SERIE
Wie had ooit gedacht, ten tijde van het vierde X-Files-seizoen (inmiddels daterend van 1996), dat dit vandaag gezien zou worden als één van de beginseizoenen van deze reeks. Men is ondertussen reeds bezig met het negende en laatste seizoen en dit maar best ook want de inspiratie is op. David Duchovny is namelijk al een tijdje uit de serie geschreven en welke positieve kritieken de nieuwe acteurs ook mogen krijgen, de magie van de beginjaren is reeds lang en héél ver zoek. Het werd al gauw duidelijk bij de eerste episodes dat er een serieuze verandering opgetreden was in de stijl van de afleveringen. Seizoen 4 zou het seizoen worden van de visueel sterk schokkende afleveringen die de bovenhand kregen op de tot dan toe toonaangevende mythische en op waarheid gebaseerde verhalen. De broertjes James en Glen Morgan, de beste schrijvers die de serie ooit bezat, brachten ons Home: deze aflevering waarin 3 incest-broertjes het begrip van moederliefde over de grens trekken, is tot op heden nog altijd één van de meest visueel gruwelijke X-Files ooit gemaakt. Tijdens seizoen 4 werd voor het eerst duidelijk welke acteerklasse Gillian Anderson bezat toen ze met verve haar kankerstrijd aanging. Dat deed ze zo goed dat ze zelfs bij momenten David Duchovny overtrof en het leverde haar bijgevolg ook een Emmy op. Hier ontstonden dan ook de eerste strubbelingen betreffende de weddeverschillen tussen de 2 acteurs. Een discussie die hen later geen van beiden windeieren zou leggen.

Er zitten terug verschillende klassiekers tussen de 24 afleveringen waaronder het ontroerende Paper Hearts, waarin het verlies van Mulder's zuster opnieuw naar boven komt, Memento Mori waarin Scully's lijdensweg begint en Vince Gilligan's klassieker Small Potatoes, een hoogtepunt voor de 'schippers' onder de X-Philes. (cfr. een schipper = een X-Phile die maar al te graag een romantisch avontuur tussen Mulder en Scully ziet zitten.) De sterkte van de verhaallijnen was nog steeds het gevolg van een combinatie van verschillende factoren: de samenzweringselementen, de alien bountyhunter, opnieuw de dood van een belangrijk karakter, het zwarte olie-mysterie, de cigarette-smoking man en de altijd gluiperige Krycek. Tijdens en na dit seizoen zouden er verschillende dingen veranderen, niet allemaal in het voordeel van de serie. Daarom ook dat reeks 4 als het laatste echte goede seizoen van de serie kan bestempeld worden.


AFLEVERINGEN
1. Herrenvolk
Scully en Mulder nemen het op tegen de alien bountyhunter. Deze wil een mysterieuze genezer uitschakelen die de kracht bezit om Mulder's moeder van de dood te redden.

2. Home
Een inteeltfamilie brengt een idyllisch dorpje in beroering.

3. Teliko
Afro-Amerikaanse mannen verdwijnen. Mulder en Scully combineren wetenschap met folklore om ze terug te vinden.

4. Unruhe
Mulder's enige hoop om een psychopatische moordenaar te stoppen zijn speciale foto's die de meest donkerste fantasiëen van de moordenaar blootleggen.

5. The Field Where I Died
Een onderzoek naar een mysterieuze cult wordt nog mysterieuzer als Mulder terechtkomt in zijn vroegere levens.

6. Sanguinarium
Een aantal mysterieuze overlijdens vinden plaats in een plastische chirurgie-kliniek. Ons duo gaat op onderzoek.

7. Musings Of A Cigarette-Smoking Man
Frohike maakt speculaties over de geschiedenis van de cigarette smoking man die hem zijn leven kunnen kosten.

8. Tunguska (1/2)
Het zwarte olie-mysterie brengt Mulder naar Rusland.

9. Terma (2/2)
Een gepensioneerde Russische moordenaar krijgt nog één laatste opdracht: Alles vernietigen wat met de zwarte kanker te maken heeft.

10. Paper Hearts
Mulder heeft nachtmerries over de ontvoering van zijn zus die hem alles in twijfel laten trekken.

11. El Mundo Gira
De legende van de chupacabra zou wel eens geen legende kunnen zijn.

12. Leonard Betts
Mulder en Scully zitten een man achterna die de gave van regeneratie bezit.

13. Never Again
Terwijl Mulder op vakantie is, voelt Scully zich aangetrokken tot een man met een eigenaardig tattoo.

14. Memento Mori
Scully's diagnose: kanker. Mulder komt in contact met een paar alien-abductees die dezelfde verschijnselen vertonen.

15. Kaddish
Een golem, half monster-half man, zou wel eens verantwoordelijk kunnen zijn voor een aantal moorden tegen jodenhaters.

16. Unrequited
Een blijkbaar onzichtbare Vietnam-veteraan baant zich al moordend een weg door de militaire top.

17. Tempus Fugit (1/2)
Onze agenten onderzoeken de neerstorting van een lijnvlucht veroorzaakt door een UFO.

18. Max (2/2)
Nadat hij een UFO crash-site ontdekt, wordt Mulder in hechtenis genomen.

19. Synchrony
Het duo zoekt naar antwoorden nadat een oudere man een geavanceerde technologie lijkt te gebruiken om moorden te begaan.

20. Small Potatoes
De agenten zitten achter een man die van uiterlijk kan veranderen.

21. Zero Sum
Skinner wordt van moord verdacht nadat een vrouw gedood wordt door een zwerm bijen.

22. Elegy
De agenten verdenken een mentaal gestoorde man die blijkbaar een connectie heeft met de dood van verscheidene meisjes.

23. Demons
Mulder wordt de hoofdverdachte in een dubbele moordzaak.

24. Gethsemane
Een antropologist bezit het bewijs van het bestaan van buitenaards leven. Mulder en Scully proberen de 'truth' te achterhalen.


BEELD EN GELUID
In vergelijking met de tweede en derde boxset valt er over het beeld en geluid weinig meer aan toe te voegen: nog steeds een mooie 4:3 fullframe met een broadcast-kwaliteit die de perfectie benadert. Het geluid is nog altijd een klaarklinkende Dolby Surround met verstaanbare dialogen uit de centerspeaker die nooit overstemd worden door de helder klinkende frontspeakers. Het achterste kanaal dient voornamelijk om de sfeergeluiden weer te geven, die uiteraard uitgebreid aanwezig zijn in een serie als deze.

EXTRA'S
We beginnen de resem aan extra's met een half uur durende documentaire gevuld met interviews van Chris Carter, schrijvers/producers zoals Frank Spotniz, Vince Gilligan, John Siban, Howard Gordon, regisseur/producer Kim Manners en nog vele anderen. Hoogst informatief, doch mocht men op bepaalde episodes iets dieper ingegaan zijn. Aangezien The X-Files bijna constant met 2 gelijklopende camera's opgenomen wordt, blijft er bijgevolg veel beeldmateriaal in de editeerkamer liggen. Men schotelt ons dan ook 9 verwijderde en uitgebreide scènes voor, opgedeeld in 7 episodes. Niet te versmaden is Mulder en Scully's eerste kus in Memento Mori. Destijds maakte deze scène veel ophef op internet en het was lang één van de meest gedownloade filmpjes, weliswaar in slechte beeldkwaliteit. Nu krijgen we dus de real deal voorgeschoteld en de echte X-Phile zal dit enorm weten te appreciëren. Het hoe en waarom van deze scènes wordt ons bovendien uitgelegd door het optionele audiocommentaar van Chris Carter. Verder krijgen we nog interviews met Frank Spotnitz over Herrenvolk, Vince Gilligan over Unruhe en Paper Hearts, James Wong over Home en Chris Carter over Tunguska. Vervolgens 2 episode-commentaren door Frank Spotnitz over Memento Mori en door Vince Gilligan over Small Potatoes. Om uiteindelijk af te sluiten geeft men nog enkele interessante special effects clips, 13 Behind The Truth-spots en de inmiddels befaamde 10 en 20 seconden durende promospotjes mee. Al bij al opnieuw een bevredigende set aan extra's door Fox.

CONCLUSIE
Dit seizoen was het laatste echte wapenfeit van deze schitterende reeks, nadien ging het nog enkel bergaf behoudens enkele uitschieters. De echte fan zal zeker niet twijfelen dit kleinnood aan te schaffen alhoewel de prijs zich, in vergelijking met andere boxsets, toch nog altijd in de hogere regionen bevindt.