FILM
Josey Aimes (Charlize Theron) stopt haar beide kinderen in de auto en rijdt naar haar ouders in Minnesota. Op haar vaders vraag of ze thuis klappen heeft gekregen omdat ze betrapt is met een andere kerel, antwoordt ze gelaten: vind je dat je me dat zo maar kan vragen? Het klinkt als een conversatie uit de oude doos, en toch is het nog geen 25 jaar geleden dat dergelijke vooroordelen tegenover vrouwen op sommige plaatsen in de Verenigde Staten gewoon bestonden. Josey neemt een baantje aan als kapster. Een job in de plaatselijke ijzermijnen betaalt evenwel zes keer meer. Om haar beide kinderen een beter leven te geven en op zichzelf te kunnen wonen, besluit de jonge aantrekkelijke vrouw om te solliciteren bij de Mesabi Iron Range, een enorm mijnencomplex in dagbouw, waar de eerste vrouwen in 1975 aan de slag gaan na een positieve uitspraak van het Amerikaans Hoger Gerechtshof inzake gelijke rechten voor mannen en vrouwen. Maar de mannelijke personeelsleden zien de komst van de vrouwen niet zitten. Ze pakken het werk af van mannen die een gezin moeten onderhouden, is het algemeen commentaar en Josey's vader sluit zich bij die mening aan. Hij voelt maar weinig voor haar opmerking dat zij het gezinshoofd is. Vrouwen in Minnesota anno 1980 behoren een man te zoeken die hen kan onderhouden, is de ruim verspreide opvatting.



In de Mesabi Iron Range werken voor elke vrouw zo’n 30 mannen. Het werk is hard en smerig. Vrouwen rijden er met vrachtwagens of doen het onderhoud. Seksueel getinte opmerkingen en handtastelijkheden zijn er dagelijkse kost en de directie is ongevoelig voor de klachten over intimidatie en denigrerende graffiti in de toiletten. De vakbondsafgevaardigden doen luchtig over het weinig correcte gedrag van hun leden tegenover de nieuwkomers. De meeste vrouwen buigen het hoofd. Ze hebben het geld te hard nodig. Wanneer Josey te kennen geeft dat ze het niet eens is met de gang van zaken, kan ze op weinig begrip rekenen. De directie deelt haar mee dat ze ontslag mag nemen zonder vooropzeg en bij de vakbond neemt alleen Glory (Frances McDormand), de enige vrouw in het gezelschap, het voor haar op. Voor haar eigen veiligheid moet Josey uiteindelijk ontslag nemen. Ze neemt een advocaat in de arm en begint een rechtszaak tegen Mesabi Iron Ranch.

North Country is geïnspireerd op de ervaringen van ene Lois Jenson, een jonge vrouw die in 1991 naar de rechtbank stapt met een klacht over seksuele handtastelijkheden. In 1998 doet de rechtbank een uitspraak in haar voordeel, na een procesgang waarin de tegenpartij in eerste instantie ontkent dat er iets aan de hand is en in een later stadium probeert te bewijzen dat de klaagster nymfomane neigingen heeft. Pas wanneer Jenson openlijk de steun krijgt van haar vrouwelijke collega's, oordeelt de rechtbank dat de feiten bewezen zijn. Een aantal directieleden krijgt ontslag, de rest doet sindsdien zijn best om de fouten uit het verleden te vermijden.



De Nieuw-Zeelandse vrouwelijke regisseur Niki Caro heeft iets met gediscrimineerde vrouwen. In 2002 beleefde ze haar internationale doorbraak met Whale Rider over een 12-jarig Maori-meisje dat haar vader niet mag opvolgen als stamhoofd omdat zij een vrouw is. In North Country snijdt ze de problematiek van de ongewenste intimiteiten op het werk aan, een onderwerp dat in de Verenigde Staten nog altijd zeer gevoelig ligt en waaraan nog maar weinig is gedaan via federale en regionale wetgeving. Je krijgt soms de indruk dat er in Amerika veel meer aandacht is voor bijv. het rookverbod in bedrijven dan voor seksuele ongepastheden. Uit de commentaren in de Amerikaanse pers ter gelegenheid van de release van North Country blijkt ook de verbazing van heel wat journalisten over het feit dat zulke onregelmatigheden anno 1985 nog tot de dagelijkse praktijk behoorden. Sindsdien is er een en ander veranderd, maar de achterstand ten opzichte van West-Europa blijft in sommige Amerikaanse staten groot.

Niki Caro vertelt van in het begin van de film twee verhalen tegelijk: de moeilijkheden van de vrouwen om te worden gerespecteerd op de werkplaats en via korte flitsen het verloop van het proces van de hoofdfiguur tegen haar werkgever. Charlize Theron (als Josey Aimes) brengt een indrukwekkende interpretatie, sereen en zonder onnodige sentimentaliteit. Zij verdiept vooral de problematiek die aan de orde is en toont de weerslag die de hele affaire heeft op haar persoonlijk leven en dat van haar kinderen. De omgeving deinst er namelijk niet voor terug om ook de andere figuren (haar ouders, haar kinderen) te intimideren, wat haar misschien nog veel meer treft dan de directe insinuaties over een mogelijke liederlijke adolescentie. Niki Caro schildert een zeer menselijk portret van de slachtoffers, werkt met flash backs om situaties en verbanden uit het verleden uit te klaren, toont de crises waarin Joseys oudste zoontje terechtkomt wanneer hij op school gepest wordt over de zaak, de verwijdering tussen haar ouders en het onbegrip van haar vader (Woody Harrelson), een man die al 20 jaar in de mijn werkt en nu onder druk staat van zijn collega’s om de misbruiken te ontkennen, zelfs nu het om zijn eigen kind gaat. Sissy Spacek, perfect gecast voor de moederrol, maakt indruk door de manier waarop ze haar dochter op het hoogtepunt van de crisis steunt, zelfs als dat betekent dat ze haar huwelijk moet opgeven. Advocaat Kyle (Sean Bean), die de verdediging van Josie maar schoorvoetend op zich neemt, evolueert van twijfelaar naar overtuigd verdediger van de rechten van alle slachtoffers van seksuele intimidatie. Aanvankelijk weigert hij de opdracht, vervolgens stemt hij toe omdat de zaak enig is in zijn soort en perspectieven biedt. Hij heeft nog nooit zelf een zaak gepleit en er dus nog nooit eentje verloren, noch gewonnen. Vooral de menselijke miserie trekt hem over de streep en in laatste instantie de smerige trucjes die het openbaar ministerie toepast om tot een afwijzing van de eisen te komen.



Als toeschouwer kan je niet anders dan boos zijn, woede voelen opborrelen door zoveel onbegrip en zoveel onrecht. Niki Caro laat de verschillende verhaallijnen netjes tot ontwikkeling komen en besluit met een aantal cruciale en ijzersterke momenten uit de rechtszitting die tot de verbeelding spreken.

BEELD EN GELUID
North Country profiteert van het wijde kleurenpalet dat Niki Caro ter beschikking heeft op de verschillende locaties. De beelden in de mijn zijn gewikkeld in grijs en grauw. Donkere tinten domineren in de slecht verlichte en weinig aantrekkelijke fabriekshallen, kleedruimten en kantine. De werknemers zitten voortdurend onder het stof, met zwarte vegen op hun gezicht, ook de vrouwen, want zij doen hetzelfde werk als de mannen. Voor de afwisseling gebruikt Caro in de huiselijke omgeving heldere kleuren die de grauwheid van het goedbetaalde, maar ongezonde mijnwerk nog feller doen uitkomen. Het contrast is uitstekend, met een goede zwart/wit-balans. De gebruikte master heeft geen last van beschadigingen en vuiltjes en behoudt ook op LCD- en plasmaschermen zijn uitzonderlijke kwaliteit. Het geluid staat in een 5.1-versie en daar doen de massascènes en de fragmenten tijdens het werk in de mijn hun voordeel mee, ondanks het feit dat de film voor een stuk dialooggestuurd is. Het contrast tussen luide en eerder stille scènes komt de algemene indruk ten goede, waarbij de muziektrack voor eigen accenten zorgt in de minder rumoerige fragmenten.



EXTRA'S
The Making Of North Country, Stories of the North Country duurt maar 16 minuten, maar de makers hebben er alles in gestopt wat nodig is om de achtergrond van het conflict in de mijnen van Noord-Minnesota beter te begrijpen. De korte film is opgebouwd rond interviews met Lois Jenson en haar toenmalige collega's die vertellen over hun ervaringen in de mijn, de ongepaste seksuele opmerkingen, de graffiti, de vijandigheid wegens de zgn. broodroof. Zij leggen er de nadruk op dat niet alle mannen zich onheus gedroegen, maar dat een harde kern bereid bleek om tot het uiterste te gaan om de vrouwen tot ontslag te dwingen. Hun verhalen zijn pijnlijk en tegelijk zeer eerlijk en geven zin aan een project als North Country, want het is vaak via een brede bekendmaking dat dergelijke praktijken uiteindelijk een oplossing krijgen. Charlize Theron praat over de gesprekken die ze had met de mijnwerksters, waardoor ze in staat was om haar rol met weinig middelen een maximale inhoud te geven. Extra Scènes bevat een aantal fragmenten die de film niet hebben gehaald en die in sommige gevallen nuttige achtergrondinformatie bevatten over de nevenfiguren. De Originele Bioscooptrailer is een zinvol en realistisch kort overzicht dat de inhoud van de film perfect weergeeft.

CONCLUSIE
North Country is een fictief verhaal naar waargebeurde feiten over de juridische strijd van Lois Jenson en haar collega's voor betere werkvoorwaarden, na negen jaar pesterijen en seksuele intimidaties in de ijzermijnen van Noord-Minnesota. Niki Caro maakt de film met gevoel en verontwaardiging en brengt die sfeer tot in de huiskamer, zonder gebruik te maken van goedkope effecten of overdreven emotionaliteit. De cast is buitengewoon sterk en het verhaal zonder meer pakkend en beklijvend en jammer genoeg van alle tijden.