FILM
In deze bio-pic volgen we de bliksemsnelle carrière van rockster Richie (zonder t) Valenzuela, bij het publiek beter bekend onder zijn artiestennaam Ritchie (met t) Valens (Lou Diamond Phillips), die door velen werd aanzien als de nieuwe Elvis, maar deze laatste op de weg naar het graf met jaren voorsprong inhaalde. Richie komt uit een kansarm milieu, maar zijn moeder Connie (Rosana DeSoto) gelooft zodanig in zijn talent, dat ze zelfs het huurgeld van hun woning durft te riskeren om daarmee voor Richie een zaal af te huren. Richie is pas zestien wanneer hij door producer Bob Keene (Joe Pantoliano) ontdekt wordt. Zijn bijzonder virtuoze gitaarstijl en zijn erg volwassen klinkende stem liggen aan de basis van zijn succes. Succes dat zijn prijs heeft; niet alleen kan Richie door zijn plotse beroemdheid zijn school niet afmaken, het deftig onderhouden van zijn relatie met de rijke dochter van een autohandelaar, Donna Ludwig (Danielle von Zerneck), zit er niet in, ook al omdat haar vader duidelijk laat merken dat de latino bij hem niet welkom is. En het succes brengt ook jaloezie mee: Richies halfbroer Bob (Esai Morales), die altijd hoopte dat zijn kleine broertje naar hem zou opkijken, moet plots vaststellen dat, ondanks zijn gave op gebied van grafische kunsten, de kleine Richie hem boven het hoofd is gegroeid, en hijzelf gevaarlijk afglijdt in de richting wife-beating drunk.




Op 3 februari 1959 stortte het vliegtuig neer waarin Richie Valens samen met Buddy Holly en The Big Bopper naar een volgende stopplaats van hun concert vlogen. De dag zou bekend worden als The day the music died. Valens was nog geen achttien. Welke impact hij anders op de hedendaagse muziek zou hebben gemaakt, zullen we nooit weten.

Ondanks de feitelijke vrijheden die regisseur Luis Valdez zich gepermitteerd heeft, en de Hollywood-opsmukoperatie die het verhaal heeft ondergaan, is La Bamba een eerlijke poging tot biografie, zeg maar een eerbetoon aan de korte blitzcarrière van Ritchie Valens. Zonder overdreven sentimenteel te doen weet Valdez het kansarme milieu waaruit Richie afkomstig is, met een nodige dosis realisme te schetsen - afgezien dan van het feit dat alle latino's Engels spreken. Alleen zijn de steeds weerkerende nachtmerries waarin Richie zijn dood in een vliegtuigcrash voorziet, er iets te veel over, en doen het verhaal niet dadelijk de nodige eer aan. Interessanter om te volgen is de verstoorde relatie die Richie met zijn broer, een randcrimineel die er net tijd heeft opzitten, heeft. Bobs drankprobleem heeft niet alleen een desastreuze impact op zijn liefdesleven, de pogingen van Richie om hem op het rechte pad te houden kwetsen hem nog eens in zijn eergevoel, omdat hij meent geen lessen te moeten trekken van zijn jongere broer.




Esai Morales vult zijn rol op een bijzonder delicate manier in, en weet precies hoe ver hij moet gaan om geloofwaardig te blijven. Lou Diamond Phillips is een beetje in de vergetelheid geraakt - de laatste keer dat we hem zagen was in een bijrol naast zijn co-star uit Young Guns, Kiefer Sutherland, in het eerste seizoen van 24 - maar bevestigt met deze film zijn waarde als brat pack-ster. Alle nummers van Ritchie Valens zijn voor de gelegenheid opnieuw ingespeeld door de tex-mex band Los Lobos, en het is soms iets te overduidelijk dat Lou Diamond Phillips alleen maar playbackt. Maar als U de muziek als een bijkomstigheid beschouwt bij dit fijnbesnaarde drama, kan dit de pret niet drukken. Het verteltempo van de film is echter nogal variabel, waardoor sommige scènes worden uitgesponnen en andere weer voorbij vliegen, wat het evenwicht niet ten goede komt. Rekening houdend met het feit dat elke idioot tegenwoordig een biografie krijgt, is die van Ritchie Valens tenminste nog redelijk onderhoudend.




BEELD EN GELUID
We bespraken jaren geleden voor u de UK-versie op dvd, en La Bamba heeft intussen ook een mooie Criterion-editie meegekregen, die we hier nu zullen bespreken. Wat hier onmiddellijk opvalt, is de heerlijke beeldkwaliteit, die van een nieuwe 4K-scan afgeleid is. De vraag stelt zich daarmee onherroepelijk waarom de film dan ook niet ineens is uitgebracht op 4K, en het beeld dat ons dan spontaan voor de geest verschijnt, is dat van een melkkoe. Zowel de binnen-als buitenopnamen van deze transfer zijn schitterend. In het halfdonker zijn er meerdere scènes waarin Bob het meubilair aan diggelen slaat, en die zijn ondanks de beperkte belichting zeer mooi afgelijnd en helder. De buitenopnamen zijn dan nog eens dubbel zo schitterend, onder meer te zien in de scènes waarin Richie en Donna daten, telkens vergezeld van een mooie bolide in primaire kleuren. De Engelse DTS-HD MA 5.1-track moet natuurlijk een film waarin muziek centraal staat, goed ondersteunen. Qua ruimtelijkheid moet u maar eens de scène beluisteren waarin er tijdens een optreden van Richie rellen uitbreken in de zaal, en u zal merken dat de mix bijzonder effectief is. Wel zie je heel duidelijk dat Lou Diamond Phillips playbackt. Charisma en zangtalent, je kan niet alles hebben.




EXTRA'S
Criterion heeft een reputatie hoog te houden qua extra's, en dat is bij La Bamba niet anders. We krijgen een mix van extra's die al op vorige releases zijn verschenen, en nieuwe filmpjes die nieuwe inzichten moeten brengen. We beginnen met twee audiocommentaartracks. De eerste is ingesproken door regisseur Luis Valdez, producent Stuart Benjamin en hoofdacteurs Lou Diamond Phillips en Esai Morales. Naast een zeer grote hoeveelheid informatie over het maken van de film, worden we ook attent gemaakt op de verschillende cameo's van onder meer de bandleden van Los Lobos en van nog in leven zijnde familieleden en vrienden van de echte Ritchie Valens. In het begin is het wel even wennen om de stemmen uit elkaar te houden. Producent en co-producent Taylor Hackford en Daniel Valdez nemen de tweede track voor hun rekening, met nog een aanvulling aan faits divers over het concept en de productie. Dan volgt een interview met Luis Valdez (27:14), waarin de man het over zijn achtergrond en zijn liefde voor de cinema heeft, maar het grootste deel gaat toch over de realisatie van deze La Bamba. In de documentaire The director's chair (42:49) vertellen Robert Rodriguez en Luis Valdez hoe cinema zowel kunst als big business is, en wordt er dieper ingegaan op de casting van La Bamba. De documentaire Remembering Ritchie (20:09) is een verlengde versie van de documentaire die op de dvd te vinden was, met onder meer een bijdrage van de echte Donna Ludwig. Er werden uit het archief twee audition tapes (19:43) opgevist, ééntje met Lou Diamond Phillips en Esai Morales, en ééntje met Elizabeth Pena en Rosana Desoto. Afgesloten wordt met een trailer (1:27).




CONCLUSIE
La Bamba is een interessante biografie die in de jaren '80 het werk van Valens weer onder de aandacht bracht, én Los Lobos de verdiende bekendheid verschafte. Vooral Lou Diamond Phillips bewijst hier een getalenteerd acteur te zijn, en de Criterion-release bevat naast goede beeld-en geluidskwaliteit veel van, maar niet al, het historische bonusmateriaal - daarvoor ontbreken clips van o.a. Howard Huntsberry en Los Lobos.