FILM
We schrijven 1957. De Russen hebben net de Spoetnik in een baan om de Aarde gekregen, en in Amerika viert daardoor paranoïa hoogtij: het leger ziet bij het minste onraad constant dreigingen van de Russen, de Chinezen of voor hun part de marsmannetjes, zeker wanneer er een onbekend voorwerp neer is gestort op Amerikaans grondgebied. De koude oorlog wordt op de spits gedreven, en de kinderen krijgen op school naïeve voorlichtingsfilmpjes hoe ze bij een mogelijke atoomaanval onder hun bank moeten gaan zitten om de klap te overleven. In die tijd groeit Hogarth Hughes (Eli Marienthal) op, een bolleboos met een levendige fantasie en een bijzondere voorliefde voor stripverhalen, die al een klas vooruit is geschoven en die handenvol werk betekent voor zijn moeder Annie (Jennifer Aniston). Die heeft het sinds het overlijden van haar man al moeilijk genoeg om de eindjes aan elkaar te knopen, en heeft moeite met de manier waarop haar zoon nieuwe emotionele banden wil smeden. Zo wil hij dolgraag een huisdier, wat hem prompt verboden wordt. Had moeder nu maar toegegeven, want waar Hogarth mee van plan is naar huis te komen... Annie is als de dood wanneer Hogarth op een stormachtige nacht een ommetje is gaan maken. De jongen is op een gigantische robot (Vin Diesel) gestoten die zich schijnt te voeden met oud ijzer, en die in zijn gulzigheid per ongeluk "aan den ellentrik" is blijven plakken. Nadat Hogarth erin is geslaagd om de hoofdzekering af te sluiten, beschouwt de robot hem als een vriend. De robot heeft een flinke klap op zijn hoofd gehad bij de landing, en weet eigenlijk zelf niet goed wat hij op aarde komt uitvreten.



Hogarth kan hem op het schrootterrein van de kunstminnende ziel Dean McCoppin (Harry Connick Jr.) verstoppen, maar de aanwezigheid van een dergelijke kolos is natuurlijk niet iets wat je zomaar geheim kan houden. Vooral wanneer geheim agent Kent Mansley (Christopher MacDonald), de lokale variant van Fox Mulder, komt natrekken wat er van de geruchten over een gigantische ijzeren man waar is, en klaar is om elke preventieve aanval uit te laten voeren die hij nodig acht. Hogarth introduceert zijn nieuwe vriend onder meer ook in het vocabularium van zijn nieuwe woonplaats. Hierbij krijgt de robot ook de minder fraaie kanten van de maatschappij te zien, in zoverre zelfs dat hij zich morele vragen begint te stellen over leven en dood. De belangrijkste levensles die Hogarth echter voor hem heeft, is dat de robot nog altijd over een vrije wil beschikt en moet leren keuzes maken over wat hij goed of slecht acht...

Leukste one-liner:
Annie Hughes: "For some reason, the army is in our yard, Mr. Mansley."



Brad Bird, die in het verleden onder meer enkele afleveringen van The Simpsons regisseerde, is op dit ogenblik hot, ongetwijfeld door zijn prachtige Pixar-werkstuk The Incredibles dat op dit ogenblik de kassa doet rinkelen. Ongetwijfeld is het verschijnen van deze laatste film in het voorjaar van 2005 dé reden waarom Warner ter elfder ure de Special Edition-heruitgave van Birds klassiek geanimeerde film uit 1999, The Iron Giant, op de lange baan heeft geschoven. Maar niet getreurd, deze disc is voor een zeer schappelijk prijsje uit Australië importeerbaar, is duaal gecodeerd, én heeft dan ook nog eens een Nederlands ondertitelinggspoor en dito dubbing (voor wie het mocht interesseren). En we kunnen U verzekeren dat de film de moeite is. Bird zocht inspiratie bij het boek van Ted Hughes, en het koude oorlogsdenken laat hem toe om een scherpe aanklacht te formuleren tegen de excessen van de bewapeningswedloop en de irrationele angst voor het onbekende. De boodschap wordt misschien wat naïef verpakt, maar Bird weet het geheel op subtiele manier in te pakken. Zo wordt nergens in de film gezegd dat Hogarths vader overleden is, behalve in een kleine verwijzing - als U ze niet vindt, wordt U in het bonusmateriaal de juiste weg gewezen. Hogarth hunkert naar vriendschap én naar een vaderfiguur, maar moet uiteindelijk toch toegeven dat de ijzeren reus en hijzelf uit twee totaal verschillende werelden komen; maar hij is bereid te vechten voor die vriendschap te kunnen behouden.



Er zijn echter nog veel andere details die maken dat de hele film precies de juiste toon aanslaat; Hogarth zit 's avonds, als zijn moeder moet overwerken, bijvoorbeeld naar pulpfilms te kijken waar zelfs Jan Verheyen het schaamrood op zijn wangen van zou krijgen, wat tekenend is voor de manier waarop zijn moeder door de financiële situatie niet de nodige aandacht aan haar zoon kan besteden. Wat er van de familieband over is, is heilig voor Hogarth, en het idee dat zijn gezin uit elkaar zou worden getrokken, iets waar agent Mansley op alludeert, doet hem uiteindelijk overstag gaan. Vooral de vijandschap tussen Hogarth en Mansley is echt wel tastbaar, alhoewel Hogarth het een klein beetje zelf heeft gezocht door de practical joke die hij in het begin van de film met zijn nemesis uithaalt. Het is nochtans vooral de jaren '50-sfeer met het bijbehorende angstgevoel dat door de media nog eens extra wordt aangedikt, en dat echt met simpele mise-en-scènes haarscherp wordt geportretteerd, wat de film in het bijzonder zo boven de middelmaat weet te verheffen. Ook de scènes waarin de kinderen op school worden voorbereid op een mogelijke atoomaanval ademen perfect de tijdsgeest uit, waardoor het geheel misschien iets minder geschikt wordt voor té jonge kijkertjes. Brad Bird weet uit dit simpele verhaaltje een maximum aan effect te putten, en hij kan het bovendien ook nog eens mooi verpakken met schitterende animatie, waar de concurrentie een puntje aan kan zuigen. Het enige wat we inhoudelijk op de film zouden kunnen aanmerken is dat sommige scènes niet verder uitgewerkt zijn, iets wat Brad Bird zelf in het bijhorende commentaar onderkent en volledig wijt aan het te krappe budget. Toch is dit een aanrader van formaat van een regisseur waar we ongetwijfeld het laatste nog niet van hebben gehoord.



BEELD EN GELUID
The Iron Giant ziet er op dvd schitterend uit. Het originele 2.35:1-beeldformaat wordt met het op deze dvd gepresenteerde formaat van 2.40:1 goed benaderd; het actuele verschil is eigenlijk de moeite van het vermelden amper waard. De scherpte van het beeld is ronduit geweldig, en de beelden baden in detail; kijk maar eens naar één van de panorama-shots van Dean's autokerkhof. De traditionele en computergestuurde animatie gaan vlekkeloos in elkaar over, en van artefacts of interlacing is er nauwelijks tot geen sprake. De gebogen lijnen worden niet tot blokjes vervormd, wat duidt op een prima resolutie. Printbeschadigingen zijn er gewoon niet, en het contrast is schitterend. Wat de kleuren betreft werden in de film diverse schakeringen gebruikt om de verschillende emotionele gesteldheden te accentueren, en als daar aan geknoeid zou zijn geweest, zou men de film enorm veel onrecht hebben aangedaan. Wat dus gelukkig niet het geval is; let bijvoorbeeld maar eens op de subtiele verschillen in huidskleur wanneer Hogarth gaat zwemmen in een veel te koud meertje. Uiteraard zijn sommige decors, zoals het restaurant waar Hogarths moeder werkt, bewust een beetje té kleurrijk uitgevoerd, maar het is nog altijd een animatiefilm, nietwaar? De ondertitels zijn niet te groot, netjes geplaatst, en naar het schijnt zit er een layer change in het beeld, maar we hebben ze niet gezien. Met een 384 Kbps Dolby Digital 5.1-track komt ook de audio van de film goed uit de verf, en de dialogen zijn mooi in evenwicht met de muziekscore van wijlen Michael Kamen. Ook heeft men bijzonder veel aandacht geschonken aan de vreemde metallische stem van de ijzeren reus, waarbij men Vin Diesels stem op verschillende bizarre manieren heeft vervormd. Het metalen geknars van de gewrichten van de reus en zijn nazinderende voetstappen geven tevens de subwoofer het nodige werk. Het LFE-kanaal is alomtegenwoordig, en hetzelfde kan gezegd worden van de surroundkanalen, die een mooi open, ruimtelijk geluidsbeeld produceren.



EXTRA'S
Warner bracht reeds eerder een meer dan respectabele versie van deze film uit, maar besliste om de 5de verjaardagseditie voorlopig even in de kast te laten liggen. Daar er aan de film zelf al niet veel verbeterd kon worden, heeft men voor deze editie dus vooral de lade met extra's nog eens volledig opengetrokken. Vreemd genoeg zijn de making of-documentaire en de muziekvideo van de eerste release gesneuveld. In de plaats daarvan
hebben we echter méér dan genoeg teruggekregen.

Het begint al met de mooie, geanimeerde menu's, die helemaal in het verlengde van de film liggen. Het Special Features-menu beslaat twee volle pagina's, en alhoewel de meeste extra's redelijk kort zijn, vormt het geheel toch een meer dan aanvaardbaar bonuspakket. Eerste feature zijn drie statische pagina's met informatie over cast en crew; welwillend als we zijn beschouwen we deze als opwarmertje. De eerste ernstige extra is een zeer coherente en nette commentaartrack, ingesproken door Brad Bird, hoofd van het verhaal-departement Jeffrey Lynch, en van het animatie-departement Tony Fucile, en tot slot storyboard-animator Steve Markowski. De vier vullen elkaar goed aan, en weten een hoop interessante dingen aan te dragen die niet in de overige features ter sprake komen. De derde sectie bevat 8 verwijderde scènes, die, inclusief de inleidingen van Brad Bird, samen een kleine 20-tal minuten innemen. De beeldkwaliteit varieert hierbij van storyboards over animatics tot een zeldzaam stukje afgewerkt materiaal, en er is een nette play all-functie aanwezig. Hierna volgen drie korte featurettes. In "Teddy Newton, The X-Factor" bevat een zestal minuten conceptuele schetsen van animator Teddy Newton, die zelf nog enkele bijkomende verhaallijnen in gedachten had. Diezelfde Teddy Newton is ook verantwoordelijk voor het ziekelijk naïeve en zeer sarcastische anti-atoomaanvalfilmpje dat in de film getoond wordt, waarvan we in "Duck and Cover Sequence" nog twee minuten bijkomende toelichting krijgen. In "The Voice of the Giant" - 3 minuten - komt acteur Vin Diesel nog eens vertellen hoe geweldig het wel was om de stem van de reus in te mogen spreken.



De tweede pagina bonusmateriaal begint met de sectie "Behind the Armour", waarin een dertiental filmphes bevat zitten waarin de makers, de crew en de stemmencast bepaalde aspecten van de film toelichten, zoals de openingssequentie, de conceptie van bepaalde personages, het kiezen van de juiste muziek en de juiste stemacteurs. De filmpjes variëren van 1 tot 6 minuten elk, en jammer genoeg ontbreekt er hier wél een play all-knop. In de Motion Gallery (4 min.) krijgen we een niet zo boeiende montage van storyboards, animatics en de uiteindelijke versie. Tot slot bevat de disc nog twee trailers, waarbij het verschil in emotionele sfeer tussen de twee toch de indruk geeft dat het om twee totaal verschillende films gaat; de Theatrical Trailer is luchtig en vrolijk, de "Brad Bird" Trailer heeft een duidelijk donkerdere overtoon en een vleugje sarcasme ingebouwd. Tot slot? Nee hoor, er zitten ook nog vier easter eggs op de disc verborgen. Zoeken maar. Of spieken maar. En dan is er ook nog een sectie met wat DVD ROM-materiaal voorzien.



CONCLUSIE
The Iron Giant is in alle opzichten een flinke aanrader. De emotionele toon die wordt aangeslagen maakt er een echte familiefilm van, en de technische afwerking is bovengemiddeld.