MONSTER
Bespreking door: Werner - Geplaatst op: 2006-01-24
FILM
In 2002 vond in de Verenigde Staten - waar men op dat gebied toch al één en ander gewoon was - één van de meest spraakmakende doodvonnissen ooit plaats. Twaalf jaar daarvoor werd Aileen Wuornos (Charlize Theron) deze straf toebemeten voor zevenvoudige moord. We maken in deze film kennis met Wuornos als een 'basket case': ze tippelt om wat geld te verdienen, dat ze steevast onmiddellijk weer versmost, is in haar jeugd herhaaldelijk door haar broers verkracht, 'woont' in een opslagplaats voor meubelen en ziet eruit alsof er een tientonner over haar gezicht is gereden. In een homobar leert ze Selby Wall (Christina Ricci) kennen, een jong en beïnvloedbaar meisje dat door haar streng religieuze vader tijdelijk is ondergebracht bij familie in Florida in de hoop dat ze van haar lesbische geaardheid afgeraakt. Uiteraard tevergeefs; de ontmoeting met Aileen 'Lee' maakt dat ze steeds opener haar seksuele geaardheid praktiseert, en in het verstikkende milieu waarin ze verkeert is er dan geen andere uitweg meer dan samen met Aileen op de trektocht van hun leven te gaan. Ondanks de gouden bergen die Aileen haar beloofd heeft, moeten ze constant op zoek naar geld, en Aileen prostitueert zich daarvoor. Eén van haar klanten mishandelt haar echter, en in een onbewaakt moment kan ze zijn wapen afpakken en hem neerknallen. De lichtjes mentaal instabiele Aileen beseft plots dat er een veel makkelijkere manier is om aan geld te geraken, en in haar volgende klanten probeert ze zichzelf telkens een excuus aan te praten waarom het moreel gerechtvaardigd is om alweer zo'n hoerenlopend varken te mogen neerleggen. Eén van haar slachtoffers is echter een politieagent, en dát kost haar uiteindelijk haar kop:
in no time hangt half Amerika vol met aanplakbiljetten met haar (lelijk) smoelwerk op...
Charlize vòòr...
Als virulent tegenstander van de doodstraf kan je bij deze film alleen maar concluderen dat de maatschappij mee schuldig is voor het
Monster waarin ze Wuornos heeft veranderd. Zonder ook maar de minste vergoelijking voor haar daden te willen aanhalen: iemand als zij hoort niet thuis op
death row, maar hoort voor de rest van haar leven in een streng bewaakte psychiatrische inrichting thuis.
Monster is een ongemeen harde film, die ons toont wat de gevolgen kunnen zijn indien een vrouw als Wuornos, die duidelijk een paar vijzen kwijt is, al dan niet door de mishandeling die ze als kind heeft ondergaan, en die dan ook nog eens overal wordt uitgespuwd omdat ze een prostituée van de allerlaagste klasse is (zeg maar van Aldi-kwaliteit), in een land wordt losgelaten waar zowat iedereen met een vuurwapen rondloopt, en waar niet de minste vorm van sociaal vangnet is om dergelijke mensen tegen te houden vooraleer ze ongelukken begaan. Dat Wuornos ze niet alle vijf op een rijtje heeft, mag niet alleen blijken uit de verregaande naïviteit waarmee ze meent dat de maatschappij draait - ze meent dat ze als ex-prostituée zonder diploma zomaar in een advocatenkantoor als secretaresse aan de bak kan komen, en als dat niet het geval blijkt te zijn, scheldt ze de werkgever uit voor
motherfucker - ook in de rechtzaal was ze niet bepaald een doetje dat door haar sympathieke houding op clementie van de rechter kon rekenen. Regisseur Patty Jenkins tracht ons vooral te tonen hoe iemand als Wuornos uiteindelijk een seriemoordenaar wordt, en dat is toch grotendeels gelukt; de eerste moord die ze pleegt kan nog vergoelijkt worden als wettige zelfverdediging, maar waar precies de lijn van het tolerabele wordt overschreden, is zeer vaag. Alhoewel zowel Charlize Theron als Christina Ricci hun rol met veel overtuiging spelen, is het toch eerstgenoemde die terecht voor haar acteerwerk met talrijke prijzen werd overladen, waaronder de oscar voor beste vrouwelijke hoofdrol. Het is dan ook nauwelijks te geloven dat het lieftallige nimfje uit feelgoodfilms als
The Legend Of Bagger Vance en
The Cider House Rules hier ineens opduikt als een vrouw waar je je onmiddelijk van afvraagt of haar hormonenhuishouding wel in orde is, en deze niet per ongeluk testosteron aanmaakt in plaats van oestrogeen. Ze vloekt als een ketter, paft als een Turk, zuipt als een spons en is ook nog eens niet vies van een potje knokken. De rol heeft niet alleen fysiek enorm veel van haar gevergd (ze moest meer dan 10 kilo bijkomen), haar verschijning op het scherm kan nog best omschreven worden als een vulkaanuitbarsting van woede, opgekropte emoties en frustratie. Voor een gerenommeerde actrice als Theron die ongetwijfeld zaken als dictielessen volledig onder de knie heeft, moet het alsnog een prestatie zijn om het achterlijke koeterwaals van Wuornos, waarin statistisch gezien één woord op twee een verbuiging of een vervoeging van het woord 'fuck' is, uit te brallen. Waar het scenario enerzijds een beetje rechtlijnig is, en gewoon de bloedige trektocht van Aileen en Selby volgt, wordt deze film méér dan de moeite waard, alleen al door het explosieve geweld van Charlize Theron's verschijning. En - ik dacht dat ik het nooit zou zeggen - maar na deze film te bekijken ben ik bang om Theron 's avonds op straat tegen te komen.
... en Charlize nà...
BEELD EN GELUID
Dutch Filmworks bracht reeds eerder een
single disc editie van
Monster uit, en het ziet ernaar uit dat voor de eerste disc niets aan de transfer is veranderd. Dus nemen we even vrolijk de tekst van onze collega Dimitri over:
Het anamorfische 1.85:1 beeld oogt, op een lichte vorm van grain na, uitmuntend. De scherpte is wat ze moet zijn, de kleuren zijn erg rijk en verzadigd en het contrast is werkelijk optimaal. Het gebruikte kleurenpalet geeft een realistische documentairestijl weer die volledig past bij de bedoelingen van de filmmakers. Het geluid is verkrijgbaar in twee smaken. Bij de vergelijking tussen de Dolby Digital 5.1 en de DTS track gaat de laatste (zoals zo vaak) met de hoofdprijs lopen.
Monster is voornamelijk een dialoogfilm, maar toch geeft de DTS-track een gevoelige meerwaarde. Vooral de kanaalscheiding, ook als is die meestal terug te vinden bij de drie voorste kanalen, is merkelijk beter. De surrounds schieten letterlijk in actie bij het verspreiden van pistoolschoten en geven een realistische omgeving weer wanneer er auto's voorbij rijden en wanneer er gewandeld wordt in een bos. De soundtrack is overal loepzuiver en bevat nergens onvolmaaktheden. Alleen het intensievere gebruik van de subwoofer en een meer frequente split-surround aansturing had de totaalscore nog wat kunnen opkrikken.
...en daarnaast de échte Aileen Wuornos!
EXTRA'S
Dimitri schreef in zijn review dat het enige gebrek aan deze film de summiere extra's waren. Dat is met deze dubbeldisc-uitgave dan mooi opgelost, misschien met het bijkomende slordigheidje dat de extra's die oorspronkelijk enkel op de 1-discversie stonden, daar niet alleen zijn blijven staan, maar ook nog eens hernomen worden op de tweede disc, wat we heel vreemd vinden.
Naast de gebruikelijke cross-promotional trailers die we op elke Dutch Filmworks-release terugvinden, bevat disc 1 ook nog 9 minuten aan filmclips - niet eens anamorfisch - waarvan het doel ons zoals gewoonlijk compleet ontgaat, een making of-documentaire van een vijftiental minuten, die vooral focust op de metamorfose van Charlize Theron, en twee verschillende trailers. Deze trailers, filmclips en korte making of-documentaire zijn dus ook op disc 2 terug te vinden, maar deze disc herbergt nog heel wat meer. Alhoewel de op de hoes vermelde speelduur van 136 minuten aan bonusmateriaal rijkelijk overdreven is, zijn het op deze tweede disc toch vier documentaires die in het oog springen. Drie documentaires hebben rechtstreeks betrekking op het maken van de film: "Monster: Evolution Of The Score" (16 min.), waarin regisseur Patty Jenkins en componist BT hun keuze voor de muziek toelichten; "Monster: The Vision And Journey" (26 min.), waarin we leren hoe Charlize Theron zich heeft trachten in te leven in het personage van Wuornos door een gedetailleerde karakterstudie, en "Building A Scene" (15 min.), waarin we op een meer technische documentaire getrakteerd worden, waarin diverse stages van het geluid worden toegevoegd. Inhoudelijk veruit de interessantste documentaire is echter zonder tegenstand "Aileen Wuornos: Damsel Of Death", een 44 minuten durende aflevering van
Biography, een programma van A&E Networks, waarin het leven van de echte Aileen Wuornos geschetst wordt aan de hand van hopen archiefmateriaal. Hierbij valt het pas echt goed op hoe zeer Charlize Theron haar huiswerk heeft gemaakt bij het instuderen van het personage. Tot slot krijgen we nog de gebruikelijke promotionele DFW-rommel, zoals liner notes (acht pagina's met tekst), een tiental foto's tellende fotogallerij en nog wat cross-promotionele trailers, geen van welke de intrinsieke waarde van de disc verhogen. Maar eerlijk is eerlijk: de andere extra's hebben ons overtuigd dat Dutch Filmworks met deze collector's edition van
Monster een eerlijke poging hebben ondernomen om een meerwaarde aan de 2-discversie te geven. Zij het met dat voorbehoud dat ten opzichte van andere internationale releases nog steeds een handjevol verwijderde scènes en een interessante commentaartrack schitteren door hun afwezigheid
CONCLUSIE
Monster kunnen we U niet aanraden om te bekijken vlak na het eten. Afgezien daarvan is het voor de verandering wat deze film betreft eens de juiste actrice die om de juiste redenen met de oscar aan de haal ging. Dutch Filmworks heeft de film waardig behandeld (zowaar in het juiste beeldformaat!) en in tegenstelling tot veel van hun recente steelbook vs. filmpakker-edities is de meerwaarde voor de 2-discversie hier zijn geld waard.