenteert - zijn obesitas komt natuurlijk érgens van, en het is niet van alle dagen verse worteltjes te eten. Ook de close-ups zijn zeer naturel, met details en oneffenheden in de gelaatsuitdrukkingen. Warner heeft al veel releases verprutst door er een Franse Atmostrack op te zetten en slechts een Engelse gecomprimeerde Dolby Digital Plus-track. Richard Jewell past gelukkig niet in dat rijtje, en de Engelse DTS-HD MA 5.1-track krijgt voldoende ruimte om te ademen, vooral in de scènes waarin er een meute persmuskieten samengetroept staat voor het huis van de Jewells, waar advocaat Bryant zich dan een weg voor moet banen. Ook het concert waarop de aanslag plaatsvindt is een mooi staaltje van surroundambiance. Daarnaast is Richard Jewell vooral een praatfilm, waarbij de dialogen goed verstaanbaar zijn, en dat is feitelijk het enige wat telt.




EXTRA'S
Voor een film met een dergelijke maatschappelijke relevantie is het eigenlijk crimineel dat er zo weinig bonusmateriaal aan toegevoegd is. The Making of Richard Jewell (6:58) is een korte en vrij promotioneel getinte documentaire over casting, locaties en productie, met korte stukjes interview met Clint Eastwood en zijn cast. In The Real Story of Richard Jewell (6:39) komen daarnaast nog de echte moeder Jewell en Watson Bryant aan het woord - Richard zelf is al overleden - en er wordt een statement gemaakt tegen alle vormen van publiek gevoerde processen. Jammer genoeg bevat het bonusmateriaal niet meer historisch beeldmateriaal.

CONCLUSIE
De compleet onder de radar gebleven Richard Jewell verdient eigenlijk een zeer breed publiek, omdat de film vandaag de dag relevanter dan ooit is. Clint Eastwood toont voor de zoveelste keer zijn meesterschap als regisseur, en de schijf is voortreffelijk in orde, maar had wat meer bonusmateriaal mogen bevatten.