IMBALSAMATORE, L'
Bespreking door: William - Geplaatst op: 2005-10-05
FILM
Wat bezielt iemand om tegen beter weten in een relatie of seks te willen met een persoon van zijn eigen geslacht als overduidelijk blijkt dat er geen sprake is van wederkerigheid? De oplossing stond ooit in kleine lettertjes in een Italiaanse krant en regisseur Matteo Garrone smeedt het berichtje om tot het onderwerp van zijn film
L'Imbalsamatore of in het Nederlands:
de dierenopzetter. De plaats van de handeling is een dorpje in de buurt van Napels, aan de kust. Peppino (Ernesto Mahieux) heeft er een atelier waar hij zowel spitsmuizen als stieren opzet. Hij is goed in zijn vak en is tot ver buiten Napels bekend. Peppino is klein, zeer klein, eigenlijk niet groter dan een dwerg, hooguit 1.50 m en wellicht kleiner en hij moet begin 50 zijn, want zo ziet hij eruit: kalend, beetje opgeblazen, gerimpeld, met schuine gele tandjes. In de dierentuin ontmoet hij Valerio (Valerio Foglia Manzillo), een goeduitziende knaap van net geen 20 jaar oud, prachtige kop, modern kapsel, brede borst en om en bij de 1.90 m, een Griekse god in de ogen van Peppino, een lustobject waar hij z'n ogen niet van af kan houden. Peppino vertelt Valerio over zijn werk en als blijkt dat de jongeman een passie heeft voor dieren, wordt hij uitgenodigd om het atelier van de
kunstenaar te bezoeken. Dat gebeurt ook prompt.
Peppino, aimabel, zachtaardig en onschuldig doet Valerio het voorstel om bij hem te komen werken in de opzetterij. Hij biedt een mooi salaris en vooruitzichten op premies. De jonge Valerio kan z'n aanbod niet afslaan en probeert dat ook niet. Vanaf dan doet Peppino er alles aan om zoveel mogelijk in het gezelschap van zijn jonge medewerker te vertoeven. Hij organiseert feestjes met twee Romeinse
vriendinnen waarbij iedereen uit de kleren gaat, er wordt met z’n vieren in één bed geslapen, maar Peppino is het uiteraard alleen om de naakte torso van Valerio te doen.. Tijdens een geheimzinnig ritje naar Cremona krijgen Peppino en Valerio autopech en terwijl de dierenopzetter een klusje gaat opknappen voor zijn Maffia-geldschieters van de Camorra, wacht Valerio in de garage tot de auto hersteld is. Daar ontmoet hij Deborah (Elisabetta Rocchetti) die meteen smoor op hem is. Het duo Valerio-Peppino wordt een driemanschap, een manège-à-trois, wat Peppino helemaal niet zint. Hij doet in eerst instantie alsof het voor hem allemaal okay is, gaat met de beide jongeren varen, wandelen, etc., maar uiteindelijk probeert hij Deborah eruit te werken om Valerio voor zich alleen te hebben. Maar het jonge meisje is uit hard hout gesneden en geeft haar vriendje zo maar niet zonder slag of stoot op. Alleen een wonder kan nog voorkomen dat er een drama gebeurt.
Matteo Garrone neemt zijn tijd om Peppino en Valerio in te kleuren. Het spelletje van de oudere man met zijn jongere medewerker is aanvankelijk heel relaxt, ontspannen en vriendschappelijk. Peppino geeft raad, betaalt een ruim salaris, doet er een prachtige ring bovenop, financiert de drankjes voor de
meisjes die ze samen versieren en laat Valerio uiteindelijk gratis inwonen. Eén keer wordt hij handtastelijk, maar een lichte afwering is genoeg om hem terug te drijven. Valerio krijgt even een vouw in het voorhoofd, maar daar blijft het bij. De situatie slaat helemaal om wanneer Deborah ten tonele verschijnt. Met haar heeft Peppino geen rekening gehouden. Zij stuurt z’n plannen in de war. Deborah begrijpt veel eerder dan Valerio wat er aan de hand is, zij doorziet de beweegredenen van Peppino en beschuldigt er Valerio van
iets met die dwerg te hebben. Garrone gaat niet zo ver dat hij ons expliciet toont of dat ook werkelijk zo is, maar het feit dat Valerio geld heeft aangenomen van de
dwerg en veranderd is sinds ze samen op stap zijn geweest (met de twee Romeinse hoertjes), suggereert in elk geval dat er mogelijk wat aan de hand is, een gebeurtenis die Peppino kan hebben aangemoedigd, want hij zet nu alles op alles om Deborah de stad uit te krijgen. Sluipend is zijn galante houding geëvolueerd naar licht irritatie en uiteindelijk openlijke vijandigheid ten opzichte van het jonge meisje. Tegelijkertijd probeert hij aan Valerio een reisje naar Cuba met z’n tweeën te verpatsen en meent hij dat de mooie vrouwen met bosjes voor zijn prachtige lichaam zullen vallen. De onderhuidse spanning is inmiddels opgelopen tot het niveau waar men zich als toeschouwer ongemakkelijk gaat voelen: wat als een kleine anekdote tussen een hetero en een homo begon, is uitgegroeid tot een scherp gesneden psychologisch drama met twee jonge mensen die zich bedreigd voelen door een kleine hitsige dwerg die uit zijn contacten met de Comorra de kracht put om steeds meer druk en dwang uit te oefenen.
De sympathie van de toeschouwer gaat vanaf het begin naar het goedgemutste kleine galante heertje met zijn immer lachend waterhoofdje, vrijgevig en vaderlijk. Wanneer de sfeer omslaat blijft er naast een gevoel van ongemakkelijkheid toch een mate van betrokkenheid ten opzicht van Peppino bestaan. Later slaat die om in medelijden wanneer hij op de bank bij de Camorra-leider spontaan in tranen uitbarst: Peppino is verliefd, heel erg zelfs, zoals een man op een vrouw, of omgekeerd, maar op vrijwillige basis wil het maar niet lukken met Valerio. Het medelijden wordt verbijstering en vervolgens afgrijzen wanneer Peppino door het lint gaat en regisseur Garrone met louter suggestie de afwikkeling van de affaire inzet, zonder het gebruik van geweld, agressie en nauwelijks een vuurwapen. Garrone legt zichzelf een ijzeren discipline op en vermijdt dat de epiloog van de film naar horror zou rieken: het shot van een onbeweeglijke hand houdt hij heel lang aan, tot het punt waar de toeschouwer verwacht dat de vingers toch zullen bewegen, maar dat doen ze niet en kort daarna: de slaapkamerdeur die dicht blijft als er gemeld wordt dat het ontbijt klaar is. De toeschouwer mag er het zijne van denken, maar eigenlijk is de suggestie eenduidig, want het heeft allemaal ooit in de krant gestaan.
BEELD EN GELUID
In de wereld van Matteo Garrone is de buurt van Napels geen zonovergoten plek, maar een schiereiland, weggestopt in mistslierten en een grauw wolkendek. De kleur van de scènes is grijzig met de buildings in de verte nauwelijks zichtbaar en geen mens op straat. De nachtelijke taferelen baden in donker en zwart, met veel tegenlicht en staalblauwe tinten als metafoor voor de leegte in het landschap en in de harten van de personages, die aangetrokken worden tot elkaar uit puur eigenbelang of seks. De transfer is in orde, met af en toe nog een zichtbare beschadiging en in de ondertitels staat sporadisch een taalfout of ontbreekt er een woordje. Het geluid staat in 2.0 en onderstreept zonder opdringerig te zijn de sfeer die van opgewekt tot zeer spannend evolueert. De kwaliteit is goed, het stereobeeld evenwichtig en constant met de stemmen in het midden. De Italiaanse muziek zit op de uiteinden.
EXTRA'S
De dvd bevat de
Originele Bioscooptrailer en nog
Twee Andere Trailers uit het Homescreen-aanbod.
CONCLUSIE
Op de hoes van deze dvd – zwart en blauw uitgevoerd – zien we een stier, liggend op de grond met de rug naar de kijker, een voor- en achterpoot opgebonden en achter het dode beest twee figuren in witte doktersjas, een lange smalle, Valerio en een kleine met de jas bijna tot op de grond, Peppino, allebei met hun werkinstrumenten in de hand. Over het fragment hangt de lugubere sfeer van de dood en van theatraliteit, elementen die in deze film pas tegen het einde in beeld komen.
L'Imbalsamatore is in de eerste plaats een verhaal over obsessieve liefde (van welke soort ook, het maakt niet uit) en aantrekkingskracht die uitmonden in een diepmenselijk drama zonder vooringenomenheid of een opgestoken vingertje. De regisseur gaat behoedzaam te werk en met veel respect voor zijn figuren, ze zijn kwetsbaar, één van hen met een bloedend hart, de anderen twijfelend, aarzelend, jong en nog onervaren, of jong en al te vaak beschadigd en van het levend nemend zoveel als maar mogelijk.
L'Imbalsamatore is een aparte ervaring en toch zo gewoon, want vergelijkbare gevallen zijn elke dag in het nieuws en het gaat meestal om doodgewone mensen in doodgewone situaties. Deze film is m.a.w. zeer herkenbaar en maakt het mechanisme zichtbaar achter emotionele familiedrama's.