FILM
Noriko (Setsuku Hara) is een 28-jarige Japanse die op een kantoor werkt in Tokio. Ze woont nog thuis waar ook haar broer, schoonzus en hun twee kinderen wonen. De ouders van Noriko zien hun opvoedende taak als beëindigd en willen graag naar hun geboortedorp terugkeren om er de laatste jaren van hun leven in alle rust door te brengen, maar de traditie wil dat ze eerst Noriko aan een man helpen. Het jonge meisje maakt geen aanstalten in die zin, maar wanneer haar broer en haar baas zich met de zaak gaan bemoeien, wordt de druk wel erg groot.

Yosujiro Ozu herneemt met Early Summer het thema van zijn film Late Spring uit 1949. Ook toen was Setsuko Hara van de partij als het meisje dat werd uitgehuwelijkt en die Noriko heette. De acteur die de rol van haar vader op zich nam (Chishu Ruy), krijgt nu de rol van haar broer, de ziekenhuisarts. De beide grappige kereltjes die voortdurend rebelleren tegen het gezag van hun ouders zal Ozu later opnieuw opvoeren in Good Morning (1959). Ozu is gebiologeerd door de spanning die ontstaat tussen leden van verschillende generaties. In het na-oorlogse Japan is de maatschappelijke context grondig gewijzigd: jonge mannen zijn een hele poos weggeweest (of overleden) en de vrouwen hebben het reilen en zeilen thuis plus de opvoeding van de kinderen zelf in handen moeten nemen; jonge meisjes zijn door het gebrek aan werkkrachten in het arbeidsproces ingeschakeld en voelen zich zelfstandiger en weerbaarder dan hun moeders en grootmoeders. In plaatsen waar families nog op traditionele manier samenwonen onder één dak, lijdt zulks onverbiddelijk tot grote sociale spanningen. Zo neemt Noriko het eigenlijk nauwelijks dat haar familie zich bemoeit met haar toekomst. Omdat ze een braaf meisje is, leidt de hele affaire niet tot een rechtstreekse breuk met haar broer, maar tussen ouders en broer is er wel degelijk sprake van een verwijdering. De camera's in een Ozu-film zoomen nooit in of uit en zwaaien ook nauwelijks naar links of rechts. Het beeld wordt rustig gehouden. Spanning wordt opgebouwd door shots vanuit kikkerperspectief, door snel wisselende camerastandpunten, grote close ups en beeldherhalingen. Zoals in elke film rijden er ook nu treinen door het beeld: een echte trein aan de slagbomen waar Noriko's vader de hele situatie zit te overpeinzen, in de huiskamer waar de zoontjes van de ziekenhuisarts samen met hun vriendjes een grote baan bouwen voor hun miniatuurtreintjes.

In Early Summer doet Yosujiro Ozu ons opnieuw het verhaal van de moeilijke relaties in de Japanse samenleving die eeuwenlang de westerse invloeden buiten de deur heeft weten te houden, maar zich nu, na de grote ineenstorting van het keizerrijk met zijn voorouderlijke waarden en principes, verplicht openstelt voor de Amerikaanse bezetter. Het verliest zijn leger, moet de overzeese koloniën opgeven, zijn prestige als onoverwinnelijke macht achter zich laten en van de nood een deugd makend afrekenen met verouderde feodale gebruiken. Tegelijk lgunt Ozu ons een blik op het alledaagse leven dat lijdt onder de gevolgen van de grote oorlog: moeders die elke dag naar de berichten over vermiste en teruggekeerde soldaten luisteren op de radio, levensmiddelen die fors in prijs blijven stijgen wegens de schaarste, salarissen die de levensduurte niet volgen en moeraskoorts die de kop opsteekt. Early Summer is een kroniek van het Japan van de jaren vijftig, een sociale studie over de stand van de maatschappij, verpakt in een op het eerste oog vrij onschuldig verhaal over een oude vrijster, maar met wel degelijk een verontrustende ondertoon wegens het verlies van de culturele eigenheid en de traditionele maatschappelijke structuur.

BEELD EN GELUID
Het beeld van deze film staat in zwart-wit 1.33:1 en er is flink aan gerestaureerd: geen vlekken, geen krassen, de scherpte is behoorlijk en het contrast eveneens, bij momenten trilt het beeld heel even. We hebben hier uiteraard te doen met een oude film van meer dan 40 jaar oud die niet kan concurreren met de technische middelen van vandaag. De transfer is anders goed gelukt en de ondertitels zijn duidelijk, helder en goed geplaatst. Het geluid staat in mono, de stemmen zijn goed verstaanbaar, alhoewel ze vaak wat hol en schel klinken, maar het grootste bezwaar is de ruis, die valt niet alleen op, die stoort zelfs heel erg. De mooie muziek wordt daardoor gedeeltelijk weggedrukt en komt niet tot haar recht. Hier had een grondigere restauratie wonderen kunnen doen.

EXTRA'S
Deze dvd bevat geen extra's.

CONCLUSIE
Early Summer is een mooie film over een door Yasujiro Ozu eerder behandeld onderwerp, een thema dat hem toelaat door te dringen tot de conflicten omtrent de individualisering van zijn maatschappij en de vervreemding van de eeuwenoude waarden. De uitwerking is in een ruimer kader geplaatst dan in Late Spring en is op een bepaalde manier geëngageerder en meer uitgekristalliseerd, maar dat neemt niet weg dat er sprake is van een déjà vu. De kwaliteit van het beeld is voldoende, het geluid krijgt een onvoldoende.