SERIE
De eerste serie van Jonathan Creek bood al veel plezier en inventiviteit, maar werd regelmatig genekt door een gebrek aan coherente stijl en toon, vooral op het vlak van de moeilijke mix tussen drama, mysterie, komedie en romantiek. De tweede reeks – die door het gigantische succes van de eerste zes afleveringen een logisch vervolg breide aan de avonturen van een sympathieke goochelactbedenker en een gedreven onderzoeksjournaliste – raakt echter vanaf het eerste moment de juiste snaar. De slapstickmomenten werden enigszins afgezwakt, de relatie tussen Jonathan Creek en Maddy Magellan komt beter in focus en – niet onbelangrijk in een detectiveserie – de mysteries zijn nog intrigerender dan in de eerste reeks.

Een gemaskerde man die onverklaarbaar verdwijnt uit een afgesloten betonnen garage, een vertegenwoordiger in boeken die op twee plaatsen tegelijk kan zijn en een vrouw die wordt vermoord door iemand die enkele weken eerder zelfmoord pleegde: het is slechts een greep uit de fascinerende plots van reeks twee. De mysteries zijn niet ingewikkeld genoeg om ongeloofwaardig te worden, niet te simpel voor de amateur-Sherlocks op de sofa maar toch verbluffend genoeg om de verklaring steeds een wonderlijke ontdekking te laten zijn. Daarin schuilt waarschijnlijk een groot deel van het succes van Jonathan Creek en het biedt een verklaring waarom iedere week meer dan tien miljoen Britten afstemden op de speurder met het krullend haar en de duffeljas.

Maar waar de eerste reeks haast volledig dreef op de ontrafeling van het mysterie, gunt de tweede serie ook een beter kijkje in de interne keuken van de hoofdpersonages. De seksuele spanning tussen Jonathan en Maddy wordt ten volle uitgebuit, zonder al te veel campy knipoogjes, maar met een herkenbaar realisme voor iedereen die al eens verliefd werd op zijn beste vriend(in). Alan Davies en Caroline Quentin raken bovendien steeds beter op elkaar ingespeeld, waarbij vooral Davies – een broekje in het acteervak in vergelijking met Quentin – zich steeds verder bekwaamt als vertolker. De chemie tussen de twee is te vergelijken met die tussen Fox Mulder en Dana Scully: weerszijden van een muntstuk die wanhopig trachten hun andere kant te ontdekken. Een sublieme toevoeging aan de cast is daarenboven Stuart Milligan als pompeuze goochelaar Adam Klaus. Hij neemt de rol over die Anthony Stewart Head in de pilot speelde, maar geeft het karakter een geheel eigen touch. De megalomanie en het ego zijn er nog steeds, maar de metroseksuele camp-factor gaat radicaal omlaag om plaats te ruimen voor ambitieuze, macho zelfverzekerdheid.

Om een lang verhaal kort te maken: serie twee van Jonathan Creek is op vermakelijk én artistiek vlak hét absolute hoogtepunt van de reeks. Het is dan ook niet verwonderlijk dat twee maanden nadat de laatste episode van serie twee op de BBC te zien was, de reeks – tot aangename verrassing van velen – de BAFTA won voor beste Britse drama. Er zouden nog twee maal zes afleveringen volgen, aangevuld met een duo kerstspecials, maar de glorieuze kwaliteit van afleveringen als Danse Macabre en Mother Redcap zou nimmer geëvenaard worden.



AFLEVERINGEN
6. Danse Macabre
Halloween. Een schrijfster van gruwelijke horrorboeken keert terug van een gekostumeerd bal en wordt vermoord door een man in skeletkostuum. Haar dochter wordt bewusteloos meegesleurd naar de garage. Voor de ogen van vrienden en familie gaat de garagepoort dicht. Wanneer een kwartier later de politie binnenstormt, ligt de dochter ongedeerd op de vloer. Maar de skeletman is verdwenen! Jonathan en Maddy trachten een lichtpunt te vinden in het moeras van het macabere en zowel de moord als de verdwijning op te helderen. Als je ervan spreekt een seizoen te openen met een knaller, is Danse Macabre precies wat de dokter voorschrijft. Het raadsel is fantastisch, de sfeer heerlijk gotisch en de humor gitzwart. Zonder twijfel de allerbeste Jonathan Creek ooit.

7. Time Waits For Norman
Handelaar in boeken Norman Stangerson wordt gespot door meerdere getuigen in een plaatselijk fastfoodrestaurant, waar hij gloeiend hete koffie over zijn schoen knoeit. Niets bijzonders, ware het niet dat de man tegelijkertijd in New York zat, wat door een uitgever met honderd procent zekerheid bevestigd wordt. Wanneer Norman bovendien een recente brandplek op zijn voet blijkt te hebben, is het raadsel compleet. Maddy en Jonathan zoeken naar verklaringen voor de ‘man die de tijd kan stilzetten’. Alle ingrediënten voor een goede aflevering zijn verenigd in deze episode, maar ze valt vooral op door het uitstekende gebruik van romantische comedy in het privéleven van de twee amateurdetectives.

8. The Scented Room
De gevreesde theatercriticus Sylvester Le Fley is weinig geliefd in het milieu omwille van de botte bijl waarmee hij durft inhakken op producties die hem niet aanstaan. Ook de show van Adam Klaus kreeg een vernietigende kritiek. Daarom verkneukelt Jonathan zich als hij verneemt dat een kostbaar schilderij werd ontvreemd uit het huis van Le Fley. De omstandigheden zijn onverklaarbaar, waardoor Creek en Magellan zich al snel op de zaak storten. En Jonathan heeft haast meteen door wat er gebeurd moet zijn. Maar omwille van zijn vete met Le Fley weigert hij het mysterie te ontrafelen. Het raadsel is ditmaal, zelfs voor de minder scherpe geesten onder de kijkers, vrij eenvoudig op te lossen, zodat dit geen grootse Jonathan Creek is geworden. Maar een ongewoon duistere en oncomfortabel realistische blik in het verleden van Maddy zorgt wel voor een krop in de keel van de fans van de reeks.

9 + 10. The Problem At Gallows Gate, Parts 1 & 2
Duncan Proctor pleegt zelfmoord als hij zijn beste vriend in bed betrapt met de vrouw op wie hij al jaren heimelijk verliefd is. Voor de ogen van tientallen gasten op zijn verjaardagsfeest springt hij van een hoge richel naar zijn dood. Enkele weken later wordt de vrouw vermoord teruggevonden in haar badkuip. Eén nachtelijke getuige heeft echter alles gezien en herkent op een foto zelfs de dader: Duncan Proctor! Wat eerst onmogelijk lijkt, wordt echter gestaafd door recente vingerafdrukken: een man die dood was, heeft een moord gepleegd. Zelfs Jonathan staat perplex bij deze onmogelijke zaak. Het probleem met The Problem At Gallows Gate is niet zozeer de plot of de humor of de vertolkingen, maar het feit dat alles over twee afleveringen wordt uitgesmeerd. Dat resulteert immers in een te langdradige aanloop en een te weinig beknopte ontknoping. Het zwakke broertje van reeks twee.

11. Mother Redcap
Een rechter die op het punt staat leden van de Chinese maffia de bak in te draaien, krijgt de nacht tevoren uitgebreide politiebescherming. Toch wordt de man vermoord, in zijn slaapkamer, in het bijzijn van zijn vrouw, met politieagenten aan de deur en een vergrendeld raam als enige mogelijke uitweg voor de ‘onzichtbare’ moordenaar. Jonathan probeert achter de waarheid te komen. Maddy houdt zich inmiddels bezig met een andere mysterieuze zaak. De vervallen herberg Mother Redcap, waar in de jaren vijftig zeven mannen stierven van de angst toen ze uit het raam keken. De zaak van de rechter en die van de herberg blijken vreemd genoeg nauw met elkaar verbonden te zijn. Dit is een waardige afsluiter voor seizoen twee, dankzij een hoog tempo, niet één maar twee intrigerende mysteries en een sublieme bijrol voor Brian Murphy, die sommigen nog zullen kennen uit de ooit populaire sitcom George and Mildred.



BEELD EN GELUID
De audiovisuele kwaliteit van de eerste reeks Jonathan Creek-episodes was op zijn zachts gezegd een teleurstelling. Deze tweede serie toont gelukkig tekenen van beterschap. Er is minder grain aanwezig, kleuren en contrast gaan de goede richting uit en hetzelfde kan gezegd worden van de scherpte. Verre van perfectie, maar goed genoeg om zonder kopzorgen te bekijken. Het geluid gaat er zelfs nog meer op vooruit. Weg is de slechte mix van serie 1, hoera voor een beter verstaanbaar geluidsspectrum, met meer dynamiek.

EXTRA'S
Evenveel extra's te bespeuren als knaagdieren in een hoge hoed nadat een goochelaar er net tien konijnen heeft uitgehaald. Geen dus.

CONCLUSIE
Jonathan Creek komt helemaal tot bloei in de tweede reeks. De mysteries zijn intrigerender, de backstory’s van de personages worden uitgediept en de humor vindt een goed evenwicht tussen zwarte komedie en slapstick. Beeld en geluid zijn nog steeds niet optimaal op dvd echter en wie op zoek gaat naar bonusmateriaal zal van een kale reis thuiskomen.