Na een gevangenisstraf van vijftien jaar wegens moord, wordt Juliette Fontaine (Kirstin Scott Thomas) vrijgelaten. Al die tijd heeft ze geen contact gehad met haar familie en ook niet met haar voormalige echtgenoot van wie ze al eerder was gescheiden. Haar jongere zus Léa (Elsa Zylberstein), nog een kind toen ze uit elkaar werden gerukt, vangt haar op en biedt haar een tijdelijk onderkomen aan in haar riante stadswoning in het hartje van Nantes waar ze met haar man Luc (Serge Hazanavicius) en hun twee geadopteerde Vietnamese dochtertjes woont. Ook Léa heeft haar zus nooit in de gevangenis opgezocht, ook niet toen ze het huis van hun ouders verliet en haar eigen leven ging leiden. Ze zit ermee, ze voelt zich schuldig en ze hoopt desondanks tot een goede verstandhouding te komen met Juliette, die ze zich herinnert als een warme en bezorgde oudere zus.

 

Voor Juliette is de confrontatie met de buitenwereld een moeilijke stap. Ze moet weer op eigen benen staan, een baantje zoeken en doorgaan met haar leven. Tegelijk moet ze zich aanpassen aan een zus die ze als kind voor het laatst zag en aan een zwager die niet meteen staat te juichen om haar in huis te nemen. Maar omdat hij z’n eigen vader, Papy Paul voor de kinderen, in huis heeft genomen na diens herseninfarct, ziet hij voorlopig geen andere oplossing. Papy Paul (Jean-Claude Arnaud) is een minzame oude grijsaard die z’n spraakvermogen kwijt is en die zich de hele dag in Lucs bibliotheek ophoudt, waar hij quasi onafgebroken in boeken snuffelt en leest. Hij neemt Juliette zoals ze is: stil en teruggetrokken met een beetje een treurige blik in haar prachtige blauwe ogen. Voor de kinderen is tante heel lang op reis geweest en aan de omgeving wordt zo weinig mogelijk verteld, maar uiteraard trekt de aantrekkelijke brunette de aandacht van de vrijgezellen uit Léa’s vriendenkring aan de universiteit waar ze literatuur doseert. Voor Juliette wordt het een lang proces van aanpassen en zelfonderzoek met af en toe harde confrontaties.

 

 

Philippe Claudel is in Frankrijk bekend wegens een aantal succesvolle romans. Z’n regiedebuut Il Y A Longtemps Que Je T’Aime, waarvoor hij zelf het script schreef, is het indrukwekkende portret van twee vrouwen die na een lange scheiding en een massa misverstanden proberen om elkaar opnieuw te leren kennen. Dat valt geen van beiden gemakkelijk, want de onzekerheid van de ene (Juliette) wegens de vooroordelen en de veroordelingen vanwege de mensen die ze ontmoet, stuit op de twijfel en de angst van de andere (Léa), want te veel dingen zijn nooit opgehelderd of gewoon onuitgesproken gebleven. Juliette is bovendien misvormd door vijftien jaar afzondering. Zij kent de wereld niet waarin ze van de ene op de andere dag terechtkomt en in de omgang met mensen heeft ze een aanzienlijke achterstand of zelfs achteruitgang opgelopen. Over zichzelf praten is moeilijk want dan moet de reden voor haar lange afwezigheid ter sprake komen en praten over het leven in de gevangenis is moeilijker, zo niet onmogelijk met mensen die daarmee geen ervaring hebben. Léa op haar beurt zit met een schuldgevoel dat evenwel getemperd wordt door het verbod dat haar ouders haar hadden opgelegd om met haar zus contact te zoeken. Nadien had ze andere zorgen: een huwelijk en de adoptie van twee kinderen, ook al waren zij en haar echtgenoot geen van beiden onvruchtbaar. Misschien was het angst voor wat er haar zus was overkomen, maar eigenlijk heeft ze daar nooit stil bij gestaan. Ze wilde gewoon geen kind in haar buik. Daarnaast is er de hunkering naar de genegenheid van de oudere zus die haar piano leerde spelen en verhaaltjes vertelde voor het slapengaan, warmte die ze na Juliettes gevangenschap moest missen en thuis niet kreeg. Hun relatie is er een van aantrekken en afstoten, uit wederzijdse genegenheid en angst voor het onbekende, waarbij Juliette makkelijker haar frustraties uit en Léa moeilijker haar gevoelens onder woorden brengt, Juliette moeite heeft om over haar verloren jaren te vertellen en Léa angstvallig het onderwerp uit de weg gaat en het woord gevangenis zoveel mogelijk vermijdt.

 

Il Y A Longtemps Que Je T’Aime is een schrijnend en indrukwekkend verhaal over eenzaamheid en de zoektocht naar affectie. Philippe Claudel voert twee beschadigde jonge vrouwen ten tonele die elk op hun manier pogen om zichzelf te repareren, Juliette met de blik vooruit, want alleen zo kan ze nog iets van haar leven maken, haar zusje Léa kijkt eerder de andere kant op en probeert de aangericht schade alsnog goed te maken, zij het dat ze geen van beiden voldoende uitgerust is om de afstand die hun scheidt rimpelloos te overbruggen. Dus doen ze elkaar af en toe pijn, is er sprake van ongewild onbegrip en van onverwachte misverstanden, maar zijn er gelukkig ook voldoende toevallige en schijnbaar onbelangrijke incidentjes die ze herkennen van vroeger, die ze onbewust al die tijd gekoesterd hebben en die hun uiteindelijk in staat stellen om elkaar te bereiken, hoewel dat met heftige gevoelens gepaard gaat die oude wonden openrijten.

 

 

Kistin Scott Thomas (The English Patient, 1996) zien we in één van haar beste rollen ooit. Ze toont ons een personage dat gehard is door 15 jaar opsluiting, verbitterd door een misdaad waarvoor geen begrip bestaat en door vooroordelen die geen vergeving suggereren. Ze zorgt ervoor dat Juliette op geen enkel moment meelijwekkend wordt, maar dat ze respect afdwingt van de kijker, omdat ze die afdwingt van de personages in haar  omgeving en omdat ze op geen enkel moment medelijden toestaat, zelfs niet vanwege haar jongere zus. Elsa Sylberstein (La Petite Jérusalem, 2005) zet een conventionelere rol neer. Haar personage is intellectueel minstens Juliettes gelijke, maar socialer omdat ze een gezin heeft om voor te zorgen en leerlingen in de klas. Beide actrices draaien in brede en later in nauwe cirkels om elkaar heen, waarbij de regisseur de spanning systematisch opvoert door het gebruik van uitvergrotingen en close-ups. Het doel is het moment van de waarheid en dat stelt hij op een handige manier heel lang uit om dan onverwacht de stroom van emoties en opgekropt verdriet op de kijker los te laten. Het resultaat is zonder meer beklemmend, benauwend en ontroerend zonder dat de regisseur z’n toevlucht neemt tot goedkope sentimentaliteit.

 

Regisseur Philippe Claudel toont z’n hoofdpersonages (Juliette en Léa) zonder veel opsmuk in een vrij neutrale omgeving. Z’n composities zijn als portretten, gigantische close-ups met een beperkt kleurenpalet, doch een beeldscherpte die niets verbergt: elke gelaatstrek, elke verandering van gemoedstoestand maakt hij zichtbaar. De dialogen zijn schaars, maar zitten precies op de goede plaats en stilte krijgt in deze film dezelfde functie als bonkende muziek. De transfer is uitstekend zonder de minste ongerechtigheden.  De eenvoudige geluidstrack maakt efficiënt gebruik van de mogelijkheden die de 5.1-versie biedt: een goede scheiding tussen links en rechts met heel veel bijgeluidjes via de achterste kanalen. De subwoofer haalt een paar keer flink uit, maar houdt zich voor de rest koest. De muziektrack is het debuut van de Franse componist Jean-Louis Aubert, de voormalige frontman van de rockband Téléphone.

 

Een vrij lang en interessant Interview met Philippe Claudel, waarin de regisseur over zijn bedoelingen met deze film praat, de verschillen en overeenkomsten met zijn literaire werk aangeeft, de keuze van de acteurs bespreekt en zijn aanpak om het drama van Juliette vorm te geven. De achttal Weggelaten Scènes kan u bekijken mét of zonder commentaar. Ze zijn niet ondertiteld en geen van alle echt essentieel voor een beter begrip van een aantal sleutelscènes uit de film. Ter afsluiting is er de Originele Bioscooptrailer.

 

In Il Y A Longtemps Que Je T’Aime gaat schrijver-regisseur Philippe Claudel zonder omhaal naar de essentie van z’n verhaal over twee vrouwen die lange tijd van elkaar gescheiden zijn en nu, na een vreselijk drama en een lange wachttijd, weer met elkaar geconfronteerd worden: ze zijn allebei veranderd en van wat ze vroeger als zusjes verbond, is nog maar weinig overgebleven. Bovendien is er die nooit opgeklaarde misdaad die elk gesprek schijnbaar onmogelijk maakt. Regisseur Philippe Claudel vertelt hun verhaal voorzichtig, ingehouden en tegelijk met heel veel passie. Het resultaat is een film die onder de huid kruipt en die nog lang na blijft zinderen.