FILM
Wat een vrolijk vakantie-uitje zou moeten worden, ontaardt in een drama: Harry Potter (Daniel Radcliffe) mag met de ouders van zijn vriend Ron Weasly (Rupert Grint) mee naar het wereldkampioenschap Quidditch. Tijdens de festiviteiten zaait een bende Death Eaters, volgelingen van Je-Weet-Wel-Wie, dood en vernieling. En dit is nog maar een voorafspiegeling van het drama dat zich dit schooljaar op Hogwarts zal voltrekken. Harry wordt geplaagd door nachtmerries, waarin Peter Pettigrew (Timothy Spall) en een hem onbekende vreemdeling de komst van Dinges voorbereiden. De Britse toverschool is intussen gastheer voor het prestigieuze Tri-Wizard Tournament, waarin twee buitenlandse scholen een jaar op uitwisseling komen en één kampioen van Hogwarts het zal moeten opnemen tegen een deelneemster uit een Franse prestigieuze chichi-school voor jonge heksen van reuzin Madame Olympe Maxime (Frances de la Tour), een vlam van Hagrid (Robbie Coltrane), en een bende goed afgetrainde Bulgaren, geleid door de "bekeerde" Death Eater Igor Karkaroff (Pedja Bjelac). Omdat de drie proeven die de deelnemers moeten afleggen niet geheel zonder gevaar zijn, heeft professor Dumbledore (Michael Gambon) een leeftijdsafscherming rond de Goblet of Fire geplaatst, waarin geïnteresseerde deelnemers hun naam kunnen achterlaten voor uitloting; wie echter nog geen zeventien jaar is, wordt systematisch geweigerd, en daar kan geen verouderingsdrank tegenop.




Voor de Franse school wordt Fleur Delacour (Clémence Poésy) uitverkoren, voor de Bulgaren de Quidditch-kampioen Viktor Krum (Stanislav Ianevski), en voor Hogwarts Cedric Diggory (Robert Pattinson). Tot ieders verbazing - behalve uiteraard die van het publiek - gebeurt er dan iets wat de Goblet of Fire nog nooit heeft gedaan: er komt een vierde naam uit de beker, die van Harry Potter. Iedereen is verbaasd hoe Harry de leeftijdsbarrière heeft kunnen omzeilen - niet in het minst hijzelf, want hij heeft helemaal niet meegedaan! Iemand die - volgens Harry's vriend Sirius Black (Gary Oldman) - hem geen goed hart toedraagt, is erin geslaagd om via een krachtige bezwering de Goblet of Fire te misleiden, en heeft Harry's naam in de beker gestopt. Eens de beker zijn selectie heeft gemaakt is er echter geen forfait meer mogelijk: Harry moet tegen wil en dank meedoen aan de drie gevaarlijke proeven: een draak verschalken, roofzuchtige waterwezens het hoofd bieden en een moordlustig labyrint doorkruisen. Dit leidt onder meer tot zijn eerste grote ruzie met zijn boezemvriend Ron, die denkt dat Harry er alleen op uit is om zichzelf interessant te maken. En het had zo'n mooi schooljaar kunnen zijn: Harry is voor de eerste keer in zijn leven verliefd, op de Chinese studente Cho Chang (Katie Leung), maar misloopt de kans om met haar naar het sprookjesachtige kerstbal te gaan. Ook Hermoine Granger (Emma Watson) voelt de kriebels in de onderbuik, wanneer ze voor de verandering eens niét bij gebrek aan beter wordt gevraagd voor het bal door Viktor Krum.




De romantische perikelen van de puberende tovenaars even terzijde geschoven, gaat de competitie intussen genadeloos door. Meer door geluk en steun van derden weet Harry zich naar de finale proef te sukkelen. Hij krijgt daarbij, in willekeurige volgorde, de actieve steun van de nieuwe leraar in Verweer tegen de Zwarte Kunsten, Alastor 'Mad-Eye' Moody (Brendan Gleeson) - van wie de leerlingen niet kunnen uitmaken of hij een briljant genie dan wel een drankverslaafde waanzinnige is, de gebruikelijke minachting van zijn aartsvijand Draco Malfoy (Tom Felton), de tegenkanting van toverdrankkundige Severus Snape (Alan Rickman), de ongewenste aandacht van geestverschijning Moaning Myrtle (Shirley Henderson), en de ongevraagde inmenging van roddelpersjournaliste Rita Skeeter (Miranda Richardson). De finale proef draait echter uit op een dodelijke confrontatie met Lord Voldemort (Ralph Fiennes), die dankzij de machinaties van één goed geplaatste verrader in Harry's naaste omgeving eindelijk de kans ziet om te herrijzen uit de dood, en die probeert het werk af te maken waar hij dertien jaar daarvoor in faalde: Harry Potter vermoorden.




Bij de bespreking van Harry Potter And The Prisoner Of Azkaban grapten we nog dat tegen dit tempo tegen dat we aan het zevende deel zijn, de franchise verworden zal zijn tot een gore exploitation-film. Alhoewel dat een lichte boutade was, zetten niet alleen de kindacteurs, maar ook regisseur Mike Newell (Four Weddings And A Funeral) weer een flinke stap verder in de richting van de volwassenheid. Al in de eerste minuten van deze kinderfilm (!) valt er op redelijk huiveringwekkende manier een dode, even later is het met de slachting op het WK Quidditch weer prijs, en naarmate de film vordert, sneuvelen er een paar personages in stijgende volgorde van belangrijkheid. Wetende wat nog komen gaat in delen vijf tot en met zeven, zal het er voor de volgende regisseur niet op beteren. Het verhaal is met zijn vele subplots, zoals de strapatsen van Rita Skeeter en Harry's kalverliefde, ten opzichte van de eerste film een stuk complexer geworden, maar dat is nog niets vergeleken met de manier waarop de schrijfsels van J.K. Rowling in volume en inhoud toenemen. Er is lange tijd sprake geweest om deze film net als deel zeven ook in twee delen te splitsen, en de 156 minuten die nu uiteindelijk overblijven zitten tot aan de nok volgepropt, maar toch werd deze optie gelukkig verworpen; de manier waarop het verhaal is opgebouwd rond de drie af te leggen proeven laat immers niet toe om de film in twee equivalente delen te verdelen. En meer en meer loont het voor de filmkijker om de films meerdere visies te gunnen: een tweede kijkbeurt van dit vierde deel heeft zelfs bij mij en mijn hardcore fanatische echtgenote (en dat betekent al heel wat, geloof me!) details naar de oppervlakte gebracht die we de eerste keer niet mee hadden. Waarschijnlijk waren we té verblind door het spektakel.




De hardcorefans zullen wel even moeten knarsetanden: enkele verhaallijnen uit de boeken zijn gedeeltelijk of volledig verdwenen. Zo is de rol van de in de tweede film prominent aanwezige Dobby The Fucking F... euh, House Elf compleet gesneuveld, wordt de in door de vorige films bijna traditioneel geworden opening ten huize van Harry's oom en tante Dursley achterwege gelaten, en zijn de ontwikkelingen rond Rita Skeeter en Cho Chang drastisch beperkt, in die mate zelfs dat we ons afvragen waarom het beetje verhaal dat over is gebleven, nog tout court in de uiteindelijke film is weerhouden. Scenariogewijs houdt J.K. Rowling echter zoals bekend een flinke slag om de arm door scenarist Steve Kloves in ruil voor absolute geheimhouding al ruim op voorhand in te lichten over de inhoud van de (intussen verschenen) boeken, en vooral welke details in het scenario nog absoluut weerhouden moeten worden, wat achteraf gezien een verklaring levert voor de bokkesprongen die soms in het verhaal worden gemaakt. Meer dan bij de vorige films geldt hier de regel dat voor wie bekend is met de boeken, enkele schampere verwijzingen zullen moeten volstaan voor bepaalde verdere verhaallijnen die in het boek wél de nodige aandacht krijgen.

Maar less is more: wat er, na deftige trimming van het boek, nog aan scenario is overgebleven, is een visueel feest voor oog en oor. Waren de Dementors in deel 3 nog een klein beetje angstaanjagend, dan kan dat zeker gezegd worden van de Death Eaters die in deze film hun opwachting maken, en die - zeker niet toevallig - fysiek heel wat gelijkenissen vertonen met de Ku Klux Klan: Lord Voldemort streeft duidelijk een 'raszuiverheid' na in de orde der Magiërs waarin geen plaats is voor modderbloeden of andere zwakkelingen. Voldemort had in de eerste twee films telkens een andere incarnatie nodig om Harry Potter, het enige wat tussen hem en de uitvoering van zijn plannen stond, te schaden, maar wordt in deze film terug 'in het vlees gekleed', en weet bovendien de bescherming op te heffen waardoor Harry totnogtoe van zijn wraak gespaard bleef. Wat in de praktijk betekent dat de doorlopende verhaallijn uit de boeken in dit vierde deel eindelijk wat vaart krijgt. Er vallen, letterlijk en figuurlijk, maskers af, waardoor we stilaan beginnen te weten waarom Harry zo'n bedreiging voor Voldemort is, en wie er zich zoal heeft bekeerd tot de dark side of the Force. Maar er rollen zoals eerder gesteld in deze film koppen: de vrolijke en kleurrijke wereld van de eerste films, en daarmee ook de jeugdige onschuld van Harry en zijn vrienden, is na deze film definitief om zeep. De openings- en slotscènes van deze film zijn zeer donker, zowel inhoudelijk als visueel, en vrolijke sidekicks zoals Dobby, Nearly-Headless Nick en de Shrunken Head zijn definitief naar het achterplan verwezen ten voordele van griezels als Moaning Myrtle.




Dat nogmaals geopteerd werd voor dezelfde kindacteurs, intussen al halve volwassenen, is zeker en vast eerder een troef dan een hinderpaal. De rollen zijn net als de boeken meegeëvolueerd: Emma Watson is geen klein meisje meer maar een volwassen jonge vrouw die haar seksualiteit ontdekt, Rupert Grint (die volgens ons een dieet van wielrennershormonen volgt) en Daniel Radcliffe zijn zwaar puberende adolescenten die de last van hun verantwoordelijkheden leren dragen, en ze zijn intussen al zodanig met hun rol vergroeid dat het minder en minder mogelijk is om hun respectievelijke personages voor te stelen zonder hun persoonlijke inbreng. De franchise is gelukkig nog steeds zo succesvol dat budgettair er zich nauwelijks problemen stellen: het terugbrengen van twee Quidditchwedstrijden uit het boek tot één heeft niet zozeer met besparingen in het financiële departement te maken dan wel met het draagbaar houden van de film. Dat er een vrij goed budget beschikbaar was, zien we onder meer in de scène waarin Harry op de vlucht moet voor een losgebroken Horntail-draak, en de wondermooie scène waarin Harry in de diepte afdaalt in het meer vol monsters. Toch wordt er redelijk spaarzaam omgesprongen met de effecten ten opzichte van de eerdere films: niet elke muur hangt bijvoorbeeld meer vol met bewegende schilderijen, maar in scènes waar de magische trukendoos moet worden opengehaald, zoals de confrontatie tussen Mad-Eye Moody en Lucius Malfoy, gebeurt dit bijna als een vanzelfsprekendheid.




De fantasywereld van Joanne Rowling heeft er met deze film alweer een paar lagen bij gekregen, en tot ons groot genoegen vallen alle puzzelstukjes die de films doen overlappen, netjes in elkaar met niet al te veel haken en ogen, en voor het eerst worden er ook enkele vragen opgelost en niet alleen bijgesteld. Nu Rowling ook stilaan op literair gebied erkend wordt, uitgerekend daar waar ze vroeger met opgeheven neus werd bekeken als 'die met die boekjes van die snotterige tovenaarsleerling', is het duidelijk dat de wisselwerking tussen de boeken en de films voor beide benificieel is, zonder daarom aan de ander afbreuk te doen. De film zorgde voor de naambekendheid, maar Rowling heeft de Britse, en bij uitbreiding de wereldjeugd, weer aan het lezen gekregen.

BEELD EN GELUID
Harry Potter And The Goblet Of Fire is de eerste UHD in de franchise waarbij we niet laaiend enthousiast zijn over de beeldkwaliteit. De film is net als de vorige een 2K-upscale, en vond u Harry Potter And The Prisoner Of Azkaban al te donker naar uw smaak, dan heb ik slecht nieuws voor u. De zwarttinten zijn een stuk geprononceerder, en het contrast is, zeker in het eerste deel van de film, flink opgeschroefd, zodat er meer details zichtbaar maken. De HDR heeft in dit geval de kleuren echter mogelijk nog wat donkerder en gedesatureerder gemaakt, en scènes zoals het panoramische shot boven het labyrint waarin de derde proef zich afspeelt, vallen qua detaillering vies tegen. De donkere film wordt op UHD nog met andere woorden een klein beetje donkerder, en dat effect pakt niet altijd even heilzaam uit. Ook Harry's gelaat en zijn kleren zien er ziekelijk bleek uit. Gelukkig gaat dat niet ten koste van bijvoorbeeld de textuur in het interieur van Hogwarts, dat nog altijd rijkgedetailleerd en spectaculair om zien blijft, maar de keuze om via de HDR de kleuren bij te stellen, is voor mij niet de goede. Wel goed nieuws is dat de geluidstrack is opgewaardeerd naar DTS:X, en met een film met daarin een WK Quidditch, een gevecht met een draak, onmenselijk hoge schreeuwtonen van het onderwatervol en als klap op de vuurpijl de herrijzenis van Voldemort schreeuwt gewoon om een geluidstrack als deze: dynamisch, hard, allesverdrukkend en met een breed spectrum aan hoge en lage tonen. Als u één reden zoekt om de schijf op te waarderen, laat het dan deze impressionante geluidstrack zijn.

EXTRA'S
De set bevat ook nog de eerste schijf van de Ultimate Edition. Die bevat een uitgebreide picture in picture-bijdrage "In-Movie Experience" met de twee broers Phelps (die in de film de tweelingsbroers Fred en George van Ron Weasley spelen) en zit vol met stukjes interview, making of-materiaal, opnames voor greenscreen, inhoudelijke bijdragen van de makers en nog veel meer. De schijf bevat ook nog een BD Live-optie.




CONCLUSIE
De UHD van Harry Potter And The Goblet Of Fire is een wel héél donkere presentatie, zowel inhoudelijk als vormelijk, en het is niet dadelijk een film waar u vrolijk van wordt. Toch is het een aanbevelenswaardige disk met vooral een uitstekende geluidstrack; het bonusmateriaal is echter een dijenkletser.