FILM
In The Purple Plain speelt Gregory Peck de rol van Bill Forrester, een militaire piloot die op het einde van de Tweede Wereldoorlog in Birma gestationeerd is en die onder zijn collega's de reputatie heeft af en toe goed gek te worden. Zo voert hij in zijn eentje een aanval uit op vijandelijk afweergeschut en wekt hij in het holst van de nacht het kamp, in de waan dat ze worden aangevallen. Aan Forresters psychische problemen ligt een persoonlijk trauma ten grondslag: hij verloor zijn vrouw in een Duitse raid. Sindsdien ebt zijn wil om te overleven langzaam weg. Dat verandert wanneer hij, zijn navigator en een dokter neergeschoten worden boven de Birmaanse steppe. Het vliegtuig crasht, maar alledrie de inzittende overleven het ongeluk. Ze bevinden zich echter mijlenver van de bewoonde wereld, dus een keuze dringt zich op. Ofwel blijven ze ter plekke en wachten ze tot een luchtpatrouille hen ontdekt, ofwel wandelen ze onder een loden zon naar het verre basiskamp. Er wordt gekozen voor de laatste optie, maar persoonlijke strubbelingen maken de reis nog moeilijker dan vooropgesteld.

Duizenden films zijn er gemaakt over de oorlog en dus moet iedere prent weer vechten voor een beetje aandacht en originaliteit. The Purple Plain doet een lovenswaardige poging, maar schiet ultiem tekort omdat de film een uitstekend basisgegeven maar halfslachtig uitwerkt. De notie van een piloot die de wil om te leven langzaam voelt wegsijpelen nadat zijn geliefde sterft, maar door kameraadschap met zijn medesoldaten de levensvreugde hervindt, had bijzonder goed kunnen werken op het scherm. Maar dan had dit het onbetwistbare thema van de prent moeten zijn. En dat is het niet. Het eerste uur spenderen regisseur en scenarist immers in het basiskamp van de militairen, waar de onderlinge relaties zich openbaren aan de kijker. Niets mis mee, maar het laat amper een dik half uur over om de vliegtuigcrash en de daarop volgende overlevingstocht neer te zetten. Op papier klinkt dat al als een verhouding die mank loopt en op het scherm wordt de discrepantie alleen maar uitvergroot.



Een ander heikel punt is het gebruik van flashbacks in dat karakterzware eerste uur. De functie ervan is verdedigbaar, de kwaliteit ervan niet. Met een hoge dosis melodrama doorspekt zijn ze immers, en gespeend van spanning of verrassing. Op hun eentje zorgen ze ervoor dat The Purple Plain eventjes de air krijgt van een goedkoop niemendalletje van een producent die snel wat cash uit een oorlogsfilm wil slaan. Ronduit achterhaald is dan weer de inclusie van archiefbeelden voor de vliegtuigsequenties, die de prent als een gedateerd reliek identificeren, maar haar gelukkig ook een ouderwetse charme geven. Voor het overige ziet de film er trouwens op technisch vlak uitstekend uit, met een knappe mix tussen locatieopnames en studiosets, terwijl op auditief vlak de film zelfs excelleert, met meer dan één scène waarin de soundtrack de tekortkomingen van het script neutraliseert. Enkel de speciale effecten tonen hun ouderdom.

De hoofdrol in The Purple Plain is Gregory Peck op het lijf geschreven. Bill Forrester is het type personage waar hij een patent op lijkt te hebben: edelmoedig, sterk, vastberaden, maar gekweld. Hij wordt gevraagd de film te dragen met zijn vertolking en hij stelt niet teleur, in wat niet zijn meest memorabele rol is, maar zeker eentje die het bekijken waard is. Maurice Denham is een waardevolle tegenspeler van Peck als de dokter die het niet eens is met acties van Forrester. Hij werpt zich niet op als een echte antagonist, maar als een goed bedoelend personage dat door de omstandigheden meer venijn spuwt dan zin zijn ware aard ligt. Wat ondankbaar is dan weer de rol van Lyndon Brook als de gewonde navigator, maar de acteur kwijt zich als een professional van zijn taak. Vrouwenrollen in oorlogsfilms zijn van problematisch en cliché, en The Purple Plain vormt daarop geen uitzondering. De plotlijnen die Peck een nieuwe liefde beloven, in de vorm van de bevallige Win Min Than, komen dan ook nooit geloofwaardig over.

Daardoor kan je de film als geheel ook niet overtuigen. Er zijn weliswaar voldoende passages die je interesse vasthouden, maar die worden teniet gedaan door een klungelige verhaalstructuur, weinig verrassende karakters en een laatste half uur waarin de obstakels die de protagonisten op hun weg vinden al te makkelijk omzeild worden. De boodschap van de prent is bovendien in nevelen gehuld. Enerzijds krijg je het gevoel dat de film een ode wil zijn aan de veerkracht van de menselijke geest, anderzijds neemt het personage dat Maurice Denham vertolkt in het laatste kwartier een beslissing die haaks staat op alles waar de regisseur en scenarist de kijker in deden geloven. Het slotbeeld van The Purple Plain is bovendien zo ambigu, dat het bijna evenveel mogelijkheden openlaat als het einde van de westernklassieker Shane - gemaakt een jaar voor deze prent – waar de slotscène op lijkt te alluderen. En dus is The Purple Plain een film geworden die vaak entertaint, soms doet nadenken, maar uiteindelijk niet beklijft.



BEELD EN GELUID
Er bestaat wat verwarring over het originele formaat van The Purple Plain. Sommige websites maken bijvoorbeeld melding van begintitels die voor een 1.66:1-beeld gemaakt lijken. Maar er rekening mee houdend dat de film een kleinschalige productie was, gedraaid amper één jaar na de komst van widescreen, houd ik het erop dat het 4:3-aspect zoals op deze disc gepresenteerd het juiste is. Het beeld oogt overigens goed, met prima kleuren, een meer dan behoorlijke scherpte en een degelijk contrast. Uitzondering vormen de scènes die in het 'nuit américaine'-proces werden gedraaid. De print is bovendien haast vuiltjesvrij, zij het dat grain regelmatig opduikt. Eén zware digitale omzettingsfout bederft echter vluchtig het kijkplezier rond de 72ste minuut. Het originele monogeluid klinkt helder op de soundtrack en het geluidsspectrum wordt prima weergegeven.

EXTRA'S
De enige extra is een bijgevoegd Infoboekje, met enkele pagina's achtergrondinformatie over de prent.

CONCLUSIE
The Purple Plain is geen oorlogsfilm zoals er dertien in een dozijn zijn, daarvoor is de premisse te goed en valt er teveel te genieten van de prestaties van de technische ploeg en de acteurs. Helaas schiet het scenario tekort door te weinig te focussen op wat het belangrijkste deel van het verhaal zou moeten zijn. Beeld en geluid krijgen een voldoende, maar de bonussectie blijft leeg.