FILM
Maverick (Tom Cruise) is de beste, maar ook de meest roekeloze piloot van een eenheid F14-piloten die in de Stille Zuidzee dient. Ondanks het feit dat hij ei zo na een vliegtuig de vernieling in vliegt, krijgt hij - logica is niet het sterkste onderdeel van de Amerikaanse navy - een ticket voor de eliteschool Top Gun, waar hij zijn vliegtuigkunstjes mag gaan demonstreren. Hierna zijn zijn activiteiten, min of meer in de juiste volgorde, de volgende: cocktails drinken, op een motor rijden, karaoke zingen, met een instructrice (Kelly McGillis) neuken, 's anderendaags met een kater zich realizeren dat het een instructrice was, vliegen, stunts uithalen, weer met een instructrice neuken, een pissing contest met zijn directe concurrent (Val Kilmer) houden, weer vliegen, weer met de motor rijden, nog eens met de instructrice neuken, een vriend verliezen bij een ongeluk, sip kijken, de schouders ophalen, nog eens een cocktail drinken, toch terug vliegen en tot slot nog eens met de instructrice neuken.

U begrijpt waarschijnlijk uit mijn vorige paragraaf dat er iets in het scenario rammelt, en dan druk ik me nog voorzichtig uit. Hoe deze film is kunnen uitgroeien tot een icoon uit de jaren '80 is me een raadsel, hoe het de carrière van Tom Cruise, die in hetzelfde era toch ook meerwaarde bood met zijn vertolking in een film als Rain Man, heeft kunnen boosten is mogelijk nog een groter raadsel want een cactus met schimmel heeft waarschijnlijk meer charisma dat de geföhnde wash and go-kop van Cruise. Eén en ander wordt natuurlijk niet vooruitgeholpen door het feit dat Top Gun géén scenario die naam waardig heeft: Tony Scott (of beter, zijn monteur) presenteert ons weliswaar enkele bijzonder fraaie staaltjes van werkelijk spectaculair vliegwerk, maar die sequenties zijn min of meer in een willekeurige volgorde aan elkaar geplakt, en daar heeft dan de één of ander naamloze inktkoelie uit Hollywood (wellicht Scott zelf) dan getracht een verhaaltje rond te breien, wat jammerlijk mislukt is. Het is moeilijk om mee te leven met personages waar je alleen van mag hopen dat ze neerstorten en een gruwelijke, gruwelijke dood sterven. De piloten liggen wat tegen elkaar te zeiken in een alfa-papa-zoeloetaaltje zonder hun bek fatsoenlijk open te trekken, en aangezien de acteurs het grootste deel van de tijd achter een vliegmasker zitten, was het bovendien makkelijk om de dialoog achteraf te synchroniseren; het zou me oprecht verbazen dat een melkmuil als Cruise in werkelijkheid nog maar de verantwoordelijkheid zou gekregen hebben om een driewieler te mogen besturen. De dialogen die de personages wél mogen debiteren zijn dan zó uit een lijst met 100 worst pick up lines van internet geplukt. D'r wordt bovendien niet één keer duidelijk gemaakt wat precies de opdracht van de piloten is (weten ze het zelf wel?), waarbij ik me moeilijk kan indenken dat het laten zien van hun bloot gat aan de Russen hun mission statement was. Zelfs een film als Stealth komt in vergelijking weg als een uiterst realistisch actiedrama.

En wat me dan nog het meest van al stoort is het volgende: de film is één langgerekte, zelfverheerlijkende reclamespot om in dienst te treden bij de luchtmacht, en zoiets is in zoveel woorden ook toegegeven door de Amerikaanse legerrekruteringsdiensten, die na de release van de film het aantal sollicitaties uitgaande van pokdalige tieners gevoelig zagen stijgen, waarschijnlijk omdat deze film de indruk geeft dat luchtmachtofficieren niet veel anders moeten kunnen dan zuipen, op een coole motor rijden en hun jongeheer op tijd en stond paraat houden als er weer eens één van de instructrices - die allemaal uit een lingeriecatalogus komen - van bepaalde diensten moet worden voorzien. McGillis en Cruise kleden elkaar in elke scène waarin ze samen screen time hebben met de ogen uit, maar hebben zij of een overreden kat uiteindelijk toch het meeste sexappeal? Mijn geld gaat vooralsnog naar de kat.

Scotts talent staat echter buiten kijf, want hij heeft ons ook prachtige cinemamomenten bezorgd met films als Man On Fire en Déjà-Vu, twee films die zo complex en doorwrocht zijn dat het moeilijk aan te nemen lijkt dat deze Top Gun van dezelfde regisseurshand is. Dat de regisseur en Tom Cruise zichzelf in deze prent zo ernstig nemen, doet me een beetje twijfelen aan hun geestelijk bevattingsvermogen, maar vooral aan hun capaciteit om zichzelf te relativeren. De testosteron druipt zodanig van het scherm dat er ons mogelijk maar één naam van producent te binnen kan schieten bij het bekijken van de prent, en inderdaad, voor wie er nog aan mocht twijfelen, Jerry Bruckheimers naam staat in koeien van letters op de intro. Naast de vinnige aereal combat­-scènes is het andere element waar de film door te genieten valt de vinnige synthesizersoundtrack van Harold Faltermeyer, alhoewel die vakkundig om zeep wordt geholpen door op twee uur tijd vijf keer Take My Breath Away van eendagsvlieg Berlin en zes keer Danger Zone van de gelukkig nooit uit zijn Amerikaanse schutskring uitgebroken softrocker (wat een vies woord!) Kenny Loggins, een belediging van goede smaak, te draaien. Als u uw slechtste ik bovenhaalt, dan valt Top Gun wel te genieten, bij voorkeur in lichte staat van alcoholische intoxicatie, maar dan alleen als een nevenproduct van de bijnieren, lekker om eens goed af te laten gaan, maar d'r zitten verdraaid weinig vitamines in. Scott haalt alle MTV-montagetrucjes naar boven om ons te doen geloven dat er iets heel spannends aan het gebeuren is, maar Top Gun is top-gebakken lucht.

BEELD EN GELUID
De Blu-ray van Top Gun beschikt helaas niet over een maagdelijke print. De ouderdom is zichtbaar, hier en daar zitten er kleine witte puntjes in het beeld, en aan het gebrek aan contrast is het verschil merkbaar tussen actiefilms van de jaren '80 en actiefilms van recentere datum. Eén en ander zal waarschijnlijk ook wel te maken hebben met het feit dat zowat al het vliegend spul dat in deze film te zien is, eigenlijk stock footage is. De film ziet er wat wazig uit, en de kleuren zijn niet zo intens, en de huidtinten neigen wat naar het bleekrose, maar wel vrij proper. Het zwartniveau en het contrast zijn daarenboven meer dan acceptabel, en er zijn details te zien van onder meer zweetdruppels op de voorhoofden van de piloten, en zelfs de metertjes op het dashboard zijn redelijk goed leesbaar. Wat het geluid betreft hebben we maar liefst keuze uit twee ongecompromeerde tracks: een DTS-HD MA 6.1-track en een Dolby TrueHD 5.1-track, die beide pure verwennerij zijn. De mixes zijn allebei intens met een grote aandacht voor de zware bassen wanneer de F14's optrekken, en met heel veel oog voor richting wanneer de Tommies een luchtduel aangaan met de Ivans in MiG's. De track wordt nergens te luid om de anders wel goed gepositioneerde dialoog te verstaan of van de muziek te genieten, die we voor het eerst zonder de storende PAL-speedup kunnen tot ons nemen, wat van Top Gun tenminste een fijne audiobelevenis maakt.

EXTRA'S
De Blu-ray van Top Gun bevat al het bonusmateriaal van de 2-disc special edition, wat een goeie vooruitgang is, want de eerdere HD DVD-release werd fel bekritiseerd omwille van het gebrek aan bonusmateriaal.

Eerst en vooral kan je naar een audiocommentaartrack luisteren waarin regisseur Tony Scott, producer Jerry Bruckheimer en coscenarist Jack Epps, Jr. het mogen opnemen tegen technische adviseurs Mike Galpin, Pete Pettigrew and Mike McCabe, drie echte legerofficieren. De bijdragen zijn apart opgenomen, maar geven een goed beeld van wat er aan de film allemaal realistisch is en wat niet. De meerwaarde van de track verbleekt echter in het niet tegenover Danger Zone: The Making Of Top Gun, een documentaire van maar liefst 147 minuten, dus ruim een half uur langer dan de film zelf, waarin in zes onderverdelingen alle aspecten van de film, van voorproductie tot release, uitvoerig worden gedocumenteerd. Het is misschien een beetje overkill voor een inhoudelijk nogal lamme film, maar gezien de cultstatus die de prent in al die jaren verworven heeft is dit een mooi stukje erfgoed. Wat wel ergert is dat er in deze documentaire geen enkel kritisch woord valt over het koudeoorlogpatriottisme die van deze film gewoon afdruipt, en eerder alles en iedereen op een verhoogje wordt gezet om toch maar te kunnen bewieroken. Het enige puntje van kritiek dat blijkbaar mocht doorlekken is dat de zangeres van Berlin, Terri Nunn, komt vertellen dat het nummer Take My Breath Away de band bijna uit elkaar heeft doen spatten wegens artistieke meningsverschillen. Een documentaire van dit volume is echter schaars goed, en we zullen deze dan ook maar koesteren. Van twee scènes Jester's Dead en Flat Spin volgen er multi-angle storyboards (7 min.), waarbij je verschillende stadia van afwerking kan bekijken, al dan niet met commentaar van regisseur Tony Scott.

De volgende featurette, Best of the Best - Inside the Real Top Gun (28 min.) is niet terug te vinden op enige van de vorige releases van de film. We krijgen een redelijk droog half uur durend kijkje achter de schermen van de échte vliegacademie, met interviews met beroepspiloten, een hoop technische achtergronden en véél adembenemend stuntwerk. Het principe dat de Blu-ray toch altijd nog een extraatje meer krijgt, kan ik alleen maar toejuichen. Uiteraard volgen er daarna vier videoclips die bol staan van de foute eightieskapsels, en zeven tv-spots. In 1986 werd er een promotiefilmpje van vijf en een halve minuut gedraaid die we hier als Behind the scenes bestempeld zien, en afkomstig is uit één of ander elektronisch perspakket samen met een filmpje Survival training (8 min.) en een set interviews met Tom Cruise (7 min.).

CONCLUSIE
Alhoewel er best een paar leuke momenten te beleven vallen voor liefhebbers van stuntvliegwerk, hoort iedereen die bij de productie van deze film betrokken was het woord "DOM" op zijn voorhoofd te hebben getatoeëerd. Als u uzelf toch niet kan bedwingen: de Blu-ray is een aanbevelenswaardige release, die helaas de kwaliteit van de film zelf niet beter kan maken.