Voor romantici en liefhebbers van Britse kostuumdrama’s heeft het mediabedrijf Just Entertainment een aantal nieuwe titels op de dvd-markt gegooid, waaronder The Mill on the Floss, een 8-delige BBC-serie vol passie, kommer en kwel naar een roman van de 19^de eeuwse Britse schrijfster George Eliot (Daniel Deronda). Haar werk houdt het midden tussen dat de romantiek van Jane Austen en de rauwe sfeer in de boeken van de zusjes Brontë, maar het is doorspekt met technisch jargon en interesse voor zakelijke aangelegenheden, zonder dat de auteur de psychologische ontwikkeling van haar karakters verwaarloost. The Mill on the Floss is een vroeg werk van George Eliot. Ze schreef het in 1860 als haar tweede roman en net zoals in Daniel Deronda (1876) draait alles om een jonge vrouw die haar ambities niet kan waarmaken in een maatschappij waarin vrouwen veroordeeld zijn tot een carrière als moeder en huisvrouw.

De jonge Maggie, dochter van molenaar Tulliver, is een opstandig en ondeugend meisje dat bij haar tantes en ooms alleen maar op afkeuring kan rekenen wegens haar onmogelijke gedrag en haar wilde haarbos. Haar vader moet haar voortdurend in bescherming nemen tegen het onbegrip van haar familie, van haar moeder en van haar broer Tom die naar de stad gestuurd wordt voor een dure privéopleiding in het huis van een dominee, een uitgave die een gat slaat in het gezinsbudget en die Mr. Tulliver zich nauwelijks kan permitteren, want sinds hij bijna voortdurend in een juridische dispuut gewikkeld is met de machtige advocaat Squire Wakem over het gebruik van het rivierwater – rechtszaken die hij keer op keer verliest – staat zijn onderneming op de rand van de afgrond. Maar de oude man meent dat hij het recht aan zijn kant heeft en zonder een fatsoenlijk debiet in de Floss kan hij z’n watermolen niet aan de gang houden.

Tijdens een bezoek aan haar broer maakt Maggie kennis met Philip Wakem, de kunstzinnige en intelligente zoon van Squire Wakem die eveneens in huis van Toms privéleraar woont. De relatie tussen de jongens is slecht, want Tom wil niets te maken hebben met de zoon van de vijand van zijn vader. Maar Maggie sluit vriendschap met de gebochelde jongeman en hun wederzijdse genegenheid zal ook na hun kindertijd voortduren.

Jaren gaan voorbij en na een nieuwe (verloren) rechtszaak tegen de plaatselijke boeren over het afleiden van het water uit de Floss voor de irrigatie van hun akkers, zit Mr. Tulliver financieel aan de grond. Hij moet hij de molen en het aanpalende woonhuis verkopen en niemand minder dan zijn aartsvijand Squire Wakem brengt het hoogste bod uit. Hij wordt de nieuwe eigenaar met Tulliver als zijn employé. Maar de oude man is gebroken en sterft. Maggie en haar moeder nemen hun intrek in het huis van Mrs. Tullivers oudere broer Mr. Deane waar de intussen beeldmooie jonge vrouw kennis maakt met Stephen Guest, de verloofde van haar nichtje Lucy. Het is liefde op het eerste gezicht, maar Maggie wil haar oude liefde Philip niet verloochenen en evenmin haar nichtje Lucy ongelukkig maken. Als gevolg van een boottochtje dat bijna dramatisch afloopt wegens het plots opsteken van een hevige storm, brengt het stelletje twee nachten alleen door in een hotelkamer. Hoe onschuldig het er tijdens die achtenveertig uur ook aan toe ging, Maggies reputatie ligt aan diggelen.  

In The Mill On The Floss brengt regisseur Ronald Wilson de pastorale wereld van George Eliot helemaal tot leven. Hij toont ons het prachtige landschap, de idyllische omgeving van de Floss en laat de toeschouwer kennis maken met de ongedwongen landslieden en hun Victoriaanse familieleden die tot de welgestelde klasse behoren. Uiteraard draait alles om geld en om romances die onmogelijk gemaakt worden wegens persoonlijke vetes tussen de centrale figuren of individuen uit hun omgeving, waarbij de psychologische karakterisering van essentieel belang is voor een goed begrip van de dramatische ontwikkeling van het verhaal in het kader van de culturele en sociale omstandigheden in die tijd. Wat dat betreft is Ronald Wilson evenwel niet helemaal duidelijk, beperkt als hij wordt door de slots van 30 minuten die elk een afgerond verhaal moeten bevatten én een zgn. cliff hanger om de nieuwsgierigheid van de kijker te wekken. Het resultaat is een verbrokkelde verhaalstructuur waaraan Eliots minutieuze karakterisering grotendeels is opgeofferd. Waarom de jonge Maggie een moeilijk kind is, komt nauwelijks uit de verf, waardoor ze niet op de sympathie van de kijker kan rekenen (wat beslist wél de bedoeling was van Eliot); haar fundamentele keuze op latere leeftijd is zo mogelijk nog een grotere struikelsteen, maar dat heeft beslist te maken met de beperkte zorg die aan het personage Stephen Guest is besteed. En jammer genoeg komt de casting van een vrij donker meisjestype voor de rol van de jonge Maggie de geloofwaardigheid niet ten goede, want het leidt tot foute speculaties omtrent haar afkomst en het afkeurend commentaar van haar familieleden.
 

 
 

Judy Cornwell die u beslist herkent als Daisy, de slonzige echtgenote van Onslow uit Keeping Up Appearances, is geweldig op dreef als Maggies getergde moeder die haar zoon bezweert om niét in de voetstappen van zijn vader te treden en een gelijksoortig onheil over hun familie af te roepen. Anton Lesser is een veelgevraagd acteur die zich makkelijk in rollen van diverse snit kan inleven en dat is precies wat hij in The Mill On The Floss ook doet als de minzame en beschaafde Philip Wakeman die zich wegens zijn handicap weinig illusies maakt, maar niettemin duidelijk is als het erop aankomt z’n gevoelens te uiten. Uitstekende rollen zijn er ook voor Barbara Hicks als Aunt Clegg, een realistische en harde tante die haar familieleden met hand en tand verdedigt op crisismomenten, en voor Philip Locke als de hardvochtige advocaat Squire Wakem die in elk geval z’n eigen misvormde zoon een goed hart toedraagt.

De kwaliteit van deze tv-serie uit 1978 is middelmatig: zwarte strepen, witte punten en andere ongerechtigheden zijn maar in een beperkte (of misschien helemaal niet) weggewerkt en dat zorgt voor een storend effect. Bovendien zijn de buitenopnamen op 16 mm gedraaid en is de kwaliteit van die fragmenten nog een stuk slechter (heel veel witte punten, strepen, grove korrel, verbleekte kleuren, etc.), waardoor de aandacht vaak wordt afgeleid. Vreemd genoeg zijn het de buitenopnamen die de meeste kleur bevatten – zij het meestal iets te bruin – maar dat verhoogt zgn. de nostalgische ervaring. Sommige binnenopnamen zij eerder flets en minstens één keer is er een fragment met een kleine beeldsprong.

Het geluid staat in 2.0, maar het effect is beperkt want de originele geluidstrack stond destijds in mono. De stemmen klinken helder en welluidend en de muziektrack trekt af en toe de aandacht.

Geen

The Mill On The Floss doet de roman van George Eliot niet helemaal recht wegens de haperende psychologische uitdieping van sommige karakters, de niet altijd geslaagde casting en de opsplitsing van het materiaal in acht afleveringen waardoor de natuurlijke voortgang van het verhaal wordt opgehouden door geforceerde hoogtepunten en onnodige cliff hangers aan het eind van elke aflevering. De technische kwaliteit van de dvd is bovendien middelmatig. Positief zijn de prachtige fotografie, de bij momenten adembenemende kostumering en de schitterende acteerprestatie van o.a. Judy Cornwell, Philip Locke, Barbara Hicks en Pippa Guard als de volwassen Magie Tulliver.