FILM
'Waargebeurd verhaal' is een predicaat dat ik altijd associeer met de siroperige weekendfilms op VRT, exponenten Amerikaanse massaproductie, die meestal onder dwang worden aangekocht als onderdeel van een package-deal (als ze een paar blockbusters willen uitzenden, moeten ze er een paar onverkoopbare vehikels bijnemen). Ik heb dan ook een beetje gemengde gevoelens over Apollo 13. Akkoord, een doordeweekse weekendfilm is niet voorzien van de speciale effecten waar Ron Howard tijdens zijn regie kon over beschikken, noch van het acteertalent van Tom Hanks, Kevin Bacon, Bill Paxton of Gary Sinise.

Maar langs de andere kant ontsnapt Apollo 13 niet aan de hoeveelheid pathos die met dit soort films gewoonlijk gepaard gaan. Rasacteur Tom Hanks (Philadelphia, Forrest Gump, om er maar een paar te noemen) speelt Jim Lovell, de vluchtleider van Apollo 13, de maanlander die in 1970 de derde bemande maanlanding had moeten realizeren. Toevallig heeft Al Shepard, de oorspronkelijk geplande vluchtleider, een oorontsteking, en moet de reserveploeg van Lovell op het laatste nippertje aantreden. Maar ook de reservecrew heeft al van voor de lancering een probleem: bemanningslid Ken Mattingly (Gary Sinise - Ransom, Mission To Mars) is mogelijk besmet met de mazelen, en dergelijke risico's worden bij de NASA niet genomen voor een belangrijke ruimtevlucht. Hij moet dus worden vervangen, en dit geeft aanleiding tot enkele persoonlijke conflicten tussen Lovell en hemzelf, omdat zijn levensdroom niet in vervulling kan gaan.

Lovell wordt dus op zijn reis vergezeld van Jack Swigert (Kevin Bacon - Wild Things, The Hollow Man) en Fred Haise (Bill Paxton - Twister). Uiteraard wordt er voor het uiteindelijk vertrek scherp gefocust op de heroïsche familiale huis-tuin-en-keukenperikelen waar de gezinnen, vooral dan dat van Lovell en zijn dochter-met-puberteitsproblemen, mee te kampen hebben, en die het verhaal zouden moeten een extra dimensie geven. Ik vraag me echter nog altijd af hoe. Als drama overtuigt de film niet, en als science fiction-film ook niet, want dat is het niet! Het resultaat ligt ergens tussenin, en zo'n experimenten zijn gevaarlijk (maar daarom niet altijd onverdienstelijk)!

Op 11 april 1970 wordt Apollo 13 gelanceerd, en twee dagen later (de 13de!) gaat het goed mis: een technisch defect zorgt voor een drukval in de cabine. De astronauten ondernemen dan maar een reddingspoging door zichzelf in de maancapsule rond de maan te laten slingeren, door de zwaartekracht van deze laatste, en te hopen dat ze in de juiste hoek terug de aardatmosfeer binnendringen om niet te eindigen als gerookte sardienen in blik. Bovendien moet de gebuisde Mattingly van op de aarde assistentie verlenen in verband met de noodreparaties - want hij is de enige van het grondpersoneel die weet hoe de cabine van binnenuit werkt - en wordt toch zo een beetje de held, het 'vierde bemanningslid'. Vinden jullie dat dit een te hoog en irriterend emo-gehalte heeft? Geen nood, ik ook. Alleen al door het feit dat de echte Jim en Marilyn Lovell een commentary track verzorgen op deze DVD, weet je al hoe de film afloopt, maar als je dat al niet wist uit de Kroniek van de Twintigste Eeuw, dan weet je dat met dit soort films sowieso, namelijk met een overzichtje wie van de crew tegenwoordig nog wat doet. Jim Lovell spreekt bijvoorbeeld tegenwoordig commentary tracks in :-)

Gemengde gevoelens, dus. Ik had gehoopt dat men een sterkere verhaallijn had kunnen opbouwen over dit toch wel boeiende gegeven. Er wordt echter veel te veel klemtoon gelegd op absoluut nutteloze details: (1) het familiale leven van de Lovells is toch wel te oninteressant om er een te substantieel deel van de pellicule aan te verknoeien; (2) bij de technische verklaringen over de diverse mankementen aan de capsule is Howard precies vergeten dat zijn gemiddelde filmkijker geen raketwetenschapper is; (3) het aan het bijgeloof grenzende toeval (slechte voortekenen, oorontsteking van de oorspronkelijke vluchtleider Shepard, vlucht nummer 13, ongeluk op de 13de - er mankeert nog net een zwarte kat en een gebroken spiegel) beneemt van de film het laatste vleugje wetenschappelijkheid. Dit is pure Amerikaanse 'tearjerkery'.

Toch nog enkele pluspunten: ondanks mijn hoop ik terechte kritiek is de film in zijn totaliteit zeker niet slecht te noemen. De speciale effecten zijn zonder meer okee. De acteurs hebben er een hele reeks parabolische vluchten met een speciaal verbouwd vliegtuig voor moeten trotseren om al de gewichtloze scènes in beeld te brengen, en sommige scènes zijn werkelijk fenomenaal. Op het acteerwerk zelf is overigens ondanks de moeilijke filmomstandigheden ook niets aan te merken: Hanks, Bacon, Paxton en Sinise zijn alle vier gereputeerde acteurs, en doen hun job serieus. Ik denk dat Ron Howard zichzelf een beetje heeft willen overtreffen, met als gevolg een film die enerzijds te goed is voor een weekeindfilm, anderzijds te slecht voor een echte avonturen-'blockbuster'. Alhoewel, als ik naar de box office kijk, heeft het publiek mijn mening blijkbaar niet gedeeld.

BEELD EN GELUID
Beeld en geluid zijn allebei okee. De DD-mogelijkheden worden ten volle gebruikt, wat wel mooi meegenomen is in een film met stuurloos rondvliegende brokken maancapsule. Er wordt wat te veel gekletst in de film, maar wanneer er actie te beleven is, is de uitwerking okee. Ook de cinematografie zit snor, mooie beeldjes, vooral bij de lancering, en allemaal haarscherp in beeld gebracht. Anamorf is toch een mooi ding!

EXTRA'S
Typisch één van de eerste releases van Universal: de verschillende menu-opties worden aangegeven met duidelijke pictogrammen (vergelijk met o.a. Waterworld, Babe, Dragonheart of Backdraft). De obligate theatrical trailer, de cast & crew informatie en de produktienota's zijn business as usual. Er is een commentaartrack van de regisseur Ron Howard, en zoals gezegd, één van de echte Jim en Marilyn Lovell, wat de film toch een beetje kan doen relativeren: Jim Lovell deinst er niet voor terug om te zeggen waar de film een loopje neemt met de realiteit en waar niet, en de man is er duidelijk niet alleen wegens een promotiecontract met de NASA bijgesleurd. Alleen is niets van dit alles Nederlands ondertiteld, een feature die de meeste Columbia releases tegenwoordig wel aanbieden.

CONCLUSIE
Ik heb Apollo 13 nu driemaal bekeken, en mijn eerste reactie bij het zien van de aftiteling was telkens: 'eindelijk', en dat zou toch niet mogen. Om echt 100% geboeid te blijven, duurt de film beslist te lang: 134 minuten is absoluut te veel om de vaart in het verhaal te houden. Als ik Ron Howard was geweest, dan had ik de film met minstens 20 minuten ingekort zonder aan de essentie van het verhaal te raken, wat perfect realiseerbaar zou zijn geweest.