Regie: Wolfgang Petersen
Met: Brad Pitt, Eric Bana, Orlando Bloom, Diane Kruger, Brian Cox, Brendan Gleeson, Garrett Hedlund, Sean Bean, Julie Christie, Peter O'Toole, Saffron Burrows, Tyler Mane, Rose Byrne
Bij de landing op de Trojaanse stranden vernielen de soldaten van Achilles een heiligdom van Apollo, doden de priesters, en schaken priesteres Briseis (Rose Byrne), nicht van Hector en Paris. De Trojanen zien dit als een rechtstreekse belediging aan de god Apollo, en menen de goden aan hun kant te hebben. Om onnodig bloedvergieten te vermijden stelt Paris voor te duelleren met Menelaos om de hand van Helena. In het gevecht krijgt Paris een roemloos pak slaag, en zonder de interventie van zijn broer Hector, die Menelaos doodt, zou hij het duel niet overleefd hebben. Maar dan komt de ware aard van Agamemnon boven, en hij begint met de belegering van Troje. Achilles heeft zich uit de strijd teruggetrokken omdat Briseis hem door Agamemnon is afgenomen en als verzetje aan zijn soldaten is gegeven. Achilles, die een donkere profetie onderhoudt over zijn eigen lot bij afloop van dit drama, houdt zich afzijdig, maar de opeenvolgende gebeurtenissen dwingen hem tot actie. De Trojanen houden echter goed stand, en het is pas nadat de schrandere koning Odysseus (Sean Bean) van Ithaka het plan opvat om soldaten naar binnen te smokkelen in een houten paard, dat de strijd zich in het voordeel van de Grieken keert.
Met 156 minuten was de gewone cinema-versie al een behoorlijk lange zit, en met 195 minuten wordt deze director's cut er natuurlijk niet eenvoudiger op om uit te zitten zonder minstens één toiletpauze. De film is er niet beter of slechter op geworden, en mijn oordeel van de theatrical cut was al redelijk mild voor een film die nu niet echt de beste kritieken aller tijden heeft mogen incasseren, maar de director's cut bevat véél, véél meer sex and gore. Aan de lijn van het verhaal werd niets substantieels (en zelfs dat laatste woord mag U wegdenken) veranderd, maar eens één van de zovele massaspektakels losbarst, zien we in deze versie Grieken en Trojanen elkaar lekker onthoofden, ledematen afhakken, spietsen, speren in elkaars oog gooien (!) en meer van dat fraais - en dit is dan nog niets vergeleken met het originele boek van Homerus!. Wie iets minder gewelddadig ingesteld is, zal ongetwijfeld ook wel zich verheugen bij het bericht dat Diane Kruger nog eens een extra dimensie van haar acteerpersoonlijkheid laat zien, als u begrijpt wat ik bedoel. Inhoudelijk zijn een paar zeer kleine dingen veranderd, de openingsscène waarin een hond op één van Agamemnon's oorlogsvelden de lijken komt aflikken, de iets beter invoering van Ulysses' personage, en meer screentimr voor Ajax (Tyler Mane)... het maakt het verhaal iets vlotter maar verandert uiteraad niet de fundamentele verhoudingen. Het gewelddadigere aspect maakt alleszins dat de film weer beter aansluit bij Homeros' originele werk.
De productie van Troy ging gebukt onder vele problemen, waarbij het meest gemediatiseerde de publieke defenestratie van componist Gabriel Yared ten voordele van James Horner was. Een belangrijke motivatie om deze director's cut echter juist nú uit te brengen is ongetwijfeld dat de producenten een graantje trachten mee te pikken van het succes van Zack Snyder's thematisch verwante, maar nog véél bloederigere 300. Troy is géén stripverfilming, alhoewel het bij momenten wel op een Shakespeare-op-een-mindere-dag lijkt.Maar tegelijkertijd deed zich toch maar weer lekker de opportuniteit voor om de grootste criticasters de mond te snoeren, die als voornaamste bezwaar hadden dat het allemaal wat te braaf was, te weinig seks, historisch accuratere veldslagen... welk, die zijn nu op hun wenken bediend. Ik heb er geen flauw idee van hoe zeer de nood steekte bij Petersen: wílde hij wel eens een DC maken, of heeft men moeten komen smeken om het nu te doen., Wel: de verliezers zijn de censors geweest. Blijkbaar toch, want nu mag had Petersen carte blanche, en het is er aan te merken. Ik schreef in de bespreking van de bioscoopversie "Misschien dat de dialogen wat oudbollig, en, excusez-le-mot, Star Wars-achtig overkomen, maar er zitten ook briljante scènes tussen, zoals de dialoog tussen Achilles (Pitt) en Priamus (O'Toole) wanneer die elkaar in het geheim ontmoeten. En oud en episch taalgebruik zal bovendien een film als deze niet echt schade kunnen berokkenen, maar eerder de sfeerschepping nog wat versterken." En ik blijf bij die mening: Troy is een machtige spektakelfilm die in het rijtje Lawrence Of Arabia, Spartacus en Gladiator thuishoort, niet omwille van de goede karakteruitwerking, maar omwille van de sfeer, de overdadige decors en het pijn aan de ogen veroorzakende klatergoud en de pracht en praal van de oudheid. De scène waarin de machtsdronken heersers van Troje bij elkaar komen na hun eerste kleine overwinning op de Grieken doet nog altijd de rillingen over de rug lopen. Alleen is nu in deze versie dat klatergoud iets minder goed zichtbaar vanwege de dikke pellen aangekoekt bloed.
Dat er in deze director's cut niet een klein beetje meer aandacht is geschonken aan elementen uit Homeros' Illias, zoals verdere uitwerking van de personages en hun drijfveer, de godsdienstige context of zelfs het homo-erotische element tussen Achilles en Patroclos dat zeker en vast uit de film is geweerd omwille van Brad Pitts imago, mag wat spijtig zijn, maar bij een hernieuwde visie van de film is me toch opgevallen dat the rise and fall of Achilles, zijn minachting van de goden terwijl hij er zelf een halve is, zijn onverzadigbare dorst naar roem waarvoor hij weet dat hij met zijn leven moet betalen... Wolfgang Petersen is een begenadigd verteller voor wie de beelden nog altijd het belangrijkste vertelmiddel zijn, wat we ook zagen in films als Das Boot en The Perfect Storm. De vele vechtscènes zijn perfect georchestreerd, acteurs als Brian Cox, Sean Bean en vooral Peter O'Toole geven de film enorm veel cachet, en doen de iets minder glansrijke prestatie van pakweg een Orlando Bloom - misschien na Pirates Of The Caribbean en Kingdom Of Heaven iets te vaak als de "gevallen prins" gecast - die iets te nadrukkelijk de pussy uithangt, wat naar de achtergrond verdwijnen, wat een goeie zaak is. - die iets te nadrukkelijk de pussy uithangt, wat naar de achtergrond verdwijnen, wat een goeie zaak is.
Maar zelfs na het afromen van al de kleine gebreken die de film vertoont - iedereen kent het verhaal al en weet hoe het gaat aflopen, en de grote namen verdringen elkaar iets te veel van het scherm, waardoor de screentijd van een paar behoorlijk ingekort wordt en daar in de director's cut niet echt veel aan verholpen is - blijft er toch nog meer dan behoorlijk genoeg vet in de soep zitten. Het scenario is nog steeds een goed bewerkte visie die enerzijds de soms toch droge tekst van Homerus in zijn waarde laat, en toch er een lekker hapklare brok entertainent spektakel van maakt. Voor een historisch of literair accurate verfilming bent U hier absoluut wel aan het verkeerde adres, maar er zijn slechtere manieren om uw avond door te brengen. Er zitten andere, grootse prestaties in, die alleen al het bekijken van de film de moeite maken: Sean Bean is perfect als koning Ulysses, de wijze maar vastberaden held, die weliswaar zijn vragen heeft bij het legitieme van de veldslag, maar alleszins niet van plan is zijn eed van trouw te breken.
BEELD EN GELUID
Op gebied van beeld en geluid is er toch nog wel wat veranderd ten opzichte van de oude release. De redelijk goeie transfer van de theatrical cut, op wat artefacts na, zou niet kunnen behouden gebleven zijn, ware het niet dat men toch heeft gekozen om de film over twee discs te spreiden. Vermits het niet om een film met een entr'acte gaat, is de onderbreking op grosso modo 2/3 van de speeltijd nogal kunstmatig en storend, maar een noodzakelijk kwaad. De geelbruine tint die de film een warme, woestijnachtige uitstraling geeft komt goed tot zijn recht. Qua beeld zijn de kleuren wat heviger geprononceerd, soms tot op het punt van oververzadiging. Het geheel ziet er een stuk ruwer door, en dat komt de film zeker ten goede. De wolkenpartijen zijn stukken indrukwekkender, en de stad Troje zelf ziet er schitterender uit. En dat allemaal dankzij een beetje colour shift. De goede beeldkwaliteit is dankzij Warner nog beter geworden nu de film over 2 discs is gespreid. De beelden zijn scherper, bevatten duidelijk minder Morié-artefacts en de massa-scènes, met bijvoorleed de inval van de Grieken,, zijn rijk gedetailleerd. Met 2.40:1 is ook voor deze director's cut - vanzelfsprekend - het originele formaat behouden.
En natuurlijk neemt U naar een film als deze ook voor de spectaculaire soundscapes tot U. Wapengekletter, rollende vuurballen, zoevende pijlen... Troy heeft het allemaal én in overvloed. Het subwooferkanaal krijgt meer dan genoeg actie te verwerken, de surroundspeakers trillen als gek, en worden de dialogen niet naar de achtergrond verdrongen, zelfs niet in het heetst van de strijd. Het duel tussen Menelaos en Paris is op dat gebied zeer goed demonstratiemateriaal. De muziekscore is echt wel herwerkt en niet zomaar bijgeschaafd om de extra minuten te overbruggen. De track is een stuk subtieler, aangenamer om naar te luisteren en minder bombastisch, en daardoor komt de actie en de dialoog beter uit de verf, maar ook de fijne stukjes meer ingetogen soundtrack, die in het origineel verzopen in het wapengekletter. Eén opmerkingetje: er is nu een klein stukje van de score van Gabriel Yared overgebleven, namelijk de klaagzangen van de rouwende vrouwen na het sneuvelen van één van hun krijgers.
EXTRA'S
Het goede nieuws: bijna al het materiaal van de vorige versie is op deze versie weerhouden; er is een klein beetje bijgekomen, en er is één toch al in wezen redelijk oninteressante featurette gesneuveld. De interactieve featurette "Gallery Of The Gods" is verdwenen, en alhoewel ik niet hou van verdwijnend bonusmateriaal bij dvd-upgrades ga ik er ditmaal toch geen traan om laten. De drie featurettes die reeds op de vorige versie terug te vinden waren, staan er nog alledrie op. De eerste, "In The Thick Of The Battle" (17 min.) is een redelijk goede maar korte achtergrondreportage over de in de film gebruikte wapens en wapenuitrustingen, en de voorbereidingen van de acteurs op de vechtscènes. "From Ruins To Reality" (14 min.) gaat over de bouw van de massief grote decors en over de lokaties waar de film geschoten is. "Troy: An Effects Odyssey" (11 min.) behandelt de speciale effecten, en voor een film die zo rijkelijk uit de digitale trukendoos put, is deze documentaire maar aan de summiere kant. De redelijk onnozele animatic van 1 minuut, vorige nog als easter egg gepresenteerd,, "Greek Ship Towing", waarin we de Griekse schepen in een computermodel naast plastieken eendjes zijn drijven en een Griekse of Trojaanse CGI-schipper de pissijnen zijn bezoeken, is ook bewaard, maar het waarom is ons een raadsel. De twee minuten durende trailer is de enige niet-ondertitelde feature. Nieuw is de 23 minuten durende en in 11 minuten uit elkaar vallende "Troy In Focus", waarin de veranderingen in de director's cut van commentaar worden voorzien. Een tweede nieuwe driedelige featurette "Attacking Troy" (15 min.) vertelt ons meer over de bewerking van Homeros' originele werk tot een modern screenplay.