PATTON
Bespreking door: Jelle - Geplaatst op: 2008-03-24
FILM
Patton is een sublieme oorlogsfilm uit 1970 in een regie van Franklin J. Schaffner (
Planet Of The Apes, The Boys From Brazil). De film is gesitueerd in Europa tijdens de Tweede Wereldoorlog en vertelt het verhaal van Generaal George Patton en hoe die het Amerikaanse 5de leger naar de overwinning leidde in Noord Afrika (Patton versloeg er Rommel) en Italië en later met het 3de leger de Duitse troepen uit Bastogne dreef tijdens de slag om de Ardennen. Deze oorlogsfilm is echter meer dan het simpele relaas van historische hoogtepunten uit de Amerikaanse oorlogsgeschiedenis. Patton is tevens een stevige karakterstudie van één van de meest boeiende en complexe personages uit de militaire geschiedenis.
"No bastard ever won a war by dying for his country. He won it by making the other poor dumb basterd die for his country."
Patton, briljant vertolkt door George C. Scott (zijn vertolking leverde hem de Oscar beste acteur op die hij echter weigerde in ontvangst te nemen), was een man geboren om oorlog te voeren. Dankzij een onfeilbaar strategisch inzicht dwong hij respect af bij zijn manschappen maar was hij tevens, door zijn onvoorspelbaar karakter, de meeste van zijn meerderen een doorn in het oog. Ondanks het befaamde "slapping incident", wat hem heel wat negatieve publiciteit opleverde, waren de strijdkrachten van Patton verantwoordelijk voor het grootste aantal doden en gewonden bij de Duitse bezettingsmacht en behaalde hij enkele van de belangrijkste overwinningen in Europa. George Patton had een heel dubbel, haast schizofreen karakter. Enerzijds had je de brutale en onbeschofte generaal met een obsessie voor discipline en de militaire code, anderzijds had je de gevoelige man met een grote liefde voor geschiedenis en poëzie. Patton was ook het type leider die aan de frontlinies zonder probleem zij aan zij met "zijn jongens" vocht tegen de vijand.
Patton is en blijft, bijna 40 jaar na zijn release, een absolute filmklassieker die nog niets van zijn impact heeft verloren. Veel heeft uiteraard te maken met de eigenzinnige vertolking van George C. Scott (
Dr. Strangelove) als Generaal Patton. Scott bekeek zowat elk mogelijk beeldfragment van Patton, beluisterde uren aan audiotapes en las elke biografie ooit geschreven over de man om tot zijn vertolking te komen. Het resultaat is er dan ook naar: het uiterlijk, de psychologie, de karaktertrekken... het klopt allemaal als een bus. Ook de vertolking van Karl Malden (
On The Waterfront) als Generaal Omar Bradley is niet te onderschatten. Hoewel Maldens vertolking in Patton zelden vermeld wordt (alle aandacht gaat begrijpelijk naar Scott) is het via zijn personage dat het publiek zich het meeste kan identificeren. Wat Patton zoveel meer maakt dan een klassieke oorlogsfilm is dat je als kijker een duidelijk inzicht krijgt in de psyche van de man. Wat waren zijn motivaties en innerlijke demonen?
Patton blijft het verhaal van de klassieke Amerikaanse held die elke veldslag kon winnen, maar die niet zijn eigen persoonlijkheid kon overwinnen. Met een speelduur van 170 minuten is
Patton een lange zit die echter geen seconde verveelt en dit dankzij de strakke regie van Schaffner, een perfecte score van Jerry Goldsmith (waarvan later nog wat elementen zouden terugkomen in Goldsmith’s score voor Joe Dante's
The Burbs) en een goed uitgebalanceerd Oscar winnend scenario van een zekere Francis Ford Coppola. Verplicht voer voor elke filmliefhebber.
Interessant om te weten is dat
Patton een sequel kreeg in de vorm van de tv-miniserie
The Last Days Of Patton die men 17 jaar later uitbracht (opnieuw met George C. Scott). Ze voegt niets nieuws toe en je kan ze beter links laten liggen, al is het maar voor de abominabele beeldkwaliteit waarmee HOM Vision de dvd uitbracht in België.
BEELD EN GELUID
Patton wordt in een 2.35:1-beeldformaat gepresenteerd. Voor een film van 38 jaar oud heeft die een prima beeldkwaliteit met een minimale hoeveelheid grain en vuil. Kleuren zijn levendig en goed gesatureerd (let bijvoorbeeld op de diepe rode tinten als Patton verschijnt voor de Amerikaanse vlag tijdens de openingsscène). Ook de verschillende groentinten van alle uniformen zijn prima te onderscheiden. Algemeen beschouwd is het beeld helder en scherp doch kunnen sommige long shots nogal soft overkomen. In de weinige donkere scènes die de film heeft zijn de zwartniveaus uitstekend. Ook de contrasten zijn prima. Compressie is minimaal (zeker gezien de lange speelduur). De geremasterde Dolby Digital 5.1-soundtrack komt prima tot zijn recht. Dialogen zijn helder, prima verstaanbaar en goed in balans met de geluidseffecten tijdens de verschillende oorlogsscènes. De prachtige score van grootmeester Jerry Goldsmith klinkt heel open en zuiver. Patton bevat, zeker gezien de leeftijd van de film, een mooie dynamiek tussen eerder stille passages en luide oorlogstaferelen. Handig om te weten is dat Fox onlangs deze
2 disc special edition opnieuw uitbracht met een bijgevoegde extra DTS-track.
EXTRA'S
Een filmklassieker als
Patton smeekt natuurlijk om de nodige extra's die gelukkig erg de moeite waard zijn. Disk 1 bevat een audiocommentaar met Pattonkenner Charles Provence (oprichter van de George Patton Society). Hoewel dit audiocommentaar niet over de hele film loopt (slechts een dikke 75 minuten) bevat deze track zoveel informatie dat je er haast duizelig van wordt. In dit audiocommentaar worden enkel historische feiten toegelicht; over het productieproces zelf wordt niets verteld. Gelukkig gaat men in de prima making of documentaire (50 minuten) dieper in op het tot stand komen van de film en de impact na de release. Zowat iedereen komt in deze docu aan bod (zelfs de in 1999 overleden George C. Scott is te horen in zeldzame audio opnames). Opvallend is ook hoe sterk Scott lijkt op de echte Patton. Erg goede documentaire dus die zeker een heel pak meer de moeite waard is dan de promorommel die je op de meeste dvd's tegenkomt. Volgende extra is een beetje misleidend aangeduid op de dvd-hoes: Jerry Goldsmith's isolated music score blijkt niet onder de hele film te lopen maar is de volledige soundtrack (40 minuten) die men als extra audiotrack aan de making of docu meegaf (in principe hoef je dus de soundtrack niet meer apart te kopen). Afsluitend zijn er nog enkele trailers en promospots. Een goed pakketje extra's dus en toch een middelmatige score? Blijkt dat we hier in Europa toch nog wat extra's moeten missen waaronder 2 extra documentaires en een audiocommentaar van scenarist Francis Ford Coppola. Hopelijk zet Fox deze blunder bij een volgende release recht en krijgen we eindelijk de ultieme editie die deze klassieker verdient.
CONCLUSIE
Patton is en blijft een absolute filmklassieker (winnaar van 7 Oscars) die in elke dvd-collectie zou moeten thuishoren. Op technisch vlak is deze uitgave mooi verzorgd met prima beeld en geluidkwaliteit. Extra's zijn in orde hoewel bepaalde features uit de zone 1-uitgave ontbreken.