FILM
Tom & Jerry - misschien wel het bekendste duo uit de filmgeschiedenis - verschenen voor het eerst op het witte doek in 1940, toen nog zonder naam, in het voor een Oscar genomineerde Puss Gets The Boot. In de 17 jaren daarna zouden kat en muis nog 113 avonturen op het grote scherm beleven en daar een karrenvracht begeerde gouden beeldjes aan overhouden. In 1958 hakte het fenomeen televisie echter zodanig in op het bioscoopbezoek dat de grote filmstudio's hun minst rendabele divisies - haast overal de cartoonsectie - verkleinden of opdoekten. Ook bij MGM was dat het geval en dus verkasten bedenkers William Hanna en Joe Barbera naar het kleine scherm waar zij furore zouden maken met hun 'minimale animatie' in shows als The Flintstones. Dat leek het einde te betekenen voor Tom Cat en Jerry Mouse, maar MGM besloot drie jaar later alsnog nieuwe tekenfilms over het duo te produceren. Niet langer met Hanna en Barbera aan het roer, maar onder leiding van de Tsjech Gene Deitch. Zijn goedkope, Europese stijl kreeg echter bakken kritiek te slikken en leek een nieuwe, finale doodsteek voor het populaire duo te betekenen.

Gelukkig kreeg MGM toen het lumineuze idee om bij de concurrentie te gaan shoppen. Chuck Jones, een van de grondleggers van de gouden jaren van animatie met zijn werk voor Looney Tunes en een innovator pur sang, was door de tv-revolutie ook zijn job bij Warner Bros. kwijtgeraakt. Het aanbod van MGM om nieuwe Tom & Jerry-cartoons te produceren kwam dan ook als een geschenk uit de hemel voor Jones en zijn kersverse bedrijfje Sib-Tower 12 Productions. De animator kreeg bovendien nagenoeg onbeperkte creatieve vrijheid over de 34 filmpjes die hij uiteindelijk zou maken van de kat en de muis. Dat betekende in de eerste plaats een restyling van de figuren: Tom kreeg dikkere wenkbrauwen en schepere oren, Jerry een groter hoofd en expressieve ogen. Op die manier maakte Jones het mogelijk om gemakkelijker te spelen met gelaatsuitdrukkingen en contrasten tussen de protagonisten.

Maar ook de stijl van de filmpjes die op deze dvd staan, verschilt van de oorspronkelijke Hanna-Barberacartoons. Vooral in de eerste filmpjes van Jones is de invloed van een van zijn andere creaties duidelijk zichtbaar. Tom en Jerry zijn hierin bijna alter ego's van respectievelijk Wile E. Coyote en Roadrunner. De cartoons zijn één lange achtervolging, doorspekt met vaak irrationele visuele humor en gezegend met prachtige designs van Jones' medewerker en co-regisseur Maurice Noble. Dit zijn zonder discussie ook de beste cartoons van de collectie waarin je voelt dat de regisseur zijn unieke stempel drukt op een gerespecteerd duo.

Helaas zou Chuck Jones al snel de beperkingen van Tom en Jerry beseffen, waardoor de desinteresse van de animator voor zijn twee geadopteerde kinderen vanaf 1965 zienderogen afneemt. Niet alleen laat hij de regie van de cartoons dan over aan enkele van zijn medewerkers (van de oerdegelijke Abe Levitow tot de op het randje van incompetentie balancerende Ben Washam), ook gaan de plots de dieperik in. Enkele dieptepunten zijn o.a. Love Me, Love My Mouse (waarin een ergerlijk muisvriendelijke witte kattin wordt opgevoerd) en de reeks van drie ruimte-avonturen van het centrale duo - O-Solar-Meow, Science on A Wet Afternoon en Advance and Be Mechanised - waarin het kat-en-muisduel niet door Tom en Jerry zelf wordt uitgevochten, maar door telegeleide dierlijke robots. Het absolute nadir blijken echter twee cartoons die slecht geanimeerde nieuwe segmenten onnatuurlijk koppelen aan fragmenten uit de oude Hanna-Barberareeks.

Op basis hiervan alleen al is het niet verwonderlijk dat MGM in 1967 nogmaals de stekker uit de serie trok, ditmaal definitief. Zelfs Chuck Jones slaagde er immers niet in om Tom en Jerry na reeds meer dan honderd avonturen nog iets nieuws, laat staan vernieuwend uit te laten spoken. Een van de meest gelauwerde en populaire filmreeksen uit de geschiedenis kende zo een spijtig einde, dat kwalitatief ver weg ligt van de hoogdagen van de Amerikaanse cartoonindustrie. Dankzij Tom & Jerry: The Chuck Jones Collection kan nu ook een nieuwe generatie animatieliefhebbers getuige zijn van het geleidelijke verval van kat en muis. Enkele filmpjes zijn nog best te pruimen en de geregelde verwijzingen naar de Amerikaanse verwezenlijkingen in de ruimterace van de jaren zestig zijn heerlijk nostalgisch, maar een voltreffer is deze collectie beslist niet.

LIJST VAN CARTOONS
Op de twee schijven op deze release zijn de cartoons helaas niet in chronologische volgorde gezet, zodat de evolutie van de Tom & Jerry-filmpjes tijdens Jones' periode aan het hoofd moeilijk waar te nemen is. Om de kijker alsnog de kans te geven het geleidelijke verval qua kwaliteit van de shorts zelf vast te stellen, geven wij hieronder een lijst van de 34 cartoons in volgorde van productie:

1963
Pent-House Mouse

1964
The Cat Above and the Mouse Below
Is There a Doctor in the Mouse?
Much Ado About Mousing
Snowbody Loves Me
The Unshrinkable Jerry Mouse

1965
Ah, Sweet Mouse-Story of Life
Tom-ic Energy
Bad Day at Cat Rock
The Brothers Carry-Mouse-Off
Haunted Mouse
I'm Just Wild About Jerry
Of Feline Bondage
The Year of the Mouse
The Cat's Me-Ouch!

1966
Duel Personality
Jerry, Jerry, Quite Contrary
Jerry-Go-Round
Love Me, Love My Mouse
Puss 'n' Boats
Filet Meow
Matinee Mouse
The A-Tom-Inable Snowman
Catty-Cornered
Cat and Dupli-cat
O-Solar Meow
Science on a Wet Afternoon

1967
Rock 'n' Rodent
Cannery Rodent
The Mouse from H.U.N.G.E.R.
Surf-Bored Cat
Shutter Bugged Cat
Advance and Be Mechanized
Purr-Chance to Dream

BEELD EN GELUID
Zoals we van Warner gewoon zijn, is de beeldkwaliteit van de klassieke filmpjes op de dvd uitstekend. Natuurlijk is er een beetje grain aanwezig en valt her en der een printbeschadiging op, maar een reeks cartoons die meer dan 40 jaar oud is en die nog steeds kan pochen met een prachtige kleurenweergave, een goed contrast en een prima scherpte verdient hoge punten voor de presentatie. De soundtrack neemt een monovorm aan en creëert al bij al genoeg dynamiek om op te gaan in de spielereien van de twee protagonisten.

EXTRA'S
Er zijn slechts twee extra's aanwezig op deze release - eentje per schijf - maar het gebrek aan kwantiteit wordt goedgemaakt door de kwaliteit. Tom and Jerry...and Chuck (20 min.) focust op de veranderingen die de nieuwe regisseur doorvoerde in de cartoons, terwijl Memories of a Childhood (27 min.) Jones zelf aan het woord laat over zijn jeugd, waarbij hij naar hartelust cruciale passages van tekeningen voorziet.

CONCLUSIE
Tom & Jerry: The Chuck Jones Collection bevat alle 34 episodes van de langlopende filmreeks die de animator maakte tussen 1963 en 1967. De kwaliteit van de cartoons gaat geleidelijk bergaf, maar een handvol geslaagde afleveringen zijn toch een showcase voor het talent van Jones en zijn designconsulent Maurice Noble. Beeld en geluid halen respectievelijk een zeer goed en oerdegelijk niveau, terwijl de extra's schaars maar met liefde gemaakt zijn.