FILM
"I collect Deputy Sheriff's guns. Whenever I meet a new deputy, I ask him for his gun and I ask him real nice." (Brian Donlevy als de boef Kent)

De vertaling van deze bij ons iewat onbekende western zegt meteen heel veel. In de States kwam hij uit onder zijn oorspronkelijke titel Destry Rides Again waarbij de focus kwam te liggen op James Stewart, maar bij ons werd de film in de cinemazalen getoond als De Wilde Engel waarmee men uiteraard de Marlene Dietrich-fans naar de bioscoop wilde lokken. Want hoewel Stewart in 1939 ook in It's a Wonderful World en Mr. Smith Goes to Washington speelde, waren hier toch alle ogen gericht op Dietrich.

Deze film zorgde ervoor dat de carrière van Marlene Dietrich weer wat op gang kwam. De in Berlijn geboren actrice zat op dat moment een beetje in zak en as. De nazi’s boden Dietrich een lucratief contract aan, maar dat weigerde ze en ze vroeg daarom het Amerikaanse burgerschap aan. Maar het publiek had eigenlijk genoeg van haar vaak statische verschijning en Angel uit 1937 van Ernst Lubitsch werd dan ook een gigantische flop voor Paramount. Maar producer Joe Pasternak (de grote man achter MGM in de gouden musicaltijden) had wel nog vertrouwen in Dietrich en hij bood haar de excentrieke rol aan voor Destry Rides Again. Haar eeuwige beschermengel Josef von Sternberg met wie ze in 1930 Der Blaue Engel maakte, vond dat ze het moest doen en hoewel ze minder betaald kreeg dan ze gewoon was, werd ze door deze westernkomedie opnieuw omarmd door Hollywood.

Ook voor James Stewart was het een belangrijke film, want het werd zijn eerste western. Een genre waarmee hij, naast zijn Hitchcock-classics, onder leiding van Anthony Mann na de Tweede Wereldoorlog mee zou uitblinken. Het klikte meteen tussen James Stewart en de veel oudere Marlene Dietrich. Hij was 31, zij 38 en toen Marlene Dietrich op de set kwam en James Stewart voor het eerst ontmoette, kreeg die een gigantische pop van Flash Gordon van haar cadeau omdat ze had opgevangen dat hij een grote comic-fan was. Het bleef daar niet bij, tijdens de hele opnametijd waren de twee een koppel en later zou Dietrich in een gesprek met Peter Bogdanovich beweren dat ze zwanger van hem raakte en dat ze een abortus moest plegen. In de jaren '30 had Hollywood nog nooit gehoord van Me Too...

Dietrich speelt de rol van de saloonzangeres Frenchy. Alles speelt zich af in het fictieve stadje Bottleneck waar ze de rechterhand is van Kent (Brain Donlevy). Iedere bewoner komt ooit of laat wel eens in de saloon terecht en wie aan de pokertafel met Kent zit, verliest op een dag zijn hele hebben en houden. De sheriff van de stad probeert dit alles te verhinderen, maar hij moet het met zijn leven bekopen. Alle hoop is gericht op de nieuwe sheriff Tom Destry Jr. (James Stewart) wiens vader de orde op zaken heeft gesteld in Tombstone.

De chemie tussen Stewart en Dietrich is gigantisch, ook al zijn ze de yin en yang. Stewart is een soort van filosofische levensverbeteraar die niets moet hebben van wapens, terwijl Dietrich pure decadentie uitstraalt. Hoewel Marlene Dietrich bij aanvang helemaal geen zin had in het spelen in een western ging ze volledig op in haar rol, en stond ze erop dat ze bijvoorbeeld leerde hoe ze sigaretten moest gaan rollen. Een vrouw die in 1939 in een film aan een blaadje papier likte was dan ook erotisch tintelend. En natuurlijk is er ook de legendarische scene met Una Merkel waarbij de twee doordrenkt van het water met elkaar een robbertje gingen vechten. Een wet T-shirt contest, maar dan volgens de normen van de jaren '30. Er werden geen stuntdubbels gebruikt, en na afloop vertelde Una Merkel dat haar teennagels zo gebroken waren dat ze nooit meer terug groeiden. Ze was van top tot teen gekneusd en toen Life Magazine vroeg om de scène over te doen zodat ze foto’s zouden hebben voor hun magazine, bleef Stewart urenlang water over hun kieperen.

De maker van deze film is George E. Marshall. Ondanks het feit dat er relatief weinig van zijn films bekend zijn, is hij een echte pionier die zes decennia lang actief was, en dat al vanaf de stomme film. Zijn meest bekende films zijn zonder twijfel The Blue Dahlia met Veronica Lake en de western How The West Was Won. Vaak kreeg hij de bijnaam van één van de oude maestro's van Hollywood te zijn, maar die nooit een reus is geworden. Het aantal films dat de man maakte, loopt over de honderd, en hoewel westerns zijn ding was, greep hij alle genres aan en regisseerde hij Laurel en Hardy in drie films en werkte hij ook met Bob Hope, Jerry Lewis, W.C. Fields, Jackie Gleason en Will Rogers. Jammer genoeg zijn er heel wat films van Marshall in vlammen opgegaan door de kluisbrand bij Fox in 1937.

Opmerkelijk is ook de stijl van Destry Rides Again. Niet alleen qua genre, want we hebben het wel over een western, maar we kunnen evengoed musical en komedie aanvinken. Maar ook de mood van deze film is anders dan de meeste westerns. Op het einde ontspoort het wel in de typische schietpartijen, maar er heerst vooral een pacifistische sfeer over deze film. Een sheriff die niet in wapens gelooft, maar in de kracht van de rede, en daar zit voor zeer veel het jaartal 1939 tussen want de wereld stond aan het begin van een grote tragische brand.

Mocht je deze film die overigens gebaseerd is op de gelijknamige roman van Max Brand willen zien, en dat raden we je toch aan, let dan wel op dat je niet de eerste versie uit 1932 met Tom Mix in handen hebt. Een versie die overigens sterk verschilt van de remake, want Destry loopt er zo waar rond met zes pistolen op zak.

BEELD EN GELUID
Het gaat om een stokoude western uit 1939, maar bij Criterion zit je qua beeld- of geluidskwaliteit altijd gebeiteld. We zien een op en top gerestaureerde versie en in de zwart-witfilm zie je niet het minste vuiltje of vlekje. Er is een perfecte balans tussen het gebruik van zwart en wit waardoor je steeds een gedetailleerd beeld krijgt. De film is in zijn originele aspect ratio van 1.37:1 behouden en er is Engelse ondertiteling. De geluidsband is een LPCM Mono zonder enige effecten, maar wel zonder geruis.

EXTRA'S
Je mag gerust stellen dat de extra’s bij een Criterion-release steeds waar voor je geld zijn. Geen schijfopvulling, maar geschiedkundige weetjes en die worden zoals steeds in een mooi boekje verzameld. Op het schijfje zelf vind je vier extra’s. Allereerst is een 20 minuten durend exposé van filmcriticus Imogen Sara Smith die het heeft over het belang van Destry Rides Again. Donald Dewey die het boek James Stewart: A Biography schreef overloopt in een 20 minuten durende docu de filmcarrière van James Stewart. Er wordt ook belang gehecht aan de filmografie van George Marshall, en dan vooral over zijn werk tijdens de stomme film. Je hoort een (moeilijk hoorbaar) interview terwijl men allerlei foto’s uit die periode toont. Ten slotte is er ook nog het radiospel van Destry Rides Again dat op 5 november 1945 werd uitgezonden en waarbij James Stewart opnieuw de rol van Tom Destry Jr. speelde.

CONCLUSIE
Destry Rides Again is een heerlijke bonte mix van western, komedie en musical. Marlene Dietrich geniet volop van de herwonnen aandacht waar ze op zoek naar was, met als tegenspeler een jonge, maar verbluffende James Stewart.