SERIE
Beste wiskundehaters,

Ik heb slecht nieuws voor U: we gebruiken allemaal in ons dagelijks leven wiskunde, of we ons daar nu van bewust zijn of niet. Elke keer dat we op de klok kijken of geld door onze vingers laten passeren, zelfs de snottigste béévéé die in een debiel televisiespelletje zich populair tracht te maken door te zeggen dat 'ie eigenlijk toch wel een lul was in wiskunde, negeert of minimaliseert op zijn minst een significant deel van zijn kennis, gewoon omdat wiskunde bashen hip is.



In Numb3rs gaan de scenaristen nog een stapje verder, en zien we hoe de jonge professor toegepaste wiskunde, Charlie Eppes (David Krumholtz) zijn broer, FBI-agent Don (Rob Morrow) bijstaat in zijn strijd tegen de misdaad. Charlie wordt meerdere malen met succes ingezet om theoretische modellen uit te werken, waarin hij patronen tracht te ontdekken in het gedrag van seriële criminelen, uitzoekt wat theoretisch de grootst mogelijke kanshebbers zijn voor een aanslag, de systematiek in een voortwoekerend virus tracht te ontdekken of meer van die geintjes. Rob wordt daarin bijgestaan door agenten David Sinclair (Alimi Ballard) en Terry Lake (Sabrina Lloyd), Charlie kan zich verzekerd zien van de hulp van zijn doctoraatsassistente Navi Rawat (Amita Ramanujan), en hij kan desgewenst altijd eens stoom gaan afblazen bij zijn fysica-collega Larry Fleinhardt (Peter MacNichol). De chemie tussen de leden van de Eppes-familie wordt nog eens versterkt door de aanwezigheid van hun vader Alan (Judd Hirsch), een gepensioneerde ambtenaar en weduwnaar.

Numb3rs draagt heel nadrukkelijk de hyperkinetische stempel van uitvoerend producenten Tony en Ridley Scott, die hun voor hun case files duidelijk een stel actuele krantenknipsels bij de hand hadden liggen om in te kunnen spelen op de actualiteit; zo moet je al héél stom zijn om in de aflevering Sniper Zero de referentie naar de Washington Sniper niet te willen zien. Numb3rs probeert echter soms iets te veel een doordrukje te zijn van CSI, waarbij de forensische bewijslast wordt vervangen door wiskundige modellen. Zelf wiskundige zijnde kan ik alleen maar toejuichen dat de scenaristen een goede poging hebben gedaan om wiskunde te demythologiseren, en het dient gezegd te worden dat veel van de aangebrachte ideeën in de reeks inderdaad een solide wiskundige achtergrond hebben, soms populariserende onderwerpen zoals speltheorie en chaostheorie, maar ook minder "sexy" wiskunde als de Riemannhypothese wordt aangehaald. De onderwerpen worden bovendien in een flitsende montage gepresenteerd, met de nodige computeranimaties die ons duidelijk moeten maken hoe Charlie Eppes tegen de wereld in zijn wiskundige context aankijkt, op niveau van een leek, maar toch met de nodige zorg voor de juistheid.

Waar de kijker al meer een leap of faith moet maken is dat Eppes blijkbaar in al deze disciplines thuis is, alhoewel die binnen de wiskunde redelijk ver van elkaar liggen, terwijl algemeen onder wiskundigen wordt aangenomen dat de laatste universeel geschoolde wiskundige Henri Poincaré was. Om het bijvoorbeeld met een scheikundige te vergelijken: je moet aan een petrochemicus niet gaan vragen om aspirine te bereiden. De waarheid is dat in deze dynamische wetenschap de hoeveelheid wiskundige kennis tegenwoordig om de acht jaar ongeveer verdubbelt, waardoor zelfs de slimste wiskundigen toch maar een heel beperkt deelgebied van hun vak kunnen beheersen. Dat Eppes dan bovendien nog elk van deze theoretische overschouwingen in no time met een gat in zijn gegevens zo groot als de melkweg, kan omzetten naar een bruikbaar computeralgoritme, dat precies datgene doet waar het FBI op dat moment nood aan heeft, is natuurlijk er helemaal over, maar geen forensisch expert zijnde kan ik me de vraag stellen in hoeverre het eerder genoemde CSI niet in hetzelfde bedje ziek is. Het is natuurlijk de gimmick van de show, maar waarom er soms hoge wiskundige theorieën moeten worden bijgesleurd om twee tegenstrijdige verklaringen van verdachten met elkaar in botsing te brengen, waar dit waarschijnlijk leerstof is in het eerste jaar van de politieschool, is me niet altijd even duidelijk. Maar laat me niet te veel melken: iedereen die een poging doet om wiskunde in een begrijpbare context te presenteren zonder daarom de plat-populistische toer op te gaan, verdient een schouderklopje.



De vraag is natuurlijk hoe lang die haring gaat blijven braden. Oneindig veel varianten op de wiskundige externe expert die de politie komt helpen met zijn vakkennis zijn er niet te bedenken, en afgezien van deze gimmick is de spoeling qua acteerprestaties wat aan de dunne kant. Niet dat er heel slecht wordt geacteerd, maar de meeste castleden staan duidelijk op automatische piloot. Er is geen ruimte voor een diepgaande uitwerking van de personages, ook al omdat het in de reeks manifest ontbreekt aan een rode draad. In de plaats daarvan zitten er wat melige mopjes en familiale feel good-pluizige momenten, en als men dan toch probeert om het idee van een academische ivoren toren-wiskundige te debunken, dan bereikt het geeky personage van flauwe plezante en sociaal dysfunctionele fysicus Fleinhardt ongeveer het tegenovergestelde. De hoeveelheid onprettig bloed wordt erg binnen de perken gehouden om van Numb3rs een show te maken die alle leeftijden kan aanspreken, en daar is misschien wat voor te zeggen, maar daardoor verliezen de makers ook aan slagkracht. Numb3rs heeft zeker een unique selling position, maar ik hoop dat de komende seizoenen iets meer zal worden afgeweken van het platgetreden pad van het onontwarbaar-politiekluwen-van-de-week, en iets meer focust op wat ik de onderbouw zou durven noemen. Het ontbreken van een moederfiguur in het gezin Eppes, bijvoorbeeld, is een snaar die dit eerste seizoen alvast te weinig wordt aangetokkeld.

Het is alvast eens een verademing om eens een prime-time dramashow te komen zien waarin slim zijn niet als unfashionably uncool wordt afgeschilderd. Amerika zou echter Amerika niet zijn als er geen relletje over het vermeende intellectueel niveau in de show zou zijn ontstaan; met name het feit dat de hoofdpersonages zowel als de acteurs stereotiep Amerikaans-joodse origine zijn, stak enkele puristen de ogen uit, die zich beledigd voelden omdat in hun ogen blijkbaar enkel joodse scholars het intellectueel niveau van een universitair geschoolde wiskundige zouden kunnen halen. Ten eerste is dit natuurlijk klinkklare onzin, want personages zoals de fysica-prof (okee, dat is nu niet dadelijk het meest stichtende voorbeeld, maar kom) en Eppes' assistente zijn toch duidelijk van een andere etnische origine. Ten tweede, om het cru te stellen, who gives a fuck? Het gezinnetje buitenstaanders zoals de familie Eppes zijn inderdaad geen stereotiep Amerikaans familiebeeld zoals dat van Patricia Arquette in Medium, maar kijkers die echt niet verder kunnen kijken dan dergelijke details behoren waarschijnlijk tot dezelfde categorie als diegene die zich bij herhaling seksueel vergrijpen aan mieren.



AFLEVERINGEN
1. Pilot
Een serieverkrachter met twaalf slachtoffers op zijn palmares gaat in hogere versnelling en vermoordt zijn dertiende slachtoffer. De politie zit op haar tandvlees. FBI-agent Don Eppes gaat daarom in op het voorstel van zijn broer, de jonge wiskundeprof Charlie Eppes, om een wiskundig model uit te werken om de vermoedelijke woonplaats van de moordenaar nauwkeuriger te omschrijven. Op die manier hoopt hij het aantal potentiële daders tenminste te verkleinen tot een onderzoekbaar maximum.

2. Uncertainty Principle
Charlie heeft voorspeld waar een duo ongewapende bankovervallers de volgende keer gaan toeslaan. De politie zet een hinderlaag, maar de overvallers hebben blijkbaar een backup-team achter de hand dat ter plaatse een bloedbad aanricht. Met een agent dood en Don gewond voelt Charlie zich schuldig over het feit dat hij het gebeurde niet had kunnen voorspellen, en hij stort zich op een onopgelost wiskundeprobleem. Het signatuur van de overval doet intussen denken aan een operatie met een militaire precisie, en Don komt erachter dat er heel wat meer op het spel staat dan de eerder banale buit van de overvallen.

3. Vector
Wanneer een variant van het Spaanse griepvirus uit 1918 terug de kop opsteekt, verneemt Don dat Charlie als nationaal adviseur bij het NSA is aangesteld. Het hoofd van de virusexperts, luitenant Havercamp (CCH Pounder), denkt dat bioterroristen achter het verspreiden van het virus zitten. Charlie kan echter berekenen dat het virus zich niet in alle richtingen even snel voortplant, en dat er twee varianten in omloop zijn. Omdat beide broers geheimhouding hebben gezworen, moeten ze bovendien een excuus vinden om hun vader te beletten liefdadigheidswerk voor daklozen te gaan doen vlak bij de besmettingshaard.

4. Structural Corruption
Architectuurstudent Finn Montgomery (James Immekus) pleegt zelfmoord door van een brug te springen. Charlie voelt zich schuldig omdat hij geen tijd heeft vrij kunnen maken om hem te helpen bij zijn thesis. Daarin toont hij aan dat een prestigieus gebouw, het Cole Center in Los Angeles, een serieuze constructiefout heeft, en bij een windvlaag uit de verkeerde hoek zou kunnen instorten. De drie verantwoordelijken schuiven de hete aardappel naar elkaar door: de hauteine opdrachtgever en zakenman Elliot Cole (David Hunt), de lichtjes excentrieke architect Garr Haybridge (Douglas Sills) en de niet volgens de regels van het boekje werkende aannemer Nevelson (James Martin Kelly).

5. Prime Suspect
Emily Burdick (Emma Prescott), het zesjarige dochtertje van een collega-wiskundige van Charlie, Ethan Burdick (Neil Patrick Harris) wordt op haar verjaardagsfeestje gekidnapt. De Burdicks zijn eerder bescheiden bemiddeld, maar vader Burdick staat wel op het punt om de Riemann-hypothese te bewijzen, iets waar de ontdekker door het internationaal wiskundig genootschap een miljoen dollar voor krijgt uitgekeerd. Vooraleer zijn resultaten in een geciteerd tijdschrift worden goedgekeurd duurt het nog minstens twee jaar, dus de ontvoerders moeten op iets anders uit zijn. Terry heeft op de foto's één van de daders herkend: een deliquent, Paul Ballard (Jamie McShane), die totnogtoe tussen de mazen van het juridische net is geglipt, pas is vrijgelaten uit de gevangenis, én daar een paar criminele maten aan de haak heeft geslagen.



6. Sabotage
Een maniak is bezig met het recreëren van diverse historische treinongelukken. Hij laat bij al zijn daden een briefje achter met een code, waar Charlie wijs uit moet geraken. Zo komt hij op het spoor van een misnoegde treinconducteur, Frank Milton (Keith Szarabajka), die jarenlang getracht heeft de verwaarlozing van het spooronderhoud aan te kaarten, en nu de spoorwegmaatschappij de rekening wil presenteren. De stunt die Milton nog van plan is om uit te halen tart echter elke verbeelding.

7. Counterfeit Reality
Op brutale wijze pleegt een bende overvallers een aantal roofmoorden waarbij vooral het geld in de kassa hen interesseert, en ze bijvoorbeeld de miljoenen aan juwelen laten liggen. Het spoor leidt naar twee jonge kereltjes die vermoord op hun appartement worden teruggevonden, die in de gaten hadden gekregen dat hun buren bezig waren met het vervalsen van geld. Wat deze bende uniek maakt is dat ze vooral kleine coupures trachten na te maken, om zo makkelijker door de mazen van het net te glippen. Tot overmaat van ramp hebben ze een vrouw gekidnapt, kunstenares Margo Hughs (Melanie Lora), die de clichés van de valse tiendollarbiljetten heeft ontworpen, en nu blijkbaar onder dwang hetzelfde doet voor briefjes van twintig. Het is echter duidelijk dat, eens die taak af is, haar leven geen cent meer waard is. Don krijgt bij zijn opdracht hulp van een agente van de geheime dienst, Kim Hall (Sarah Wayne Callies), met wie hij ooit nog heeft samengewoond.

8. Identity Crisis
Don voelt zich beroerd omdat een moord op de dader van een piramidespel te veel gelijkenissen vertoont met een andere moord, waarvoor hij anderhalf jaar al iemand anders, Cliff Howard (Chris Butler) gearresteerd heeft. Ter zijner verdediging: de man heeft eertijds bekend omdat de line-up en de vingerafdrukken naar hem wezen, en hij er met te bekennen "slechts" met dertig jaar vanaf kwam. Charlie moet uitzoeken hoe het komt dat ondanks de zéér kleine kans op vergissingen met getuigen-lineups en vingerafdrukken er toch blijkbaar één is gebeurd.

9. Sniper Zero
Een sluipschutterm schiet bij elk van zijn publieke verschijningen telkens met een welgemikt schot één persoon neer. Er zit geen enkel patroon in de slachtoffers: bij elke schietpartij wordt er bovendien een ander wapen gebruikt. Charlie denkt na rijp wiskundig beraad dat minstens een deel van de schoten gelost zijn door één of meerdere copycat-moordenaars. Hij heeft bovendien een heel andere theorie dan agent Edgerton (Lou Diamond Phillips) de sluitschutter-expert die Don op de zaak heeft gezet.



10. Dirty Bomb
Een halve kilo cesium-137 kan genoeg zijn om een "vuile bom" te maken. Enkele gangsters hebben een transport van nucleair afval onderschept, en dreigen om de bom daadwerkelijk af te laten gaan als ze geen 20 miljoen dollar krijgen. Charlie wordt aangezocht om de plek te bepalen die het meest waarschijnlijk zal worden gebruikt om de explosieven af te laten gaan, intussen lekt de tijd weg, en probeert het FBI de bevolking in het duister te houden om massale paniek te vermijden.

11. Sacrifice
Dr. Jonas Hoke werkte als analyst bij de Lorman-groep, een adviesbureau dat de regering adviseert in verband met te nemen investeringen. Mogelijk stond hij op het punt om een programma te vinden dat slaagkansen in het leven met wiskundige precisie kan voorspellen. De directeur van Lorman, Robert Oliver (Bruce Davison) is erg begaan met het vrijwaren van het patent op die uitvinding. Natuurlijk zou de verklaring ook veel eenvoudiger kunnen zijn: Hokes vrouw Gail (Stacy Edwards) vecht een bittere scheiding uit met haar man, en heeft een levensverzekering van twee miljoen op zijn hoofd staan.

12. Noisy Edge
Wanneer er een UFO boven Los Angeles wordt gespot, denkt het FBI aanvankelijk dat het om een testvlucht gaat ter voorbereiding van een terroristische aanslag. Nader onderzoek leidt echter tot een luchtvaartbedrijf dat een prijs van 5 miljoen dollar heeft uitgeloofd voor het eerste eenpersoonsvliegtuigje dat verticaal kan opstijgen. De ietwat excentrieke uitvinder Gosnell is er bovendien blijkbaar in geslaagd, maar zijn ex-collega David Croft (Bill Smitrovich) beweert dat Gosnell zijn idee heeft geplagieerd. Hoe dan ook is de eerste prioriteit het vliegtuigje terugvinden dat spoorloos uit het luchtruim verdwenen is.

13. Man Hunt
Twee gevangenen, Williams (Chad L. Coleman) en McDowd (Kevin Fry), weten op spectaculaire manier uit een gevangenentransport te ontsnappen nadat de bus crasht. Williams is een kleine garnaal die al de helft van zijn straftijd erop had zitten, maar McDowd heeft een levenslange veroordeling zonder mogelijkheid op vervroegde vrijlating aan zijn rekker hangen, en heeft dus niets te verliezen. Gevreesd wordt dat hij het dreigement van bij zijn proces in de praktijk gaat zetten en de kroongetuige, Karen (Jennifer Westfeldt), om zeep wil helpen. Don probeert de man te vangen voor het zover kan komen, maar wordt in zijn onderzoek flink gehinderd door Reed, een agent van de narcoticabrigade, die blijkbaar McDowd liever levend dan dood ziet.

BEELD EN GELUID
Numb3rs werd zoals tegenwoordig elke zichzelf respecterende televisieserie afgewerkt in widescreen. De transfer oogt zuiver en compleet, maar het vele snelle camerawerk laat af en toe toch een zweem aliasing achter. Niet alle afleveringen zijn even vrij van ruis, maar de grovere korrel hebben we bij werk uit de Scott-stal al vaker gezien. De scherpte is meer dan voldoende om de vele details van bijvoorbeeld het mooie ouderwets ingerichte stulpje van de familie Eppes te tonen. Het 5.1-geluid heeft een stevige impact; in scènes zoals in de aflevering Noisy Edge waarin twee F16's op bijna grijphoogte voorbij vliegen wordt er eens lekker uitgehaald, en de subwoofers actief aangesproken.



EXTRA'S
Vijf interessante commentaartracks, de featurettes "Crunging Numb3rs", "Point of Origin: Inside the unaired pilot", "Do the math: the Caltech analysis", "Charlievision: FX sequences 1.0", een reeks audities en een blooper reel, dat hadden we kunnen aanbieden als we de regio 1-versie hadden besproken. Paramount wil duidelijk de andere studio's in prijs pakken, maar op het slagveld sneuvelen telkens de extra's, net als bij Medium, The 4400 en The Dead Zone, om er maar een paar te noemen. Dit is vanzelfsprekend zéér jammer, en ik hoop dat Paramount wat dat betreft toch eens zijn politiek omkeert.

CONCLUSIE
Numb3rs is een redelijke misdaadserie, maar aan de karakteruitwerking kan er nog redelijk wat gesleuteld worden.