FILM
Metallica, grondleggers van de speedmetal en nog steeds dé metalgoden bij uitstek, hadden het eind de jaren 90 reeds aangedurft om achter de schermen cameraploegen toe te laten. Resultaat was de uiterst innovatieve duo-documentaire 'A Year And A Half In The Life Of...' Zowel bij de 'life on the road' alsook bij het produceren van een album (het nadien uiterst succesvolle en als zoete broodjes verkopende 'black album') werd de fan meer dan een blik achter de schermen gegund. Creatieve processen, kameraadschap, humor, de backstage voorbereidingen op een concert, bikkelharde onderlinge discussies over de meest uiteenlopende onderwerpen, etc.. etc... Geen censuur en geen halfzacht geëditeer, wat uiteindelijk leidde tot grensverleggend succesvol documentaire-materiaal. De fan kreeg hierdoor het gevoel dat hij echt deel uitmaakte van de Metallica-familie en geäpprecieerd werd door de band zelf. Destijds werd het dan ook een schot in de (video)roos.



Twee miskleunen van albums verder en de rijzende opkomst van het dvd-medium in acht nemende besloot de groep dat de tijd rijp was voor een volgende Metallica-documentaire. Immers, na de bakken kritiek die het de afgelopen jaren te verwerken kreeg (ze zouden softies geworden zijn, papa's die hun lang haar lieten voor wat het was en halfbakken rockmuziek produceerden in plaats van de keiharde riffs van weleer), was de tijd rijp om zowat iedereen de mond te snoeren met hun nieuwe album. Een plaat die zou terugkeren naar hun roots, opnieuw keihard klinkend, blakend van de door merg en been snijdende riffs. Kortom, een plaat die de heropstanding van Metallica in het metal-landschap zou betekenen. Dit moest natuurlijk op alle mogelijk manieren vastgelegd worden en zo ontstond opnieuw de idee om cameraploegen toe te laten in de wereld van Metallica. Deze zouden alle facetten tijdens en rond de produktie van 'St.-Anger' volgen, en zodoende meehelpen om de band terug op de kaart te zetten.



Filmmakers Joe Berlinger en Bruce Sinofsky kregen de opdracht en bijbehorende carte blanche toegeschoven. De bandleden kregen bij wijze van spreken een camera in hun achterwerk geschoven en gedurende een nog niet nader bepaalde periode mocht zowat alles in en rondom de band op pellicule vastgelegd worden. Het resultaat zou een variant worden op hun 'Year And A Half'-documentaire en als ruggesteun dienen voor de promotie van hun nieuwe album. Wat Berlinger en Sinofsky aan het begin van dit project echter niet wisten, was dat zij vertrokken waren voor een periode van 3 jaar in wat we gerust mogen noemen: "het walhalla van de documentairemaker". Het bijna anderhalfuur durende kijkstuk opent dan ook net na het vertrek van bassist Jason Newsted. Newsted, de jongste van de band en destijds zelf de vervanger van de verongelukte bassist en legende Cliff Burton, verliet de band om zich op z'n privéproject 'Echobrain' te storten. De spreekwoordelijke druppel blijkbaar, want wat volgt is het vastleggen op film van de grootste crisis uit de geschiedenis van de band. Het was immers nooit een geheim dat drummer Lars Ullrich en frontman James Hetfield, de twee stichters en meest uitgesproken karakters van de groep, wel eens een artistiek meningsverschil hadden, maar blijkbaar zat het toch allemaal veel dieper. Algauw komen we te weten dat er tussen die twee hoofdrolspelers nooit 'echt' vertrouwen geweest is, dat er steeds een onderhuidse machtsstrijd woekerde betreffende het effectieve leiderschap van de groep. En dat leidt in deze documentaire tot een regelrechte clash, uitermate hevige discussies en resulteert in de bijna ondergang van Metallica. Een split was nog nooit zo dichtbij want wat volgde hield niemand voor mogelijk: James Hetfield verliet de band voor onbepaalde tijd om af te kicken van zijn alcoholverslaving. Onthoofd van z'n bassist en frontman stond Metallica op instorten. Woelwater en woordvoerder Ullrich bleef over met de introverte en meer sensitieve lead-gitarist Kirk Hammett. Samen met hun (sinds de 'Black Album') vaste producer Bob Rock, die de baspartijen voor z'n rekening nam tijdens de opnames terwijl men audities deed voor een nieuwe bassist, stond Metallica nog nooit zo dicht bij de rand van een afgrond.



Wanneer Hetfield meer dan een jaar later als een ander mens terugkeerde stond de band enkele aartsmoeilijke opdrachten te wachten: de onderlinge strubbelingen oplossen, van Metallica opnieuw één solide geheel maken én, als het nog even kon, dé metalplaat van het decennium opnemen. Om dit alles te bereiken werd beroep gedaan op de '40.000 dollar per maand'-psycholoog Phil Towle. Inderdaad, de grootste metalband op aarde zien we hun ziel blootleggen bij deze 'performance enhancement coach'. Wat volgt is een emotionele achtbaan waar zelfs de beste Hollyood-dramatiek nog een puntje kan aan zuigen. Een pluim op de hoed van Metallica dat ze gedurende deze kritieke periode de camera's lieten draaien. Het resultaat is dan ook indrukwekkend en zal een blijvende indruk
nalaten op de Metallica-fan alsook op iedereen die interesse toont in het reilen en zeilen achter de schermen van een wereldbekende band.



BEELD EN GELUID
Verbazingwekkend goed beelmateriaal voor een documentaire, da's zowat het enige wat hier hoeft te staan. We vielen zowat achterover toen we de beeldkwaliteit zagen van deze 'Some Kind Of Monster'. Het mag hier dan enkel gaan om een doordeweekse 1.33:1 fullframe maar het beeld is quasi vrij van grain, artefacten of andere oneffenheden. Warme en levendige kleuren hebben de bovenhand en het geheel is steeds even gedetailleerd. We kunnen gerust spreken van een documentaire met bioscoopneigingen.

Alhoewel er weinig effectieve muziek te horen is werd er wel geopteerd voor een 5.1-track. Af en toe komt die goed van pas en tot uiting (James in z'n wagen) maar bij dit soort dvd's zijn het meestal de dialogen die helder en verstaanbaar moeten zijn. Eveneens geen ontgoochelingen in dat departement. Bij de (te) schaarse muziekfragmenten gaat de sountrack zwaar door in de baspartij en wordt er bovendien optimaal gebruik gemaakt van de 5.1-mix. Appartementbewoners kunnen gerust spreken van 'St.-Anger around their neighbours neck' !



EXTRA’S
Naast de hoofdfeature zelf vinden we op de eerste disc nog twee audiocommentaren: eentje van de beide regisseurs alsook eentje van de bandleden zelf. Beiden even interessant maar het moet gezegd dat de muzikanten een opwarmingsperiode nodig hebben alvorens de documentaire vlotjes vol te praten. Enkel het verwijderde beeldmateriaal verantwoordt reeds de tweede disc bij deze set. Maar liefst 41 verwijderde scènes, waarvan een gedeelte met commentaar, sieren deze schijf (13 stuks vinden we onder het 'This Monster Lives' gedeelte) en gezien de inhoud ervan kunnen we enkel maar besluiten dat de filmmakers de originele documentaire noodgedwongen moesten inkorten. Van kwaliteitsgericht geëditeer kan moeilijk sprake geweest zijn, want het materiaal uit deze verwijderde scènes kon zonder enig probleem opgenomen worden in het origineel en blijkt minstens even interessant. Hierna volgt het festival- en première-gedeelte: promotie voor de documentaire met beeldmateriaal uit alle hoeken van de wereld. (o.a de fanclub-screening alsook de première in New York). Afsluiten doen we met een paar biografiën van het duo Berlinger en Sinofsky, 2 trailers en een zelf in elkaar gestoken 'muziekvideo'.



CONCLUSIE
Een must, zeker en vast voor de Metallica-fan, maar ook voor alle muziek- en documentaireliefhebbers. Deze intrigerende blik achter de schermen bij één van de grootste metalbands ter wereld werd op de koop toe nog eens voorzien van buitengewone goeie beeld- en geluidskwaliteit. Als kers op de taart krijg je nog een tweede disc volgestouwd met interessant bonusmateriaal en op de koop toe werd de dvd gereleased aan een zacht prijsje.