SERIE
Van alle literaire helden die ooit het witte doek of het tv-scherm bereikten, is er eentje die zijn concurrenten, op vlak van veelvuldige adaptatie, ver achter zich laat. Een ranke speurder, gehuld in een geruite mantel en dito jagerspet, een pijp in de mond en met een neus voor logische deductie. De man over wie ik spreek is uiteraard Victoriaanse consulterende detective Sherlock Holmes. De populariteit van dit fascinerende personage heeft echter één groot nadeel. Ieder verhaal dat voortvloeide uit de pen van schepper Arthur Conan Doyle is al lang verfilmd en het is niet eenvoudig om nog verrassend uit de hoek te komen. Toch probeerde de BBC enkele jaren geleden de Holmes-verhalen nieuw leven in te blazen. Het originele concept dat de omroep hierbij hanteerde, is een focus op de schrijver van de speurdersverhalen en de gebeurtenissen in zijn leven die bijdroegen tot de creatie van ’s werelds bekendste misdaadbestrijder.

Het is geweten dat Arthur Conan Doyle zijn detective gedeeltelijk baseerde op een professor met ongewone onderzoeksmethodes, tijdens zijn verblijf aan de Universiteit van Edinburgh, rond 1880. Deze dr. Bell zou in de tv-film dan ook de rol van een geniale Sherlock Holmes avant la lettre op zich nemen, terwijl Doyle zelf in de functie van betrouwbare doch steeds sceptische Watson gebruikt werd. Het eerste avontuur heette Murder Rooms: The Dark Beginnings of Sherlock Holmes en werd met Nieuwjaar 2000 op de Britse kijker losgelaten. Het succes was groot en dus bestelde de BBC vier nieuwe tv-films rond personages Doyle en Bell. Een jaar later kwamen de producties op de buis, maar ditmaal met minder publieke waardering, zodat een tweede vervolg uitbleef.

En dat is erg jammer, want alle vijf de Murder Rooms-films zijn van een hoog niveau. Voor de occasionele kijker nemen de producties de vorm aan van een typisch, spannend speurdersverhaal, maar de echte Holmes-fan ontdekt al snel meerdere bodems, die verwijzen naar het leven van Arthur Conan Doyle én naar zijn verhalen. Zo leent The Patient’s Eyes gretig elementen uit Holmes-klassieker ‘The Solitary Cyclist’, terwijl in The White Knight Stratagem een vijand wordt bestreden met het intellect van een Moriarty. Dat verleent de films een welgekomen diepgang, die er ruimschoots in slaagt de vrij formule-gebonden, maar intelligent vertelde, mysteries naar een hoger niveau te tillen. Ook op technisch vlak gooit de reeks hoge ogen. De bleke grauwheid die industrieel Groot-Brittannië in de 19de eeuw kenmerkte wordt accuraat in duistere, sfeervolle beelden vertaald, geholpen door een art direction die met relatief beperkte middelen toch feilloos Victoriaans Engeland en Schotland recreëert.

Maar iedere Holmes-afgeleide staat of valt met zijn acteurs en dus dienen vooral die onder de loep genomen te worden. Ian Richardson vertolkt dr. Bell met zijn natuurlijke gevoel voor charme en zwaarwichtigheid, maar vervalt nooit in een karikatuur. Hij domineert ieder framepje waarin hij present is met een zware, alwetende stem en zelfverzekerde, aan arrogantie grenzende poses en gelaatsuitdrukkingen. Waar de rol helaas tekort schiet, is in het flamboyante genot dat Sherlock Holmes in het ontcijferen van mysteries investeerde. Richardson speelt zijn dr. Bell vrij zwaarmoedig en ernstig, waardoor het personage aan Victoriaans realisme wint, maar qua publieksvriendelijkheid een uitstekende kans mist. Arthur Conan Doyle werd in The Dark Beginnings of Sherlock Holmes vertolkt door Robin Laing, maar in de overige films vervangen door Charles Edwards. De substitutie draagt uiteindelijk bij tot een betere reeks, want waar Laing iets te afstandelijk en emotieloos door de Watsoneske rol slentert, geeft Edwards Doyle een herkenbare menselijkheid, een tastbare dynamiek en een makkelijk te slikken sympathie mee. Zijn vertolking groeit ook naarmate de reeks vordert, waardoor hij bij momenten zelfs Richardson naar huis speelt.

Murder Rooms is met andere woorden een reeks films die tot het beste behoren wat de BBC de voorbije vijf jaar heeft gepresteerd. Als Holmes-o-fiel ben ik weliswaar in zekere mate bevooroordeeld, maar toch heeft de reeks moeite moeten doen mij te overtuigen. Bij de eerste uitzendingen op tv was ik immers wat teleurgesteld in het resultaat, maar de recente visie op dvd heeft mij van mening doen veranderen. Een reeks die aan impact wint bij een volgende kijkbeurt is een teken van grote klasse. Ik kan alleen maar hopen dat de op handen zijnde golf aan nieuwe Holmesproducties (ingegeven door het feit dat alle verhalen sinds kort in het publiek domein vallen en dus rechtenvrij werden) even meesterlijk en respectvol het kleine scherm bereikt als deze vertellingen van Dr. Bell en Mr. Doyle. Is Murder Rooms dus 450 minuten van uw kostbare vrije tijd waard? Het antwoord, mijn beste Watson, lijkt me elementair.

AFLEVERINGEN
Murder Rooms: The Dark Beginnings of Sherlock Holmes
Tijdens zijn verblijf aan de Universiteit van Edinburgh, komt Arthur Conan Doyle in contact met de onconventionele professor Bell. Hij treedt in diens dienst, als klerk, en belandt zo in een web van moord en mysterie, dat zich uitstrekt van de groezelige armensteegjes tot de hoogste sociale klasse. In de zoektocht naar de drieste seriemoordenaar zal Doyle niet enkel een hechte vriendschap smeden met dr. Bell, maar eveneens persoonlijke tragedies moeten verwerken.

The Patient’s Eyes
Enkele jaren na zijn studies in Edinburgh heeft Doyle zich gevestigd in een eigen dokterspraktijk in het kuststadje Southsea. Maar nadat een patiënte hem toevertrouwt dat ze regelmatig gevolgd wordt door een spookachtige belager op de fiets, roept hij de hulp in van zijn oude vriend, dr. Bell, in de hoop het ingewikkelde mysterie op te lossen.

The Photographer’s Chair
Een lijk spoelt aan in Southsea, gewurgd en met bizarre wonden aan weerszijden van de hals. Al gauw volgt een twee slachtoffer, en een derde, allen met dezelfde dodelijke symptomen. Doyle en dr. Bell komen tot de conclusie dat iemand uit het milieu van mediums en hypnotiseurs de moorden heeft begaan. Maar wie? En in welke mate is Doyle nog in staat helder te denken, nu de trucjes van een geloofwaardig medium hem in geesten en zielen van dierbare overledenen hebben doen geloven?

The Kingdom of Bones
In het plaatselijke museum blijkt een ogenschijnlijk eeuwenoude mummie het slachtoffer van een recente moord te bevatten. De moordenaar is uiterst vakkundig te werk gegaan, waardoor hij zijn identiteit lange tijd weet te verhullen. Maar Doyle en Bell laten zich niet rap van de wijs brengen en ontdekken na enig speurwerk een Iers plot om Londen op te schrikken met diverse bomaanslagen.

The White Knight Stratagem
De goede verstandhouding tussen Bell en Doyle komt op de helling te staan als Doyle in een moordzaak te Edinburgh de kant kiest van een politie-inspecteur i.p.v. die van zijn mentor. Het komt zelfs zo ver dat Bell zélf gaat twijfelen aan zijn onderzoeksmethodes, want de inspecteur is met zijn instinctieve aanpak schijnbaar succesvoller in het ontrafelen van het mysterie dan hij is met zijn doorgedreven deducties.

BEELD EN GELUID
Ondanks het feit dat Murder Rooms gemaakt werd voor televisie, werd de reeks op film gedraaid. Daardoor vind je op deze dvd ook vijf producties terug die allen een uitgesproken filmische look hebben. De grauwheid van de kleuren is een specifieke keuze van de makers en draagt erg veel bij tot de morbide sfeer. Zwartniveaus zijn opvallend sterk, wat een pluspunt is voor zulk een duistere reeks. Ook qua scherpte en beeldkorrel scoren alle vijf de films ook boven de middelmaat. Al bij al een transfer dus die een stuk beter is dan ik hem had verwacht. Hetzelfde geldt voor de soundtrack. De 5.1-mix (en dus niet stereo, zoals de hoes verkeerdelijk meldt) is altijd extreem helder en duidelijk en bevat ontzettend veel dynamiek. Het geluid is regelmatig zelfs van een betere kwaliteit dan sommige mixen van belangrijke bioscoopfilms. Prima werk van Indies H.E.!

EXTRA’S
Enkel een nutteloze Fotogalerij, met 15 stills uit de eerste episode, is terug te vinden op de dvd’s. Wat meer achtergrondinformatie over zowel de productie als de link met Sherlock Holmes was hier toch zeker op zijn plaats geweest.

CONCLUSIE
Voor fans van Sherlock Holmes, en speurders in het algemeen, is Murder Rooms een echte aanrader. De verhalen zijn spannend en modern, zonder de Victoriaanse roots van de personages te verraden. Beeld en geluid zijn bovendien van verrassend goede kwaliteit, maar als je bonusmateriaal zoekt, ben je aan het verkeerde adres. Niets beter echter dan deze 3 discs om de nakende terugkeer van Sherlock Holmes op het kleine scherm in te leiden.