FILM
Stel je voor. Je hebt een film die geschreven is door Pullitzer Prize winnend auteur David Mamet. Met in de hoofdrollen Oscarwinnaar Anthony Hopkins, het meest getalenteerde lid van de Baldwin-clan, Alec, en een bloedmooi supermodel dat naar de naam Elle MacPherson luistert. Geregisseerd door de onderschatte Nieuw-Zeelandse filmer Lee Tamahori bovendien, uit de tijd dat hij zich nog niet overgaf aan overdreven snelle montages. Een prent die opgefleurd wordt door een muzikale score van de geniale componist Jerry Goldsmith. En achter de camera staat Donald McAlpine, die als geen andere prachtige decors op de gevoelige plaat kan vastleggen. Stel je dus voor, je hebt deze op papier onfeilbare film. Welk ingrediënt ontbreekt er dan nog volgens jou? Om het resultaat nog sterker te maken? Ik durf te wedden dat ‘een gigantische bruine beer’ niet meteen op het puntje van je tong ligt bij deze vraag. En toch is het juist dit ingrediënt dat van The Edge geen goede, maar een zéér goede film maakt.

De plot van deze mens-tegen-natuur saga volgt het geijkte stramien van een avonturenfilm in de wildernis. Charles Morse, een excentrieke miljonair, stort met een vliegtuigje neer in de kille woestenij van Alaska. De piloot overleeft de crash niet, maar Robert Green, een fotograaf, en Stephen, diens assistent, klauteren ongedeerd uit het wrak. Samen met Charles proberen ze te overleven in het ongerepte natuurgebied, zonder voedsel of warme kleren, en in de wetenschap dat een reddingsactie nog wel een tijdje op zich kan laten wachten. Bovendien zijn Charles en Robert niet bepaald de beste vrienden. De miljonair vermoedt immers dat de fotograaf buitenechtelijk het bed deelt met zijn vrouw. De onderhuidse conflicten bouwen op naar nagelbijtende psychologische spanning tussen de twee. Een bom die op ontploffen staat en die de levennoodzakelijke eendracht in gevaar brengt als een moordzuchtige beer hun pad kruist.

Het verhaal van The Edge mag dan al weinig vernieuwende elementen bevatten, toch is David Mamet erin geslaagd een stevig staaltje schrijfkunst af te leveren. Het oerklassieke thema van mens tegen natuur buit hij immers uit om metaforische waarheden te verkondigen over hebzucht, apathie, wraak en angst. Hoewel hij de boodschap er redelijk dik oplegt, verveelt The Edge toch geen moment, dankzij de voortdurende stuwkracht van de actiescènes en de sobere, maar o zo efficiënte dialogen. Mamets reputatie voor het overmatig gebruik van scheldwoorden doet hij alvast geen eer aan in deze prent, en dat is opvallend, aangezien hij er toch uitvoerig de kans toe krijgt. Wellicht heeft de filmkeuring hier iets mee te maken, maar misschien zag de scenarist ook wijselijk in dat het drama versterkt wordt door het onderdrukken van verbale obsceniteiten. De spitsheid van zijn pen, ook al een klassieke Mamet-gewoonte, is gelukkig niet afwezig, zoals volgend mooi voorbeeld bewijst. Baldwin: ‘I like coffee like I like my women.’ Luidt het gevatte antwoord van Perrineau: ‘Bitter and murky!’

Mamets heerlijk speelse en ongecompliceerde script wordt door regisseur Lee Tamahori ouderwets naar beelden vertaald. En dat bedoel ik als het grootst mogelijke compliment. De Nieuw-Zeelander is immers niet geïnteresseerd in overdreven opvallende camerabewegingen of een montage waarin iedere seconde vijf shots voorbij vliegen. Hij neemt rustig de tijd om zijn verhaal te vertellen, zeer secuur, degelijk en intelligent. Onder zijn regie oogt The Edge m.a.w. als een klassieke Amerikaanse film uit de jaren zeventig, die zich niet bekommert om de ongeduldigheid van de kijker en terecht vertrouwt op de solide scenariobasis, met een maximale emotionele impact tot gevolg. Zelfs in de actiescènes laat Tamahori zich niet meeslepen door de druk van de videoclipgeneratie, wat enkele van de meest beklijvende, suspensevolle sequenties oplevert uit de voorbije tien jaar. De regisseur ziet zich in zijn filmische aanpak gesteund door twee trouwe vazallen. In de eerste plaats cameraman Donald McAlpine, die het oogverblindend schone decor van noordelijk Amerika met het oog van een schilder op het witte doek tovert. Sinds ik de film in de bioscoop zag zijn ruim zeven jaar gepasseerd, maar nog steeds staat het beeld van Anthony Hopkins die een trap afdaalt, enkel verlicht door een gaslamp, op mijn netvies gebrand als een meesterwerk van cinematografische klasse. En ook Jerry Goldmith toont zich van zijn beste kant, met een muzikale score die voortbouwt op slechts enkele simpele thema’s, maar die eenvoud complementeert juist knap de thema’s en motieven van het verhaal.

Ook op vlak van acteerprestaties slaat de film de juiste toon aan. De personages die Baldwin en Hopkins neerzetten, grenzen aan het stereotype, maar beiden weten hun karakter genoeg personaliteit mee te geven om hen tot fascinerende wezens te kneden. Ze lijken ook allebei te beseffen dat ze niet in een hoogstaand drama spelen, maar in een simpele, no-nonsense avonturenfilm, waardoor al te hoogdravende dialoogvertolkingen uitblijven en het realiteitsgehalte een stevige duw in de rug krijgt. De nevenrollen zijn eveneens goed gecast, hoewel geen van de ondersteunende rollen genoeg te doen krijgt om een blijvende impact te genereren.

Al het bovenstaande maakt The Edge zonder discussie tot een goede film. Maar zoals ik reeds eerder aanhaalde, kruidt één castlid de prent met genoeg peper om daar een zéér goede film van te maken. Bart the Bear, die sommigen misschien nog kennen van zijn rol in L’Ours, is puur dynamiet telkens hij in beeld verschijnt. De brute kracht die het beest uitstraalt, gekoppeld aan de macho uithalen met zijn vlijmscherpe klauwen en zijn door merg en been dringende gebrul, steelt de show. Zonder hem hadden de makers de prent nooit The Edge kunnen dopen, omdat Bart the Bear de ideale verpersoonlijking is van de titel. Met de gravitas van een Shakespeariaanse acteur brengt hij een getormenteerd, bloeddorstig dier tot leven zoals er nog maar weinig op het witte doek te zien zijn geweest. Na het zien van deze film, zal je gedurende dagen maar over één ding kunnen spreken: de beer. Zelfs in scènes dat hij niet aanwezig is, voel je zijn sluimerende aanwezigheid. Mocht ik lid zijn geweest van de Oscarclub, ik had Bart in 1997 misschien zelfs voorgedragen als beste acteur in een bijrol. De grootste superlatieven volstaan niet om mijn appreciatie voor het dier uit te drukken. Voor de film als geheel ook niet trouwens.

BEELD EN GELUID
De glorieuze widescreen shots van Alaska komen goed uit de verf in deze prima transfer. Op de mistige openingsbeelden na, die te lijden hebben onder storende compressieproblemen, is het beeld grote klasse, op alle vlakken. Zwartniveaus zijn lekker donker, zonder dat het contrast in de nachtelijke scènes hieronder lijdt, terwijl de kleuren erg natuurlijk overkomen en scherpte nergens een probleem is. Filmgrain is soms minimaal aanwezig, maar dat is muggenziften. Ook het geluidsspoor is van goede kwaliteit, maar zit niet in dezelfde prestatiecategorie als het beeld. De mix is immers niet altijd even doortastend uitgevoerd, zodat de dialogen soms te stil weerklinken. De achterste kanalen worden bovendien ook niet optimaal benut. Toch is dit een meer dan behoorlijke audotrack.

EXTRA’S
Het lijstje extra’s op deze dvd is kort en blinkt evenmin uit in kwalitatieve inhoud. De Featurette (5 min.) gooit gewoon wat promomateriaal samen in een vrij incoherente rommelboel van setopnames, fragmenten en interviews. De Interviews met alle belangrijke leden van cast en crew is al niet veel beter, met holle uitspraken, uitgesmeerd over tien behoorlijk saaie minuten. Filmografieën zijn zoveel uitgebreider en meer up-to-date te vinden op internet, dus waarom studio’s het nodig blijven achten met zo’n waardeloze extra kostbare discruimte in te nemen, blijft mij een raadsel. Tenslotte herbergt de dvd een Trailer die er onbegrijpelijk niet in slaagt de adembenemende beerscènes met panache te verkopen.

CONCLUSIE
The Edge is een eersteklas avonturenfilm uit de oude school, zoals er helaas niet veel meer gemaakt worden. Alle participanten, voor en achter de camera, leveren uitstekend werk af, maar de ster van de show zijn ontegensprekelijk de scènes met Bart the Bear. Beeld en geluid steken boven de middelmaat uit, maar qua bonusmateriaal is de dvd maar een mager beestje. Als ik echter één dvd mocht meenemen tijdens een survivaltocht in de wildernis, het zou The Edge zijn.