FILM
Martin (Hugo Weaving) is blind, al sinds zijn jeugd. Als kind zag hij de wereld door de ogen van zijn moeder. Zij leverde hem de beelden bij de dingen die hij hoorde en rook door de wereld rondom te beschrijven. Hun relatie was traumatisch, want Martin had voortdurend het gevoel dat zijn moeder niet om hem gaf, dat ze hem verstopte voor de buitenwereld. Toen ze stierf zag hij dat als een bewuste vlucht, weg van hem. Nu, als volwassene, leeft hij teruggetrokken en houdt zich bezig met fotografie. Met z'n fototoestel legt hij de onzichtbare realiteit op papier vast. Z'n huishoudster Celia (Geneviève Picot) vertelt hem wat erop de foto’s te zien is en Martin noteert dat op de achterkant van de kiekjes in brailleschrift. Tegelijk controleert hij of de verhaaltjes overeenkomen met wat hij zelf op dat moment gezien heeft en gaat hij na of ze geen leugens vertelt of het allemaal verzint om hem te misleiden. Celia is zelf ook fotografe, maar in tegenstelling tot haar werkgever heeft ze maar één onderwerp: hem. Haar huis hangt vol met foto's van Martin die ze in de loop der jaren heeft gemaakt, maar dat weet Martin niet, want hij ziet ze niet en zij vertelt het hem er niet over. Bovendien heeft Celia het baantje als huishoudster niet echt nodig, maar is het voor haar de enige mogelijkheid om in Martins buurt te zijn: Celia is verliefd.



De relatie tussen Celia en Martin heeft de kwaliteit van een gewapende vrede: Celia pest Martin bij gelegenheid, daagt hem uit, zet de asbak in de weg of een stoel, zodat bij struikelt in z'n eigen huis en geconfronteerd wordt met zijn handicap, z'n kwetsbaarheid, z'n afhankelijkheid voor alles en nog wat. Martin heeft weinig op met zijn huishoudster. Vriendelijk is hij nooit. Hij speurt haar behoefte om in zijn buurt te zijn en misbruikt die zwakte om haar te beledigen, te vernederen, onheus te behandelen.

Tot zijn eigen verrassing maakt Martin kennis met Andy (Russell Crowe), de kelner in het restaurant waar hij vaak de lunch gebruikt. Ze kennen Martin daar maar al te goed, want als hij te lang moet wachten op zijn eten, trekt hij de aandacht door alvast de rode wijn die hem is gebracht per abuis naast het glas te gieten. Andy vindt het grappig en het intrigeert hem. Eerst maken ze een kort praatje over de kat die Martin tijdens een valpartij voor dood heeft achtergelaten, kort daarna wordt Andy Martins vaste fotoverteller. Martin stelt Andy's eerlijkheid bij het beschrijven van de foto's op prijs. Celia is minder gelukkig met de nieuwe vriend van Martin. Zij vindt Andy een indringer en zet alles op alles om hem te compromitteren en buiten te werken.



Proof, het debuut van de Australische regisseur Jocelyn Moorhouse, ontleent z'n kracht aan de sterke acteerprestaties van de drie hoofdpersonages. Veel actie is er niet, indrukwekkende scenariowisselingen evenmin, maar het blijft altijd onderhoudend en zelfs grappig met intermenselijke spanning op de achtergrond. De psychologische confrontatie van Martin, Andy en Celia staat centraal. Het zijn totaal verschillende individuen, waarbij Martin en Celia de strijdende partijen zijn en Andy de toevallige passant die in hun onderlinge bekvechterij verwikkeld raakt. Jocely Moorhouse levert in haar eerste film een indrukwekkende prestatie: de karakters zijn met een goed oog voor detail en een perfect oor voor dialogen uitgewerkt en hun interactie zorgt de hele tijd voor vuurwerk. Martin heeft niet het aangenaamste karakter, maar als kijker kan je hem ook niet echt onsympathiek vinden. Zijn paranoia en zijn achterdocht hebben een reden en zijn probleem met vrouwen gaat terug op de slechte relatie met zijn moeder en op een anekdote die hij nooit is vergeten en waarvoor hij de bewijzen sinds lange tijd bewaart om ze op het goeie moment te gebruiken. Hugo Weaving is indrukwekkend en geloofwaardig als de blinde Martin, de onverbiddelijke en gevoelloze fotograaf. Celia is de bitch, maar Moorhouse nuanceert het portret dat ze van de jonge fotografe borstelt en toont de gevoelens die schuil gaan achter haar provocerend en jaloers gedrag. Waarom ze precies op de hardvochtige Martin valt is nooit helemaal duidelijk, maar dat ze ook oprechte gevoelens voor hem koestert, wordt gaandeweg duidelijk. Geneviève Picot weet hoe ze de kijker tegelijkertijd kan prikkelen, op een afstand houden en tot enige sympathie voor haar personage kan dwingen. Zij blijft tot op het einde een vreemde mengeling van sadisme en zelfontkenning met duidelijke neigingen tot stalking. Russell Crowe (als Andy) is de sympathieke knul, de onschuldige derde, de tegenpool van de beide andere karakters, degene die Martin duidelijk maakt dat hij ook anders met Celia kan omgaan. Maar Martin heeft de afrekening met zijn overleden moeder nog niet gemaakt en blijft dus onbereikbaar voor Andy's oproep tot een staakt-het-vuren.

BEELD EN GELUID
De beeldkwaliteit van Proof is zeer goed, met heldere en realistische tinten in de vele buitenopnamen, donkere tot gedempte kleuren van beige tot bruin in de binnenopnamen en een goede zwart/wit-verhouding. Er is geen sprake van ongerechtigheden (stippen, vlekken beschadigingen) of technische mankementen. De gebruikte master is van prima kwaliteit. Het geluid is eenvoudig stereo 2.0, want dit is een dialooggestuurde film. Het accent ligt op de geluiden die voor Martin de bakens zijn van wat hij ziet: regendruppels, een lekkende kraan in de keuken, het janken van de hond, het gezoem van de ijskast, hoge hakken op een stenen vloer. De soundtrack is rustig en gevoelig zonder grootse effecten of bombast. De surround is subtiel, maar aanwezig. Typisch voor een Australische film is het gebruik van geruis en aanzwellend gebrom om gevaar en angst op te wekken, overdadige percussie en voor de rest een overkill van atmosferische geluiden die voor een akelige sfeer zorgen.



EXTRA'S
De dvd bevat geen extra's.

CONCLUSIE
Proof van de Australische regisseur Jocelyn Moorhouse is een onderhoudend, vlot en aantrekkelijk psychologisch drama met grappige en spaarzame horrorachtige toetsen. De acteerprestaties zijn gewoon heel sterk en het samenspel van de drie hoofdacteurs overtuigt zonder meer. De kwaliteit van het beeldmateriaal is in orde en de vervreemdende soundtrack zorgt bij momenten voor een benauwende sfeer.

Deze productie is de derde release in de nieuwe Homescreen-reeks Down Under, gewijd aan de Australische en Nieuwzeelandse film, in samenwerking met NRC Handelsblad. De selectie is net zoals bij vorige gelegenheden (Europese Filmklassiekers & Italiaanse Cinema) van de hand van Joyce Roodnat, filmredacteur bij de gelijknamige Nederlandse kwaliteitskrant.