FILM
Sunshine is de één eeuw overspannende familiekroniek van de familie Sonnenschein-Sors, een Hongaars-joodse welgestelde familie die fortuin heeft gemaakt met een naar aloud familierecept gestookte likeur. Patriarch Emmanuel Sonnenschein (David de Keyser) is apetrots dat zijn zonen Ignatz (Ralph Fiennes) en Gustave (James Frain) respectievelijk een gerespecteerd rechter en een arts worden. De familie heeft ook nog een nichtje geadopteerd, Valerie (Jennifer Ehle). Ignatz en Valerie beginnen in het geheim aan een incestueuze relatie, die wel geofficialiseerd moet worden wanneer ze zwanger wordt van hem. Omdat joodse rechters in Hongarije eigenlijk niet horen, veranderen de drie kinderen hun familienaam in Sors. Ignatz, een onvoorwaardelijk aanhanger van het Habsburgse rijk, probeert zijn job onafhankelijk uit te voeren, en weigert hiervoor pertinent om in de politiek te gaan. Het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog beslist er anders over: hij wordt voorzitter van een militaire rechtbank aan het front. Zijn broer Gustave heeft voor de communistische partizanen gekozen, en na de revolutie van 1919 zijn de machtsverhoudingen plots omgekeerd.


Adam Sors (Ralph Fiennes) is de tweede zoon van Ignatz, en op aanstichten van zijn broer Istvan (Mark Strong), werkt hij zich op als een volleerd schermer. Hij wordt opgenomen in de prestigieuze militaire schermclub, maar moet zich in ruil wel bekeren tot het rooms-katholicisme. Hij beleeft de triomf van zijn leven wanneer hij op de Olympische Spelen van Berlijn in 1936 zijn Hongarije een gouden medaille in het schermen bezorgt. Maar privé gaat het hem een stuk minder goed af: ondanks zijn gelukkig huwelijk met Hannah Wippler (Molly Parker), een vrouw die hij tijdens zijn van-jood-naar-christen bekeringssessies heeft ontmoet, begint hij een relatie met zijn opdringerige schoonzuster Greta (Rachel Weisz), de vrouw van zijn broer. Zijn succes verhindert niet dat, eens de nazi's actief jacht beginnen te maken op de joden, en ook in Boedapest er een getto wordt opgericht, zijn moeder Valerie (Rosemary Harris) en zijn vrouw Hannah naar de kampen verdwijnen, kort gevolgd door hijzelf en zijn zoon Ivan. Ivan is er getuige van hoe zijn vader in een concentratiekamp doodgemarteld wordt.


Eens volwassen en de hel van de kampen overleefd, vindt Ivan Sors (Ralph Fiennes) Valerie terug, die op tijd is kunnen onderduiken, en ook haar broer Gustave (John Neville), die al die jaren in het communistisch verzet ondergedoken heeft geleefd in Frankrijk. De jonge Ivan wordt op aanraden van zijn grootoom actief lid van de Hongaarse communistische partij, en wordt hij actief ingezet bij de repressie-jacht op nazi-sympathisanten. De oudere Andor Knorr (William Hurt), een overlevende van Auschwitz, leert hem de knepen van het vak, en waarschuwt hem tegelijkertijd om van de knappe majoor Carole Kovacs (Deborah Kara Unger) af te blijven. Zij is namelijk getrouwd met een voorname verzetsheld, die tot de intieme kringen van de generaal behoort. Ivan houdt de relatie vol, alhoewel hij er zelf aan ten onder gaat. En zelfs in de communistische utopie van gelijkheid voor iedereen steekt ook het antisemitisme weer de kop op: Ivan, van wie niet geweten is dat hij joodse voorouders had, moet een onderzoek instellen naar een mogelijk zionistisch complot om de staat omver te werpen, waar mogelijk zijn mentor Andor Knorr bij betrokken is. En omdat hij niets verdachts tegen zijn voormalige baas kan vinden - het is per slot van rekening een heksenjacht en geen zinnig onderzoek - is hij de volgende op de lijst van verdachte individuën. Na jaren gevangenis is Ivans bejaarde oma Valerie nog zijn enige verwante familielid, en met hemzelf dreigt de eens zo trotse familie Sonnenschein definitief uitgestorven te zijn.


Alhoewel reeds in 1999 geschoten, is deze film pas recent onder de aandacht van het Benelux-publiek gebracht. De getalenteerde Hongaarse regisseur István Szabó portretteert met deze Sunshine niet alleen een interessante familiegeschiedenis met erg fijngeslepen karakters, maar hij gebruikt deze ook als metafoor om in drie generaties respectievelijk de ondergang van de monarchie, het fascisme en het communisme te beschrijven, en door de ogen van deze generaties Sonnenschein-Sors beleven we de turbulente tijden mee die de bevolking heeft beroerd. Szabó's werk is dan ook één heldendicht aan het Hongaarse volk en zijn helden, maar tegelijkertijd ook een waarschuwing voor, zoals hij het zelf bij monde van Valerie, de opeenvolgende corruptie van regimes die denken het beter te weten. "I have seen the collapse of government after government, and they all think they can last a thousand years. Each new one always declares the last one criminal and corrupt, and always promises a future of justice and freedom."


Szabó is een geboren verteller, die met enorm veel gevoel voor een mooie, grotendeels op lokatie geschoten fotografie en een inzicht in de psyche van zijn antagonisten de wereldgeschiedenis als uit zichzelf laat ontrollen, en dit vanuit een ongelofelijk welgedocumenteerd historisch perspectief. Alleen tegen het einde gaat hij lichtjes uit de bocht en komt in de vangnetten van de moraliserende toer terecht, maar desondanks blijft deze Sunshine artistiek een knappe prestatie, die weinig tot geen commerciële toegevingen doet. Omdat er in deze film zo ongelofelijk veel wordt verteld, was het misschien beter geweest om dit verhaal om te vormen tot een miniserie, maar ondanks de lengte gaat er toch een zekere kracht uit van het in één keer vertellen van het verhaal. Opmerkelijk is uiteraard dat acteur Ralph Fiennes hierbij tot driemaal toe de hoofdrol vertolkt, en éne keer al wat meer besnord of bebaard dan de andere, waarbij in de overlappingsperiodes zijn jongere zelf wordt ingevuld door diverse kindacteurs. Fiennes weet genoeg onderscheid in de verschillende personages te leggen, en de last om zowat de hele film te moeten dragen gaat hem best af, want dit is ongetwijfeld één - pardon, drie - van zijn beste rollen ooit. De film heeft troeven te over, zoals het rijke acteertalent van William Hurt als de door Auschwitz getekende Andor Knorr, Rachel Weisz (Evelyn uit The Mummy en The Mummy Returns) als de flamboyante Greta, Rosemary Harris (Aunt May uit Spider-Man) als de oudere versie van Valerie Sonnenschein, en John Neville (the Well-Manicured Man uit The X-Files) als de oudere versie van Gustave Sonnenschein-Sors.


BEELD EN GELUID
We vreesden het ergste toen we de letterbox-vermelding op het doosje van deze release zagen staan, maar onze vrees werd gelukkig niet bewaarheid. Het originele 1.85:1-beeld werd toch anamorfisch op deze schijf gezet, zowaar in een goede kwaliteit, wat bij een decorfilm als deze een must is. Het beeld neigt op sommige momentjes lichtjes over naar edge enhancement, en de kleuren hebben een wat (te) zachte teint. Maar de vele rijk gedetailleerde fotogenieke plaatjes, de afwezigheid van low level noise, en weinig artefacts doen ons oordeel over het beeld weer naar de positieve kant hellen. Vooral enkele van de spektakelscènes zoals het feest ter ere van Stalins verjaardag, waarop Ivan Sors mag spreken, zijn een lust voor het oog. De 5.1-geluidstrack is mooi evenwichtig gespreid, maar heel erg veel gebruik van split-surround wordt er in deze film niet gemaakt. Meest storend is dat we in sommige scènes een klein beetje lipsync-problemen hebben bemerkt. Toch willen we even onze wenkbrauwen fronsen bij de zeer rare manier waarop deze film op schijf is gezet. De film is in drie - ongelijke - stukken gehakt, die niets met de drie verhaalsegmenten te maken hebben, twee stukken van elk ongeveer een uur en twintig minuten, en daartussenin nog een stukje van een klein halfuur. Bij overgang van het éne stuk naar het andere begint de teller opnieuw te lopen, en verspringt de speler niet alleen van hoofdstuk, maar ook van titel, ongeveer zoals bij U-571. Om de zaak nog wat gekker te maken zit ongeveer in het midden van het tweede stuk dan nog eens de layer change. Om een lang verhaal kort te maken: de film wordt in totaal drie keer onderbroken voor geen enkele goede reden, en dat is zeer slordig. In het eerste stuk hebben we bovendien een klacht dat de ondertiteling bij het begin van een hoofdstuk wel érg snel verdwijnt. Zorg!

Ook nog even opmerken dat er helemaal geen regiocodering op de schijf aanwezig is.


EXTRA'S
De lange speelduur van de film noopt niet tot aanwezigheid van veel extra's, maar toch vinden we een paar kleinigheidjes terug. Eerst en vooral is er een trailer aanwezig, alsook cross-promotionele trailers voor Bella Martha, Respiro en Every Stewardess Goes To Heaven. Daarnaast worden we getrakteerd op een erg goed gestoffeerde, maar korte (10 minuten) documentaire "The Making Of Sunshine" met filmfragmenten en interviews met cast en regisseur. Nog meer korte interviews met regisseur István Szabó en acteurs Ralph Fiennes, Jennifer Ehle en Rosemary Harris vinden we in een aparte sectie terug. Van deze eerste drie en van William Hurt vinden we ook wat korte biografische informatie, en tot slot is er nog een fotogalerij met wel érg korrelige statische plaatjes uit de film. Positief is dat alle extra's van Nederlandse ondertiteling voorzien zijn.

CONCLUSIE
Sunshine is een fotogeniek, pakkend én historisch verantwoord drama met een intelligent verhaal, een uitmuntende cast en een stijlvolle uitwerking, dat we kortom van harte kunnen aanbevelen.