PLEASANTVILLE
Bespreking door: Werner - Geplaatst op: 2001-06-01
FILM
Broer en zus David (Tobey Maguire) en Jennifer (Reese Witherspoon), twee typische restafvalprodukten van de MTV-generatie, zijn allerminst elkaars beste vrienden. Wanneer hun moeder, die na haar scheiding wanhopig probeert te bewijzen dat ze nog jong is, hen een avondje alleen thuis laat, hebben ze kletterende ruzie over de afstandsbediening, totdat die in onzacht contact komt met de muur. Terwijl Jennifer met één of andere oververhitte nozem van school naar een concert wou kijken, wou David zich net installeren voor een marathonheruitzending van zijn favoriete feuilleton, Pleasantville, een zwart-wit "familiereeks" uit de jaren '50 die overloopt van de naïviteit en de perfectie, waarin de plot draait rond ongemeen spannende gebeurtenissen zoals het redden van een poesje uit een boom of een bezoekje aan de kapper, en die bevolkt wordt door een bende ongelofelijke sullen, maar waarin het leven eenvoudig is en onveranderlijk voortkabbelt. Een mysterieuze oude TV-reparateur geeft hen een andere afstandsbediening, waardoor ze in het programma gezapt worden, en ze plots Bud en Mary Sue worden, twee van de protagonisten uit de TV-reeks. In afwachting dat ze terug naar hun eigen wereld kunnen, proberen ze maar het beste te maken van hun situatie, en vooral Jennifer heeft in deze compleet aseksuele wereld problemen om haar hormoonspiegel onder controle te houden. En onvermijdelijk veroorzaken de twee dat Pleasantville niet langer zo gelijkmoedig meer zal blijven als weleer. Sommige bewoners gooien de eentonigheid van zich af, stellen zich vragen over de wereld buiten Pleasantville, kunnen genieten van kunst, moderne muziek en seks, en als grappig neveneffect stilaan 'ingekleurd' worden. Elk mes snijdt natuurlijk aan twee kanten, en de aanvankelijke verwondering slaat om in een diepe verdeeldheid, wanneer er bijna een rassenoorlog uitbreekt tussen de 'kleurlingen' die zich niet langer willen conformeren, en de zwart-witten, die liefst Pleasantville terug in zijn oorspronkelijke staat zouden willen herstellen.
Pleasantville is een leuke, onderhoudende film zonder al te veel pretenties, met enerzijds wel hier en daar een flinke lik moraliserende saus, maar anderzijds op het gepaste ogenblik oprecht komisch zonder in vulgariteiten te vervallen, en dat is tegenwoordig al heel wat. De scene met de brandende boom en de reactie van de brandweermannen deed ons spontaan terugdenken aan de "Don't Panic"-sequentie uit Chicken Run! De gebruikte symboliek is leuk maar soms een beetje te doorzichtig (het plukken van de appel bijvoorbeeld die de zondeval moet voorstellen). Het is een leuk fantasieverhaal, soms misschien iets té conformistisch, maar de vele rake one-liners en vooral de leuke speciale effecten waarbij zwart-wit en kleur door elkaar gebruikt worden houden de film meer dan zomaar overeind. Tobey Maguire en Reese Witherspoon zijn tenandere erg goed op elkaar ingespeeld als kibbelende broer en zus. Regisseur Gary Ross, ook bekend van films als Dave en Big! was bij het maken van deze film duidelijk in zijn betere doen.
BEELD EN GELUID
Voor een kleinere maatschappij heeft H.O.M. Vision een technisch vrij solide produkt afgeleverd. Het beeld is overal netjes scherp, wat natuurlijk belangrijk is als je visuele truukjes met de kleurfilters gaat uithalen, en foutenvrij. Het enige wat daarover vermeldenswaardig is, is dat in de 'gemengde' scènes de kleuren wel erg pastel-achtig en onnatuurlijk zacht overkomen, maar vermits dit in de zuiver gekleurde scènes aan het begin en het einde van de film niet het geval is, vermoeden we dat dit een bewuste techniek van de makers is om bepaalde effecten in - excusez le mot - de verf te zetten. Het 5.1-geluidsspoor klinkt fris en zuiver, maar er wordt niet echt veel gebruik gemaakt van de surround-mogelijkheden, wat echter ons inziens in een film zoals deze, waarbij de speciale effecten merendeels visueel van aard zijn, niet strikt noodzakelijk is. De muziek in deze film is overigens van de hand van niemand minder dan Randy Newman; alleen spijtig dat zijn bijdrage beperkt is gebleven tot de instrumentale score en niet, zoals bij Toy Story, tot gezongen nummers.
EXTRA'S
Vooral voor een release van een kleinere studio bevat deze disc redelijk veel bonusmateriaal. Naast de tegenwoordig bijna obligate trailer en biografische informatie van cast en regisseur, bevat deze disc een commentaartrack, een uit vijf segmenten bestaand filmpje over de speciale effecten, en als kers op de taart een videoclip van het nummer "Nothing's gonna change my word" van Fiona Apple. Vooral de documentaire over de speciale effecten geeft de disc meerwaarde; er zit namelijk een scène in de film waarin Tobey Maguire zijn moeder, die voor de buitenwereld moet verbergen dat haar huid is gekleurd, gaat grijs schminken, en achteraf bezien was die scène ondanks zijn schijnbare eenvoud toch één van de moeilijkere om te doen. Ook wordt in het filmpje de conceptuele schilderkunst belicht die door Jeff Daniels wordt gebruikt in zijn rol van de uitbater van de lokale fast-foodketen die als een van de eerste inwoners van Pleasantville existentiële vragen heeft over zijn monotone leven, en de schilderijen als uitlaatklep voor vrije expressie beschouwt. Allemaal heel mooi, maar bij een échte grote filmstudio, zoals Fox of Columbia Tristar, zouden de extra's nog Nederlands ondertiteld geweest zijn. Vermits er geen andere ondertitelingstalen op het schijfje staan, zou het dus logisch geweest zijn van dan maar ineens alles Nederlands te ondertitelen, maar dat is dus, zoals gezegd, spijtig genoeg niet gebeurd.
CONCLUSIE
Een onderhoudend filmpje zonder veel franje, die misschien niet de filmgeschiedenis zal ingaan als de spectaculairste komedie ooit, maar anderzijds ook geen noemenswaardige zwakheden vertoont. Iets te banaal om artistiek te zijn, maar te beduidend om in de grote grijze massa verloren te gaan.