FILM
La Puta Y La Ballena (de hoer en de walvis) ontwikkelt zich in 115 minuten tot een gepassioneerd drama vol erotiek en sensualiteit op de tonen van slepende en melancholische tango-muziek. Regisseur Luis Puenzo (Oscar Beste Buitenlandse film in 1986 voor La Historia Oficial) neemt de toeschouwer mee op een oogverblindende en adembenemende reis door tijd en ruimte en vertelt het verhaal van twee vrouwen die vechten voor hun bestaan en het recht op zelfbeschikking. Sfeer, soundtrack en beeldcompositie zijn zo innig en intens met elkaar verweven dat La Puta Y La Ballena uitgroeit tot een zinnelijke sympfonie, een onwerkelijk sprookje met diepsnijdende consequenties.



Het hoofdpersonage van de film, Vera (Aitana Sánchez-Gijón), heeft een writers block. Achter haar naam staan twee controversiële bestsellers, maar haar laptop heeft ze sinds lang niet meer aangeraakt. Ze maakt een midlifecrisis door. Thuis botert het niet met echtgenoot Antonio en Vera wil van huis weg om haar zoontje niet het gevoel te geven dat ze er niet voor hem is. Wanneer haar uitgever aandringt op een nieuw manuscript en haar als inspiratiebron voor een fotoboek een aantal kiekjes en een liefdesbrief in de hand stopt van een fotograaf, omgekomen tijdens de Spaanse burgeroorlog eind jaren '30, ziet ze de kans om aan Madrid voor een tijdje te ontsnappen. De foto's van een naakte jonge vrouw en de liefdesbrief die nooit is bezorgd, leiden haar naar Patagonië, in het zuiden van Argentinië. Een aanknopingspunt vinden is aanvankelijk moeilijk. Daar komt verandering in na haar ziekenhuisopname in Buenos Aires voor een borstonderzoek waar ze de dag nadien wakker wordt naast een oude vrouw die het meisje van de vergeelde prenten blijkt te kennen. Inmiddels is Vera's linkerborst wegens een kwaadaardig gezwel geamputeerd en moet ze op korte termijn naar huis voor een chemokuur.

Via een kennis van het oud vrouwtje komt Vera in het bezit van een ingelijste foto met daarop een gestrande walvis en de mysterieuze jonge vrouw die Dolores of kortweg Lola (Marçè Llorens) blijkt te heten, oorspronkelijk net zoals zijzelf afkomstig uit Catalonië, vrijgevochten, avontuurlijk en op weg naar het einde van de wereld, Patagonië dus, waar ze een tijdlang in een dorpje langs de kust heeft gewoond. Op de schrale en winderige steppe van Zuid-Argentinië staan Vera een paar verrassingen te wachten, o.a. een gestrande walvis. Ze raakt steeds meer in de ban van de vrouw wier levensverhaal ze probeert te reconstrueren. Naargelang ze zich meer en meer inleeft in het personage om te begrijpen wat ze hoort en voelt, ervaart Vera zielsverwantschap, ontwaart ze overeenkomsten qua verwachtingen en temperament en gaat ze zich gaandeweg met Lola vereenzelvigen. Of beeldt ze zich de dingen in?



Luis Puenzo vertelt afwisselend het verhaal van Vera, op zoek naar een onderwerp voor haar boek in 2003, en dat van Lola en haar minnaar Emilio (Leonardo Sbaraglia), de fotograaf, begin jaren '30 in Buenos Aires. Beide vrouwen staan op een keerpunt wanneer de regisseur ze introduceert: Vera verlaat Antonio en vlucht naar Zuid-Amerika om er haar privé problemen te vergeten; Lola volgt haar minnaar voor een fotoreportage in Patagonië over de blinde componist Suárez (Miguel Ángel Solá). Eens ter plekke blijkt Emilio zich met een stel vreemde snuiters op te houden en zijn interesse voor Lola te verliezen. Die gaat haar eigen weg, net als Vera die zich in Zuid-Amerika bevrijd voelt van een aantal complexen en tenslotte haar intuïtie volgt. Vanaf dan gaan de scènes uit de verschillende levens steeds meer gelijkenis vertonen en komt er een punt waarop de regisseur toen en nu net niet met elkaar laat versmelden, op het moment dat plaatsen en feiten, los van de tijdszones waarin ze gebeur(d)en, nog louter gedateerde kopieën van elkaar lijken.

La Puta Y La Ballena is pure tango, waarbij de vaak heftige tempo- en melodiewisselingen van de muziek minutieus zijn omgebouwd tot korte en langere, rustige en schuimende filmfragmenten vol broeierige sensualiteit, erotiek en melancholie. Luis Puenzo deinst er niet voor terug om weinig verhullende naaktscènes te filmen en lang uitgesponnen, prikkelende vrijscènes op pellicule vast te leggen met hete, hunkerende lichamen op het slepende ritme van een klagende en schurende bandoneon. In al z'n eenvoud is La Puta Y La Ballena het verhaal van een dramatische liefde tussen twee mensen die elkaar door omstandigheden nooit echt ontmoeten en misschien zelfs nooit begrijpen. Vera's drama ligt in de herkenning in ruimere zin. Net als Lola heeft zij maar een gedeeltelijke greep op haar eigen leven en wordt zij gemanipuleerd door haar omgeving, het noodlot en het toeval. Maar misschien kan zij haar eigen demonen wél de baas, waar haar alterego faalt?

De acteerprestaties in deze film zijn uitstekend. Aitana Sánchez-Gijón (Vera), die we herkennen als Anna uit Io Non Ho Paura (2003) van de Italiaanse regisseur Gabriele Salvatores, is fysiek én mentaal een bijzonder sterke figuur met een intense uitstraling. Haar tegenspeler, Jordi (Pep Munné) als haar uitgever, is iets te studentikoos én te jong om door te gaan als de ex-minnaar die haar op 19-jarige leeftijd verleidde, maar wellicht heeft het te maken met zijn veel kleinere rol die weinig ruimte voor groot acteerwerk biedt. Miguel Ángel Solá (Suárez) daarentegen maakt indruk als de blinde, maar seksueel dominante componist en bandoneonspeler die zijn geheimzinnigheid nimmer prijs geeft. Leonardo Sbaraglia (als Emilio) en Marçè Llorens (Als Lola) zetten een spannende en visueel zeer aantrekkelijke prestatie neer. Beiden zijn bij ons minder bekend, maar Marçè Llorens was eerder te zien in Camarón (2005), een Spaanse film over het leven van de legendarische flamenco-cantaor Camarón de la Isla, een megabioscoopsucces in de Spaanstalige wereld en jammer genoeg nog altijd niet bij ons uitgebracht.



BEELD EN GELUID
Beeldcompositie, locatiekeuze en kleurenpalet zijn een wezenlijk hoofdbestanddeel van La Puta Y La Ballena en zijn in hoge mate meebepalend voor de sfeer van exotische rusteloosheid, geheimzinnigheid en beklemmend erotiek die de film uitstraalt. Luis Puenzo grossiert in grote panoramische scènes om het dominerende Patagonische landschap, een afwisseling van bruinen en groen tegen een fel blauwe hemel, tot zijn recht te laten komen en kiest voor kleine en donkere toetsen in de interieurs, zijdelings belicht, met een overdosis sepia, bruin en goudgeel voor de scènes uit de oude doos. De locaties, in de buurt van de unieke walvispaargronden vóór de kust van Zuidelijk Argentinië, zijn zonder meer indrukwekkend en wondermooi. Het geluid is tango, jankend, huilend, bonkend en eisend, in donkere vertrekken met vertikaal licht. Tangodansen is geen louter amusement, het vergt een zinnelijke ingesteldheid en een gevoel voor kunstzinnigheid en ritme. Een tangodanser is sterk, fysiek dominant net zoals de bandoneonspeler, een halve godheid, en icoon waar naar opgekeken wordt. Dolby Digital 5.1 staat er op de hoes, en dat krijgt u ook te horen, niet één keer, maar telkens opnieuw, hypnotiserend, erotiserend en verslavend.

EXTRA'S
Als extra vindt u op deze dvd de Originele Bioscooptrailer en Andere Trailers, onder meer het Duitse kassucces Elementarteilchen.

CONCLUSIE
Liefhebbers van de betere cinema komen met La Puta Y La Ballena beslist aan hun trekken. Deze arthausproductie heeft alles wat een cinefiel zich kan wensen: een aanstekelijk verhaal, een bloedmooie fotografie, een intrigerende fotografie en uitstekende acteerprestaties en bovendien: drama, spanning, een ruim streepje politieke niet-correctheid, pittige seks, verwarrende romantiek, overspel, naijver, jaloezie en bedrog op een magnifieke geluidsband om u tegen te zeggen.