PARIS, TEXAS
Bespreking door: Pieter - Geplaatst op: 2009-10-12
FILM
Een dorre, kurkdroge woestijn ergens in Texas gaat gebukt onder een verschroeiend hete zon. In deze onvriendelijke omgeving doolt een man. Hij ziet er uitgeput uit. Hij is enkel in het bezit van een quasi leeggedronken waterfles. Schoorvoetend baant hij zich een weg door het hete zand. Hij vindt een afgelegen café, eigenlijk niet meer dan een houten barak, en gaat naar binnen. Wanneer blijkt dat het café door zijn watervoorraad heen is, zakt de man uitgeput in elkaar. Een dokter vindt de bewusteloze doler en komt via een briefje in diens broekzak z'n identiteit te weten: het is Travis. Hij lijdt aan geheugenverlies en blijkt al enkele jaren vermist te zijn.De dokter belt Hunter, de broer van Travis, met het verzoek hem op te pikken. Maar wanneer Hunter komt opdagen heeft Travis zijn schijnbaar doelloze dooltocht hervat. Hij wordt alsnog door Hunter gevonden terwijl hij uitgeput een spoorlijn volgt. Hunter probeert Travis aan de praat te krijgen, te weten te komen wat er op zijn lever ligt.
Langzaam maar zeker komt de ware toedracht van Travis’ reis aan het licht. De twee mannen zullen een reis moeten ondernemen naar California waar Jane, de ex-vrouw van Travis, woont en werkt. Wat is er gebeurd tussen het koppel? Wat is er aan de hand met Travis? En wat zal hij op het einde van zijn reis aantreffen?
Paris, Texas won in 1984 de Gouden Palm won op het Filmfestival van Cannes en is zonder enige twijfel de bekendste en misschien wel beste film van Wim Wenders (regisseur van het poëtische doch veel te langdradige
Der Himmel Über Berlin en latere miskleunen als
The End Of Violence en
Don’t Come Knocking). Het is een rustig voortkabbelende portret van een in zichzelf gekeerde, verwarde eenzaat, (voortreffelijk vertolkt door Harry Dean Stanton), en diens broer Hunter (een overtuigende Dean Stockwell). Ook Nastassja Kinski, die de rol van Jane voor haar rekening neemt, laat een blijvende indruk na, ondanks het feit dat ze pas in de laatste act aan het woord komt. Haar minutenlange monoloog aan het einde van de film is misschien wel het hoogtepunt uit haar wisselvallige carrière.
Maar
Paris, Texas is in eerste instantie een roadmovie en dat betekent dat ook de landschappen hoofdrolspelers zijn. Texas wordt met veel liefde en bravoure op het witte doek getoverd, niet het minst geholpen door de picturale fotografie van de Nederlandse Robby Muller. De tankstations, de lege motelkamers (de werktitel van deze film was “Motel Chronicles”), de afbladderende reclamepanelen, de grauwe steden, dat alles ademt de sfeer van een Edward Hopper-schilderij, zij het minder bucolisch. Het is een mythische kijk op Amerika, zoals enkel niet-Amerikanen die kunnen hebben: het Amerika van de westerns, onwerkelijk en romantisch.Het scenario van
Paris, Texas werd geschreven door Sam Shepard (met wie Wenders in 2005 opnieuw samenwerkte aan de ongelofelijke drol die
Don’t Come Knocking heet) en stelt vreemd genoeg niet zo heel veel voor. Het is een eenvoudig, bijna banaal verhaal over broederschap, verloren liefde en het zwaar te torsen gewicht van herinneringen, doorspekt met melancholische overpeinzingen en momenten van contemplatie. Objectief bekeken verschilt het basismateriaal niet zo veel van een doordeweekse televisiefilm. Het is dus vooral in de regie van Wenders dat de registers worden opengetrokken en de film boven de middelmaat wordt verheven.
Niet iedereen zal de trage afwikkeling van de plot kunnen appreciëren, maar de geduldigen onder ons zullen ontroerd worden door de luciditeit van dit filmische pareltje.
BEELD EN GELUID
Paris, Texas staat in de oorspronkelijke 1.78-beeldverhouding anamorf op het schijfje. Wenders heeft er met cameraman Robby Muller voor gekozen om de film op een speciale Kodak-pellicule te filmen, wat resulteert in een helder – voor sommige kijkers wellicht TE helder – beeld met extreme contrasten en felle kleuren. Het gras is groener dan groen, de lucht blauwer dan blauw en de interactie tussen de verschillende kleurvlakken zorgt voor een bijzonder levendig effect. ‘Hopper meets Rauschenberg’, zeg maar. Deze picturale kwaliteiten komen op het schijfje zeer goed tot hun recht. De transfer ziet er, ondanks de leeftijd van de film, opmerkelijk scherp uit. Van krasjes of vuiltjes is nauwelijks sprake en digitaliseringartefacten zijn nergens te bespeuren. Er is een minimum aan filmgrain aanwezig, maar enkel in de donkere scènes en het is nooit storend. Ook in het geluid geeft de film zijn ouderdom niet prijs. We hebben de keuze tussen twee Engelstalige audiotracks: de oorspronkelijke stereotrack en een speciaal voor deze uitgave opgewaardeerde 5.1-track. Beide tracks klinken naar behoren, al gaat onze voorkeur naar de 5.1-track die, u raadt het al, meer ruimtelijkheid te bieden heeft. Vooral de schrale muziek van Ry Cooder lijkt baat te hebben bij het opgewaardeerde geluid. Prima schijfje.
EXTRA'S
Naast de obligate trailer vinden we een clipje bestaande uit een reeks verwijderde en door Wenders toegelichte scènes en een aparte, niet ondertitelde audiocommentaartrack waarin vooral dieper wordt ingegaan op de moeilijke ontstaansgeschiedenis van het scenario (bij het starten van de opnames was het scenario slechts voor de helft geschreven. Een wonder dat Wenders de film toch nog tot een goed einde heeft weten te brengen). Als laatste vinden we op het schijfje de weinig interessante “super 8 impressies”, amateuristisch beeldmateriaal dat zogezegd door het personage Travis is gefilmd en voor de helft in de hoofdfilm terug te vinden is. Volstrekt overbodig, maar wel sfeervol.
CONCLUSIE
Paris, Texas is misschien wel de beste film van Wim Wenders. Hij vertelt een eenvoudig verhaal van een man die Amerika doorkruist op zoek naar zijn verloren liefde. Het zijn vooral de vele sfeervolle, prachtig in beeld gezette scènes die deze film boven de middelmaat verheffen. Het schijfje heeft een uitstekende beeld - en geluidskwaliteit. De dvd maakt deel uit van de box Essential Arthouse Of The Eighties uitgegeven door A-Film.