FILM 
"What I'm looking for is someone who can contribute to what England has given to the world: culture, sophistication, genius. A little bit more than an 'ot dog, know what I mean?" (Bob Hoskins als Harold)

Wie denkt dat de Britse misdaadfilm alleen maar bestaat uit titels van Guy Ritchie (op een twee- of drietal films na één van de meest overschatte regisseurs ooit) raden we ten zeerste The Long Good Friday aan. Aanvankelijk was het alleen maar de bedoeling om er een Humphrey Bogart-gangsterfilm van te maken die zich in hartje Londen afspeelt, maar tegenwoordig voert deze titel uit 1980 steevast de lijstjes aan van de beste Britse films aller tijden aan, en dat is geen woord lof te veel.

De film werd geregisseerd door John Mackenzie. Te oordelen naar The Long Good Friday een fantastische cineast, maar een naam die nadien toch onbekend bleef. De film werd gemaakt voor het bedrag van net geen miljoen pond. Men had al een tijdje interesse in de verfilming van het script van Barrie Keeffe dat oorspronkelijk verscheen onder de naam The Paddy Factor, maar omdat men hierdoor veel te veel de plot blootgaf werd er geopteerd voor The Long Good Friday als titel. Wat nadien volgde was een wirwar van contracten. De filmmakers hadden bij aanvang wel een bioscooprelease in gedachten, maar uiteindelijk werd de film gefinancierd door Black Lion, wat een dochteronderneming was van ITV, en dus zou het een televisiefilm worden. Alles liep goed tot op het moment dat één van de ITV-bazen de film zag. Allereerst had men moeilijkheden met de wijze waarop de IRA werd voorgesteld. Ook vonden ze bij ITV de film veel te lang en zou men er zo maar eventjes 75 (!) minuten uit gaan knippen, en dan was er nog het geval Bob Hoskins.

De stem van Bob Hoskins werd namelijk achteraf nagesynchroniseerd door David Daker omdat men vreesde dat de Amerikanen zijn Londense accent niet zouden begrijpen. Hoskins was van plan om dit voor de rechtbank uit te vechten en werd in zijn strijd gesteund door Richard Burton, Alec Guinness en Warren Beatty. Zo ver kwam het allemaal niet, want de film werd uiteindelijk niet op TV vertoond maar wel verkocht aan Handmade Films, het filmbedrijf dat gerund werd door George Harrison van The Beatles. Deze deal was te danken aan Hoskins die Eric Idle van Monty Phyton tipte dat er een film “te koop was”. De rest is geschiedenis, want de film werd een enorm succes in de bios en Hoskins een ster.

Anno 2021 is Pierce Brosnan wel de grote vedette op de affiche, maar de Brit die hier zijn debuut maakte was in 1980 nog een compleet onbekende. Hoewel een paar minuten in beeld moest hij geen woord zeggen, alleen maar iemand neersteken met een mes of in de beroemde eindscène met Bob Hoskins in de auto gaan zitten. Een andere grote naam was die van Helen Mirren. De actrice was wel gefascineerd door het script, maar ze vond haar personage maar niks omdat ze niet meer dan een aanhangsel was van een maffiabaas. Mirren wilde wel meedoen, maar alleen maar op voorwaarde dat haar personage grondig herschreven werd.

De eerste tien minuten zijn de moeilijkste, en zijn pas te begrijpen op het einde. We zien hoe een paar mannen afgeknald worden, hoe een lijkwagen komt een dode ophalen en een scène waarin een rouwende vrouw op een terrasje een Londenaar in het gezicht spuugt. Het zijn één voor één feiten die gevolg hebben voor Harold Shand (Bob Hoskins). Shand is een Londense gangster, ook al noemt hij zichzelf een zakenman, die probeert om samen met de Amerikaanse maffiabaas Charlie (Eddie Constantine) geld te investeren in nieuwe projecten op de Docklands en dat in samenwerking met de plaatselijke bouwbaas Harris (Bryan Marshall). De onderhandelingen tussen Shand en Charlie lopen spaak als er plotseling een reeks bomaanslagen plaatsvinden en medewerkers van Shand vermoord worden.

Het verhaal doet de ronde dat Bob Hoskins de felicitaties kreeg van echte gangsters omdat hij deze rol zo goed wist te vertolken. The Long Good Friday staat inderdaad mijlenver af van de wat gemaakte Hollywood-gangsters, ook al waren Cagney en Bogart de voorbeelden. Echte mannen van vlees en bloed die je zo maar op straat tegen het lijf zou kunnen lopen en waardoor alles zo veel gevaarlijker lijkt. Een intelligent script vol spanning die fantastisch ondersteund wordt door de kitscherige soundtrack van Francis Monkman (één van de leden van de progrockband Sky) en die deze film een heerlijk Eurocrime-tintje geeft. Prachtig geacteerd en met Londen in de hoofdrol.

Later schreef Barrie Keeffe schreef met Black Easter Monday nog een vervolg dat zich twintig jaar na de gebeurtenissen van The Long Good Friday afspeelt, maar de film werd nooit gemaakt. 

BEELD EN GELUID
Tot het verschijnen van deze release moest je als fan je zien te behelpen met een dvd die nauwelijks te bekijken was, maar Arrow zorgde niet alleen voor een Blu-ray, maar heeft deze film ook tot in de puntjes in 2K gerestaureerd. In de extra's wordt getoond wat het verschil is tussen de originele en de gerestaureerde print, en om het zachtjes uit te drukken is dit best wel fenomenaal. Alle kleuren die onnatuurlijk lijken of gewoon te donker waren zijn mooi bijgewerkt zodat het lijkt alsof je naar een gloednieuwe release aan het kijken bent. De geluidsband is een glasheldere LPCM Mono 1.0 en is gelukkig voor ons voorzien van Engelse ondertitels, want zonder dat zou het cockney-taaltje van Hoskins niet gemakkelijk te begrijpen zijn.

EXTRA'S
Bij Arrow heb je steeds meer dan de film op je schijfje. Naast de gebruikelijke trailer is er een audiocommentaar van regisseur John Mackenzie. Voor wie daar niet zo tuk op is maar toch alles wil weten over The Long Good Friday kan terecht bij Bloody Business. In deze documentaire die net geen uur duurt, overloopt de crew de volledige film en krijg je alles te weten over deze parel. Er zijn ook nog drie korte interviews met producer Barry Hanson, de DOP’er Phil Méheux die vooral zijn zegje doet over de restauratie en er is ook nog een babbel met Barrie Keeffe die het verhaal schreef. Tenslotte is er nog Hands Across The Ocean waarin me toont welke dialogen men in de US-versie heeft moeten veranderen zodat de Amerikanen ook iets van de film konden snappen.

CONCLUSIE
The Long Good Friday was bij aanvang gedoemd om niet meer dan een televisiefilm te worden. De ongelooflijke vertolkingen en het genie van regisseur John Mackenzie hebben deze titel tot één van de beste Britse misdaadfilms aller tijden gemaakt.