FILM
Filosofen zijn als boogschutters, zegt Mathilde verwijtend tegen haar jongere zusje, ze mikken op het middelpunt en ze raken het ook meestal, maar daar gaat het niet om, het gaat om de ruimte erom heen, die is belangrijk, en dat is het terrein van Hachem (god). Laura kijkt haar zus even peinzend aan en trekt vervolgens de deur van haar kamer met een ruk dicht. Mathilde schudt even meewarrig het hoofd, zij kan het weten, want zij is een diepgelovige jodin, moeder van vier kleine kinderen, voor wie het naleven van de Tora het allerhoogste doel is. Niet zo voor haar jongere zus Laura die op de Sorbonne zit en filosofie studeert. Laura is een aanhanger van het rationalisme van de Duitse filosoof Immanuel Kant en diens Kritiek van de Zuivere Rede. Bijgevolg wijst ze het bestaan van god af en in navolging van Kant probeert ze ook alle passie uit haar leven te bannen. Daar dat lukt haar niet helemaal, want terwijl ze een huwelijkskandidaat, aangetrokken door haar conservatieve moeder, negeert, is ze haar gevoelens niet helemaal de baas: ze wordt verliefd op Djamel, een Tunesische moslim uit de buurt.

Laura's moeder, intertijd vanuit Tunesië met haar overleden man naar Parijs uitgeweken, heeft het moeilijk met de houding en de ideeën van haar jongste dochter. Laura's onwil om zich naar de Thora te richten en zoals haar oudere zus een gezin te stichten met een gelovige jood, maakt haar verdrietig. Om een vloek te vermijden doet ze een beroep op oude gebruiken uit haar geboortestreek: ze brandt wierook en stopt een talisman onder Laura's bed. Ondertussen ontgaat haar het verdriet van Mathilde die op het zwarte kostuum van Ariel een blond haar heeft gevonden. Als ze haar man met de vondst confronteert, geeft hij toe een verhouding te hebben. Mathilde is er kapot van en stapt naar de rabbijn voor een scheiding. Die stuurt haar naar het hoofd van de Mikvah (rituele badhuis) voor een gesprek.

La Petite Jérusalem is een verre buitenwijk van Parijs waar zich in de jaren '60 massaal chassidische joden hebben gevestigd. In de eerste scène van de film toont regisseur Karin Albou ze biddend langs de oever van een rivier op de eerste dag van Rosh Hashana (het joods nieuwjaar), de mannen in hun zwarte pakken met bijpassende hoed en ongeschoren baarden, hun vrouwen met pruik. Ze voeren er de rituele handeling Tashlikh uit en gooien brood en steentjes in het water als symbool voor de zonden uit het voorbije jaar die ze van zich afwerpen. Halfweg de film draait de regisseur in een joodse synagoge het Simchat Thora-feest waarbij de mannen de Thora-rollen in processie door het gebedshuis dragen terwijl ze zingen en feestvieren. Mathilde en haar moeder volgen de eeuwenoude handelingen met belangstelling, Laura kijkt afwezig de andere kant op, ze wil weg, een wandeling maken, dat doet ze elke avond om 1900 uur, waarbij ze - net zoals Kant - immer hetzelfde traject volgt. Toevallig passeert ze dan het huis van Djamel.

In La Petite Jérusalem vertelt Karin Albou – zelf geboren in een zeer conservatief-joodse Tunesische omgeving - over de confrontatie van traditie en moderniteit. Haar hoofdfiguren Laura en Mathilde, hoewel totaal verschillend van aard en vorming, hebben allebei last van zelfopgelegde lichamelijke beperkingen, Laura als volgeling van een stoïcijnse 18de eeuwse filosofie, Mathilde ten gevolge van een gebrekkige religieuze opleiding en een strikt isolement, waardoor ze maar een oppervlakkige kennis heeft van de vrijheden die haar geloof haar aanreikt inzake seksualiteit binnen het huwelijk. ik doe niets wat de Thora me verbiedt want ik vrees mijn kuisheid te verliezen, bekent ze openhartig aan de vrouw die haar in de mikvah helpt bij de rituele reiniging. Ik verzeker u dat plezier is toegelaten door de joodse wet en dat god niet wordt uitgesloten, is het ondubbelzinnige antwoord. Mathilde heeft het er moeilijk mee, ze moet kiezen tussen haar geloof en haar man, zo lijkt het, en hetzelfde geldt voor Laura: zij moet kiezen tussen Kant en Djamel.

La Petite Jérusalem lijkt in veel opzichten op Kadosh over een joodse vrouw die wordt verstoten omdat ze onvruchtbaar zou zijn. Amos Gitaï laat zijn hoofdpersonage hetzelfde pad kiezen als Laura, consequent en binnen de krijtlijnen van haar persoonlijke overtuiging, zij het dat Laura niet-gelovig is en wegens haar opvoeding in een West-Europees land sterk beïnvloed door het westers filosofisch gedachtegoed dat haar via de universiteit wordt aangereikt. Ondanks de preken van haar moeder en zus Mathilde ziet zij geen heil in een leven gebouwd op Hachem en de Thora, hoewel er soms twijfel schuilt in haar hart als ze merkt dat haar familieleden god wél als maatstaf kunnen gebruiken. Wanneer haar zwager, ondanks zijn dagelijks ochtendgebed en het strikt naleven van de joodse wetten, vreemd gaat, is ze ontzet en zijn excuus verbaast haar; tegelijk groeit er begrip en een zeker respect voor zijn standpunt. Karin Albou speelt voortdurend met de contradicties en de tegenstrijdige keuzen waarmee haar hoofdpersonages Laura en Mathilde moeten afrekenen. Soms lijkt het onderliggende scenario voorspelbaar en weinig origineel, zoals in het geval van Laura's onmogelijke relatie met Djamel. Op andere momenten schrikt de regisseur niet terug voor een directe confrontatie tussen toeschouwer en situatie en laat hem - in wat beslist het beste fragment is in deze film - getuige zijn van het pijnlijke gesprek dat Mathilde met de vrouw van de mikvah voert over haar religieuze naïviteit en haar gebrek aan seksuele creativiteit. Mathilde is bovendien, meer dan Laura, het personage dat de toeschouwer op de hand krijgt. Ze is naïef en goedgelovig, maar tegelijk ook goedgemutst en heel vaak ongewild grappig, waardoor La Petite Jérusalem zoveel meer is dan een drukkend drama over Joodse vrouwen tussen geloof en moderne samenleving.

La Petite Jérusalem is een zeer fysieke film, waarin het vrouwelijk lichaam een belangrijke plaats krijgt. Karin Albou maakt gedurfde uitvergrotingen als de vrouwen hun lichaam verzorgen of zich aankleden en scherpe totaalbeelden als ze poedelnaakt in het rituele bad stappen. De aanpak staat in schril contrast met de terughoudendheid die joden in het algemeen in acht nemen ten opzichte van naaktheid, vooral als het hun vrouwen betreft. Toeschouwers die bekend zijn met de problematiek voelen op z'n minst een zekere schroom over de openheid en de directheid van Karin Albou. Nooit is er evenwel sprake van goedkope effecten of sensatiezucht en het naakt kadert altijd binnen en zeer duidelijk omschreven context.

BEELD EN GELUID
Karin Albou gebruikt een koel tintenpalet, zowel voor de binnen- als de buitenscènes, met een voorliefde voor blauw en zwart. De nachtelijke scènes zijn donker met veel bruin. Opgenomen in Parijs, in de winter, krijgt deze film van nature al niet veel kleur mee. Het contrast is niet altijd optimaal en scènes met veel grijs en blauw (en tegenlicht) hebben de neiging om door elkaar te vloeien. Voor de soundtrack is de keuze op stereo 2.0 gevallen en dat is precies wat deze eerder stille film nodig heeft. De nadruk ligt op de dialogen en de heftige gevoelens.

EXTRA'S
Als enige extra vindt u op deze dvd de Originele Bioscooptrailer.

CONCLUSIE
La Petite Jérusalem gaat over het kleine drama van twee jonge joodse vrouwen in een buitenwijk van Parijs. De ene is een aanhanger van Kant en sluit passie zoveel mogelijk uit haar leven, de andere, haar oudere zus, is diepgelovig en krijgt precies daardoor echtelijke problemen. Regisseur Karin Albou blijft heel dicht bij de personages en laat zich niet verleiden tot nevenverhalen. Haar film lijkt dan ook eerder op een novelle dan op een voldragen roman. De (niet zo originele) liefdesperikelen van Laura zullen u wellicht niet zo sterk boeien als de moeilijkheden van Mathilde, maar de regisseur doet er wel alles aan om Laura’s innerlijke strijd op een sterk realistische manier uit te beelden. Het drama van Mathilde is op een heel andere manier schrijnend en voor haar heeft Karin Albou mogelijk wél een oplossing. De schets die de regisseur maakt van het chassidische milieu is ruim (de getoonde rituelen) en tegelijk beperkt (geen overzichtelijk portret). La Petite Jérusalem is een film voor liefhebbers van de religieuze, etnische en culturele conflictstof die in elke grote stad aan het begin van deze 21ste eeuw aan de orde van de dag is.