FILM
Een onverzorgde, sjofel geklede, oudere man wordt gefilmd terwijl hij door de straten van Sint-Petersburg zwalpt, zich af en toe over een vuilnisbak heen buigt, en de inhoud daarvan omwoelt op zoek naar lege flessen, gebruiksvoorwerpen of voedsel. Plotseling wordt de filmcrew tegengehouden door een autoritair ogende vrouw die koste wat kost hun vergunning wil zien. Er ontstaat een discussie waarin zij haar ongenoegen uit over de keuzes van de documentairemakers. De vrouw vindt het onverantwoord dat een landloper wordt gefilmd als vertegenwoordiger van de huidige situatie in Rusland, respectievelijk Sint-Petersburg. Met deze discussie is de toon van Piter, een fascinerend portret van enkele inwoners van het voormalige Leningrad, gezet. In een parallelmontage volgen we de dagelijkse beslommeringen van enkele individuen, gaan we dieper in op hun houding ten overstaan van het nieuwe, niet-communistische regime en zien we hoe ze zich ten goede of ten kwade hebben aangepast in een tijd van historische transitie. Naast de bovengenoemde landloper, die in een vorig leven typografisch corrector was bij een socialistisch maandblad en na het vallen van het communistische regime in de marginaliteit is gesukkeld, volgen we Jelena, een oorlogsveteraan die weemoedig terugdenkt aan de dagen onder 'broeder Stalin' en het nieuwe regime verfoeit. Zij en de landloper hunkeren naar de dagen van het communisme. Dat kan niet gezegd worden van Alexander, die ooit een actief lid was van de communistische partij maar zich thans heeft omgevormd tot een overtuigde kapitalist en directeur is geworden van een winstgevende keten bloemenwinkels. Ook Kyrell gaat het voor de wind. Deze jonge ondernemer heeft, tezamen met enkele vrienden, een klein reclamebureautje opgericht dat zienderogen groeit. Voor Kyrell hebben Lenin en Stalin geen enkele betekenis, het zijn spoken uit het verleden die hij liever kwijt dan rijk is. Verder krijgen we nog 'tranches de vie' voorgeschoteld uit de levens van een taxichauffeur, een zelfverklaarde pater die de straten van Sint-Petersburg afschuimt op zoek naar potentiële bekeerlingen, en een eenzame uitbaatster van een kleine krantenkiosk.

Piter, wat het koosnaampje is voor het geliefde Sint-Petersburg, is een bijzonder eenvoudige, maar eerlijke en beklijvende documentaire geworden die op een niet aanhalige manier individuen uit verschillende lagen van de bevolking registreert. Hun levens komen af en toe met elkaar in aanraking: zo gaat de landloper wekelijks naar de zondagspreken van de katholiek luisteren, of wordt Jelena door de taxichauffeur naar de plaatselijke bloemenwinkel gevoerd alwaar de herboren kapitalist zijn zaakjes runt. Door deze kortstondige momenten van contact breien Jessica en Frank Gorter hun stadsportret vakkundig aan elkaar. In Piter zitten nauwelijks interviews, de spankracht van deze documentaire zit hem immers in zijn registrerende karakter. Er wordt al wel eens iets medegedeeld in de lens van de camera, maar het zijn desondanks niet de woorden die deze docu zijn gewicht verlenen, wel het ruwe beeldmateriaal. Door geen sluitende antwoorden te geven op de vragen die tijdens het kijken zouden kunnen rijzen, verleggen de makers het accent in hun film van een intellectualistische docu over de voor - en nadelen van het nieuwe regime, naar een uitgepuurd sfeerbeeld van de stad Sint-Petersburg en haar inwoners.

In het kort: Piter is de moeite van het bekijken meer dan waard. Alleen spijtig van de nogal lelijke hoes die waarschijnlijk veel potentiële kijkers zal afschrikken.

BEELD EN GELUID
Piter staat in het correcte 1.33:1-formaat op dvd. De beeldkwaliteit is, getuige de oorspronkelijke videodrager, niet van topkwaliteit, maar kan er zeker mee door. Het beeld oogt redelijk scherp, het contrastniveau is wat je van een videomaster zou verwachten en er is geen sprake van digitaliseringartefacten. De kleuren zijn over het algemeen een beetje flets, maar aangezien dit een eigenschap is van de gebruikte videocamera kan daar niets op aangemerkt worden. Al bij al een bevredigende beeldkwaliteit. Het geluid staat in Dolby Surround 2.0 op het schijfje en klinkt als een live opgenomen track. Ze bevat weinig ruimtelijkheid en zal uw homecinema niet op de proef stellen, maar aangezien het hier om een intimistische, dialooggedreven documentaire gaat zal daar wel niemand rouwig om zijn.

EXTRA'S
Deze dvd bevat geen extra's.

CONCLUSIE
Piter is een documentaire die een oprecht, zij het ietwat afstandelijk, beeld geeft van het leven in Sint-Petersburg, gezien door de ogen van individuen uit alle lagen van de bevolking. Misschien niet zo aantrekkelijk als documentaires met een hoger spektakelgehalte, maar desalniettemin de moeite van het bekijken meer dan waard. Technisch krijgt deze dvd een voldoende: zowel beeld - als geluidskwaliteit zijn zonder meer degelijk.