FILM
Ludwig Van Beethoven (Gary Oldman) is niet meer. Zijn enige vertrouweling, zijn secretaris en testamentair executeur Anton Felix Schindler (Jeroen Krabbé) krijgt de niet al te aangename taak om uit te pluizen wie de immortal beloved is die Beethoven in zijn laatste brieven aan heet geschreven, en die, niet onbelangrijk, zijn fortuin erft. Wie het al vast niet is, is zijn broer Johann (Gerard Horan), die een klein beetje ontploft wanneer hij hoort dat het feit dat hij de ouwe in zijn laatste levensdagen heeft verzorgd, niet gehonoreerd is geworden met een stukje erfenis. Schindler gaat in het verleden van Beethoven snuffelen, en ontdekt dat hij een romantisch rendez-vous heeft gehad in een hotel, maar dat die, nadat hij merkte dat zijn date ervandoor was, de hotelkamer kort en klein heeft geslagen. De zoektocht van Schindler brengt hem langs het pad van veelal vervallen adel, zoals de Hongaarse gravin Erdödy (Isabella Rossellini), met wie Beethoven een liaison heeft gehad, alsook de Italiaanse contessa Giulietta Guicciardi (Valeria Golino). Beethoven had echter andere kopzorgen dan de vrouwen: hij was bezig in een juridische strijd over het voogdijschap van zijn neef Karl (Marco Hofschneider) tegenover zijn schoonzus weduwe Johanna Reiss (Johanna ter Steege), omdat hij wanhopig probeerde een deel van zijn talent op zijn jonge neef over te brengen, zeker nu zijn eigen talent schijnt weg te kwijnen. Beethoven heeft namelijk op dat moment al een paar jaar geen publiek optreden meer gegeven; de maestro is namelijk zo goed als doof en kan enkel nog muziek horen als hij met zijn oor op de piano gaat liggen en vervolgens met bruut geweld op de toetsen begint te hameren. Op straat wordt Beethoven uitgelachen als de oude gek, maar zijn gerafinneerd "geestelijk oor" is nog niet aangetast. Zo dementerend als een vijs schrijft hij nog zijn negende symfonie, wat zijn meesterwerk zou worden...

Vraag voor een filmkwis: noem vijf overeenkomsten tussen Immortal Beloved en Amadeus van Milos Forman. Eén. Het zijn allebei retrospectieven waarbij na de dood van de componist in kwestie de levensgeschiedenis van de man in kwestie uitvoerig uit de doeken wordt gedaan. Twee. De componisten zijn allebei op hun manier knettergek. Drie. Het verhaaltje dat de regisseur als alibi gebruikt dient maar als kapstok om de muziek van de maestro's mee tentoon te kunnen stellen. Vier. Beide films zijn vanuit historisch oogpunt lachertjes. En vijf. Beide zijn om budgettaire redenen voornamelijk in Tsjechië geschoten.

De verschillen dan? Amadeus is met een vrachtwagen vol prijzen terug naar huis gereden, waar bij Immortal Beloved de prijzenkast vooralsnog leeg is, en dat ook zo zal blijven tenzij er nog een wonder gebeurt. Bernard Rose heeft als regisseur nochtans zijn best gedaan om het tijdskader zo nauwgezet mogelijk weer te geven, alhoewel het louter als decor fungeert voor een geromantiseerde novelle over Ludwig. Of Beethoven werkelijk door is geworden door de regelmatige portie kletsen die hij van zijn vader rond zijn oren kreeg omdat hij niét het wonderkind wilde spelen op de manier waarop Mozart zich wél als een aapje in een kooi van hof naar hof liet slepen, laten we in het midden. De ironie van het lot dat Beethoven zelf zijn eigen creaties niet meer heeft kunnen horen is wél historisch gedocumenteerd, maar dat is dan zowat het enige. Eén grote troef waar hij daarbij al zeker kan over beschikken is het acteertalent van Gary Oldman, die met heel veel kracht en uitdieping zijn interpretatie van Beethoven brengt, maar daar spijtig genoeg niet de erkenning voor heeft ontvangen die hij verdiende. Het fijne spel van Oldman niettegenstaande zitten er wel enkele elementen in die de oscarwaarde van de film gevoelig naar beneden trekken. Zo is er de pathetische flashback waarin we zien dat de jonge Beethoven 's nachts een potje gaat zwemmen, en de muziek van de negende weerklinkt terwijl de reflectie van het jonge genie wordt opgezogen in de hemel vol sterren, er flink over. Ook het acteerwerk van actrice Johanna ter Steege, die niet alleen geen twee woorden deftig Engels kan spreken zonder een dik Hollands accent, maar het geheel dan noch tracht te verkopen als authentiek Duits, zou om te brullen van het lachen zijn als het niet zo ernstig was bedoeld.

Maar denk nu alstublieft na het bekijken van deze film niet dat u één noot wijzer bent geworden over het enigmatische personage Beethoven. Als je een biografie als Gandhi van Richard Attenborough kan vergelijken met een wetenschappelijk gerefereerd werk dat zijn plaats verdient in een gerenommeerd tijdschrift voor historisch onderzoek, dan is deze Immortal Beloved in vergelijking een werkstuk van een copywriter voor Dag Allemaal met een kater op maandagochtend. De eerlijkheid gebiedt ons dan wel te zeggen dat Amadeus op dezelfde schaal van historische correctheid ergens scoort tussen Story en de Joepie. Wat niet wil zeggen dat de film niet genietbaar zou zijn.

BEELD EN GELUID
De beeldkwaliteit van de Blu-ray is goed, maar door de gebruikte MPEG2-codering is de scherpte niet altijd even optimaal, zoals op de gezichten van de aanwezigen op Beethovens begrafenis, die er maar heel vaag uitzien. De interieurs van de 18de eeuwse salons zien er dan weer voortdurend kleurig en detailrijk uit. De zwarttint is okee en het contrast neigt nergens naar het overdrevene; de huidtinten ogen natuurlijk en levendig. Voor een film waarin muziek centraal staat is een Dolby TrueHD 5.1-geluidstrack natuurlijk onontbeerlijk. De TrueHD-track weet de essentie van de muziek goed te vatten, en als je je ogen dichtdoet denk je bijna dat je in een zaal zit waar er een live-uitvoering wordt gegeven. De subwoofer wordt nu weer eens actief als de donder rolt tijdens Beethovens laatste ademtocht, dan weer wanneer de pauken slaan tijdens de uitvoering. Maar heel subtiel en mooi blijft toch telkens de manier waarop Beethovens doofheid wordt getoond: we horen op dat moment alleen maar ver gerommel, erg verward door elkaar, ongeveer zoals we het in zijn oren zouden horen. Dialoog, actie en vooral muziek balanceren harmonisch naast elkaar. Een puike muziektrack.

EXTRA'S
In de geanimeerde menu's vinden we een audiocommentaar terug van regisseur Bernard Rose, die het zowel over de technische aspecten van de film heeft, zoals het weglaten van de openingstune van Sony, als de negatieve commentaren die hij achteraf te verwerken heeft gekregen. De documentaire Beloved Beethoven (30 min.) neemt ons mee achter de schermen van het productieproces, en laat ons vooral zien hoe Bernard Rose zijn stempel op de film wil drukken. De documentaire is alleszins een stuk diepgravender dan Behind the Scenes, een wollig promopraatje van krap 7 minuten. De bonussectie wordt afgesloten met een paar trailers.

CONCLUSIE
Immortal Beloved is een beetje een ondergewaardeerde film die wat te lijden heeft onder de vergelijking met Amadeus. Zo goed als voornoemde is de film inderaad niet, maar zo slecht in absolute termen is die dan ook weer niet. De Blu-ray is maar een matige upgrade.