FILMS


Liebe Ist Kälter Als Der Tod
Fassbinders allereerste film uit 1969, een gangsterfilm, is qua stijl beïnvloed door de Franse new wave en wordt door de Duitse regisseur dan ook spontaan opgedragen aan o.a. Claude Chabrol en Eric Rohmer. Z'n inspiratie haalde Fassbinder evenwel in Amerika, bij regisseurs als Howard Hawks en Raoul Walsh in wier gangsterfilms de kleine crimineel ten tonele gevoerd wordt. Hoofdfiguur Franz Walsch (een samentrekking van Franz Biberkopf – de romanfiguur uit Alfred Döblins Berlin Alexanderplatz, ook al een vertegenwoordiger van de volkse sjoemelaars – en Raoul Walsh, de Amerikaanse regisseur van They Drive By Night (1940) en White Heat (1949) met resp. Humphrey Bogart en James Cagney in de hoofdrol), Franz Walsch dus, door Rainer Werner Fassbinder zelf vertolkt, is een onbeduidend crimineeltje dat zich laat onderhouden door zijn tippelend vriendinnetje Joanna (Hanna Schygulla). Als de film begint wordt Franz door vertegenwoordigers van een misdaadsyndicaat onder druk gezet om voor hen te werken. Maar Franz zegt dat hij alleen voor eigen rekening werkt. Hij wordt mishandeld en bedreigd en uiteindelijk gewoon vrijgelaten. Bruno (Ulli Lommel), een lotgenoot die Franz' interesse heeft gewekt, krijgt een uitnodiging om hem in München op te zoeken. Een hele tijd later staat de slanke en donkerharige Bruno bij Franz en Johanna voor de deur. Hoe het hem is vergaan is niet duidelijk, maar gauw zal blijken dat Bruno gekomen is om te doden.

De volledige bespreking van Liebe Ist Kälter Als Der Tod kan uhier lezen.



Satansbraten
Walter Kranz (Kurt Raab) is een aan lagerwal geraakte dichter en voormalig anarchist van de '68-generatie. Sinds twee jaar heeft hij niets meer geschreven en zijn uitgever weigert hem bijgevolg een nieuw voorschot: eerst wat op papier zetten, is de boodschap. Dus zoekt Walter zijn nymfomane en masochistische vriendin Irmgart vom Witzleben (Katharina Buchhammer) op die altijd bereid is om geld over tafel te schuiven voor de hitsige spelletjes die Walter met haar doet. Wanneer hij de cheque in handen heeft schiet Walter zijn minnares zonder meer dood. Het geld brengt hij naar huis, naar zijn vrouw Luise (Helen Vita) die met afgunst Walters seksuele escapades bekritiseert terwijl ze zelf sinds meer dan twee weken niet is bevredigd, en naar zijn gestoorde broer Ernst (Volker Sprengler) die iets heeft met neukende vliegen. Om inspiratie op te doen besluit Walter Kranz het hoertje Lana von Meyerbeer (Y Sa Lo) uit te nodigen. Met het interview dat hij van haar afneemt wil hij een zgn. interviewboek schrijven, maar veel verder dan onstuimige neuksessies komt hij met de jonge vrouw niet, tot afgrijzen van Luise die elke werksessie à rato van 150 DM mag betalen uit het huishoudgeld. Ten huize Kranz heerst evenwel voortdurend geldgebrek want Walter heeft een dure smaak en dus zit er niets anders op dan het begrafenisspaarpotje van zijn moeder (Birgitte Mira) op een slinkse manier in handen te krijgen of de verliefde fan Andrée (Margit Carstensen), een weinig aantrekkelijke oude vrijster met Wilfried Martensachtige brillenglazen, voor de huishoudkosten op te laten draaien. Ondertussen sluipt een bizarre detective door het huis op zoek naar het wapen van de Witzlebenmoord.

De volledige bespreking van Satansbraten kan u hierlezen.



Der Amerikanische Soldat
De productie behoort tot de zgn. avant-gardefilms van R.W. Fassbinder. Het zijn films waarin de invloeden van Douglas Sirk en Raoul Walsch gecombineerd worden met die van de Franse film noir-regisseur Jean-Luc Godard en de Duitse marxistische schrijver en toneelauteur Bertold Brecht. Het resultaat is puur Fassbinder: formalistische, zelfbewuste en existentialistische producties in een vrij desolaat kader met weinig spraakzame figuren; films die haast doorbuigen onder het gewicht van stijl en formule ten nadele van inhoud en actie. Het zijn producties die Fassbinder heel veel goede kritiek opleverde vanwege vaklui en pers, maar die door het publiek niet als zodanig werden geapprecieerd. Der Amerikanische Soldat is een uitstekend voorbeeld van de experimenteerdrang en de zoektocht van Fassbinder naar een eigen filmtaal. Het misdaadverhaal dat hij opvoert doet weinig terzake en het heeft al bij al ook weinig om het lijf want alle aandacht gaat naar kadrering, toon en sfeer, naar de belichting en de haast nihilistische relatie tussen de personages. Hoofdfiguur is Ricky, een Amerikaan met Duitse roots die vele jaren geleden zijn vader naar de States is gevolgd na diens scheiding. Ricky heeft in het Amerikaanse leger gediend in Vietnam en is nu voor een korte opdracht in München. Drie corrupte politierechercheurs hebben hem geëngageerd als huurmoordenaar in een stinkend zaakje waarbij ze zelf liever niet worden betrokken. Bij zijn aankomst neemt Ricky meteen contact op met zijn oude vriend Franz Walsch (R.W.Fassbinder), een onbeduidend boefje, om te assisteren bij het uitvoeren van de opdracht. Zonder u de essentie van het verhaal te verklappen mag ik u wel vertellen dat het om een set-upoperatie gaat want de corrupte politiemannen willen uiteraard de pluim op eigen hoed steken. Ondertussen volgt de camera de huurmoordenaar in al zijn bewegingen en presenteert Fassbinder zijn hoofdpersonage als een goed uitziende, perfect geklede en keiharde crimineel die er niet voor terugdeinst zijn wapen te trekken en over te halen. Zoals in populaire Hollywoodfilms vallen de vrouwen als een blok voor Ricky en zelfs het kamermeisje (Margarethe von Trotta!) zou duidelijk niet liever willen dan brutaal te worden genomen.

De volledige bespreking van Der Amerikanische Soldat kan u hier lezen.



Warnung Vor Der Heiligen Nutte
In een Spaanse villa die het decor moet vormen voor een langspeelfilm, wacht een hele crew en cast al dagenlang op de regisseur die opgehouden is in Duitsland. De immer in het wit geklede productieassistent Sascha (Rainer Werner Fassbinder) heeft nog twee andere problemen: het geld is op (er is sprake van het optrekken van een ongedekte cheque) en de cameraman zit zonder film. Zonder geld geen film en dus probeert Sascha via de telefoon één en ander te regelen tegen de tijd dat Jeff, de regisseur, opdaagt. De ploegleden verzamelen regelmatig in de ruime vestibule van de villa waar ze zich onledig houden met vluchtige conversaties en cuba libres aan de bar. Niets wijst erop dat de filmopnamen snel zullen beginnen en Sascha, kettingrokend en zenuwachtig, doet een halfslachtige poging om orde op zaken te stellen en deelt bevelen uit op schreeuwerige toon. De sfeer is gespannen en erotisch. Op een bankje langs de muur bespreken productiesecretaresse Babs en haar collega-grimeur Billi het mannelijk schoon dat verderop aan een tafeltje zit. Lichtverantwoordelijke Marc is er in een gesprek gewikkeld met acteur Ricky die indruk heeft gemaakt op Billi. Hij is vast homo, zegt Babs. Ondertussen doet opnameleider Korbinian aan de bar uitgebreid het verhaal over zijn veeleisende echtgenote wier wensen hij maar al te graag inwilligt. Eddie Constantine, de ster van de film, neemt plaats in een fauteuil, bestelt een whisky en slaat het komen en gaan van zijn collega's zwijgzaam gade. Decorverantwoordelijke Fred probeert tevergeefs een man te versieren en stelt met afgunst vast dat hij faalt waar anderen schijnen te slagen.

De volledige bespreking van Warnung Vor Der Heiligen Nutte kan u hier lezen.



Chinesisches Roulette
Gerhard Christ (Alexander Allerson) en zijn vrouw Ariane (Margit Carstensen) gaan op zakenreis, hij naar Stockholm en zij naar Milaan. Dochter Angela (Andrea Schober), kreupel en verwend, blijft thuis achter met de kinderoppas Traunitz (Macha Méril), een jonge stomme vrouw die zich uitdrukt door middel van doventaal. Het afscheid tussen de echtelingen is kort en eerder zakelijk zoals dat gaat bij de meeste stellen na 15 jaar huwelijk. Gerhard spoedt zich vervolgens naar de luchthaven van München waar hij z’n Parijse maîtresse afhaalt om haar in zijn bolide mee te tronen naar zijn kasteel op het Beierse platteland voor een weekendje wandelen en vrijen. Bij aankomst staat de zakenman van middelbare leeftijd evenwel een verrassing te wachten: zijn vrouw en haar minnaar hebben ook hun intrek in het familiekasteel genomen voor een weekendje wandelen en vrijen en liggen in een compromitterende houding op de vloer van het salon. Van het ene op het andere moment verandert de atmosfeer in Fassbinders film van rustig en beschrijvend naar benauwend. Gerhard en Ariane staan er een beetje ongemakkelijk bij. Ze wisten van elkaars buitenechtelijke avontuurtjes, doch ze zwegen, jarenlang, want voor de rest was het leven mooi, rijk en boeiend. Ze lachen fijntjes naar elkaar en met elkaar terwijl hun minnaar en minnares de ogen neerslaan, niet op hun gemak wegens de ontdekking van het overspel, de ontmaskering van de morele hypocrisie waarin ze met z'n vieren al die jaren hebben geleefd. Je bent mooi, zegt Ariane tegen haar rivale Irene (Anna Karina) die ooit 300.000 Mark van Gerhard leende om haar eigen cosmeticazaak in Parijs te beginnen. Irene trekt zenuwachtig aan haar sigaretje en zwijgt: erin geluisd, lijkt ze te denken. Ik ga dan maar, zegt Kolbe (Ulli Lommel), de businesspartner van Gerhard die blijkbaar veel meer met hem deelt dan alleen maar de zakelijke belangen, maar Ariane houdt hem tegen.

De volledige bespreking van Chinesisches Roulette kan u hier lezen.

BEELD EN GELUID
Zie individuele films.

EXTRA'S
Zie individuele films.

CONCLUSIE
De R.W. Fassbinder Collectie, Volume III bevat twee heel sterke films en drie kleinere, minder toegankelijke of minder interessante producties uit het fenomenale oeuvre van de Duitse regisseur: Chinesisches Roulette is zonder meer een spannende thriller, Liebe ist Kälter als der Tod een rasechte klassieker, Satansbraten een eerder allegorische film, Der Amerikanische Soldat een wat donkere en niet helemaal bevredigende film noir en Warnung vor der Heiligen Nutte een zeer persoonlijke vingeroefening. De kwaliteit van het materiaal is bevredigend tot zeer goed, het geluid simpel en eenvoudig en de bonussectie bevat een aantal pareltjes over het werk van de regisseur en zijn persoonlijke ambitie en visie. Dit is opnieuw een must have voor de fans.