Een oude waarzegster voorspelt de 10-jarige Winnie een succesvolle toekomst indien ze de zaken vanuit het hoofd in plaats van uit het hart benadert. Op het jonge meisje hebben haar woorden weinig effect en als kijker krijg je de indruk dat Winnie nauwelijks begrijpt wat de wijze zigeunerin vertelt als die haar handleest. Dat is nauwelijks verwonderlijk, want even later toont regisseur Perry Ogden ons het milieu waarin Winnie en haar negen broertjes en zusjes opgroeien: een woonwagen in de berm van een industrieterrein in een buitenwijk van Dublin, Ierland. De Maughans zijn Travellers, Ierse woonwagenbewoners of naar onze normen zigeuners, mensen die niet makkelijk aarden in een huis en die meestal ook niet welkom zijn in een woonwijk. Het is de familie al eerder overkomen en hun buurman is na de bemiddeling van de sociale dienst toch opnieuw in z’n caravan gaan wonen omdat hij een benzinegeur had waargenomen rond het huis dat hem en zijn gezin ter beschikking was gesteld. Dan liever in de modderige berm van een autoweg, is zijn conclusie, ook al zijn de levensomstandigheden er uitermate moeilijk.

 

 

Winnie wordt van school gestuurd na een vierde vechtpartij met klasgenootjes in één week. Ze maken haar uit voor sloerie, want ze weten waar ze vandaan komt, maar haar moeder Rosie stuurt de kinderen liever niet naar de traveller school omdat ze daar nauwelijks wat leren. Dat ze ondertussen nauwelijks kunnen lezen en schrijven - ook Winnie’s oudere zusjes en broertjes niet - is een praktisch probleem dat de sociale dienst behoort op te lossen. Doch op geen enkele normale school zijn de Maughans welkom en dus zwerven ze de hele dag door de stad of schuimen ze de kledingcontainers af op zoek naar bruikbare spullen tegen de bittere kou. Winnie heeft een voorliefde voor de High Street, waar ze gadgets bekijkt en al die dingen die ze nooit kan kopen. De geluksmuntjes die bijgelovige toeristen in fonteinen en waterpartijen gooien zijn haar wekelijkse zakgeld waarmee ze ijsjes koopt en in het plaatselijke casino verstrooiing zoekt. Als de sociale dienst op een keer met een oprotbevel verschijnt, dan deert haar dat weinig: de woonwagen moet naar een ander terrein omdat ie de toegang tot een nieuwe bouwwerf blokkeert. De gemeente belooft toiletten en stromend water, maar probeert de zigeuners alleen maar van haar grondgebied te verdrijven zodat ze niet behoort te zorgen voor een fatsoenlijk onderkomen. De strijd om te overleven wordt opnieuw een stukje moeilijker.

 

Je zou haast zweren dat The Traveller Girl een documentaire is over het harde bestaan van woonwagenbewoners in Ierland, want de cast van amateurs die regisseur Perry Ogden heeft samengesteld speelt ongelooflijk ongedwongen en vooral geloofwaardig, en zijn mengeling van facts en fiction in combinatie met een regie die gespeend is van elke vorm van sentimentaliteit of medelijden, maken van The Traveller Girl een uniek en subliem portret van een gemeenschap die net zoals in de rest van Europa op weinig begrip en medeleven mag rekenen. Gewapend met een handheldcamera brengt Perry Ogden verslag uit over het dagelijkse leven van de familie. We leren dat hun 43-jarige moeder Rosie (ze ziet er veel ouder uit) het allemaal goed meent, maar tijdens een bezoekje van Winnie aan haar oudere broer in de gevangenis, leren we dat ze aan de drank is, wat de regisseur later in de film toont in een nachtelijke scène waarin Rosie, haar buurvrouw en een aantal mannen een fles wodka soldaat maken en aardig dronken lijken. Voor de rest houdt Ogden zijn camera vooral op Winnie gericht: een onschuldig meisje met een mooi gezichtje dat zich nauwelijks bewust lijkt van de onrechtvaardige omstandigheden waarin ze opgroeit. Ze kent geen ander leven, ook al merkt ze dat andere kinderen het beter hebben en dat het leven in de berm van een autoweg niet tot de standaardlevensvoorwaarden behoort in Ierland. Over de sociale dienst spreekt de regisseur een hard oordeel uit: een vrouw met tien kinderen die op politiebevel en na een pak mooie praatjes naar een nog slechtere plek verhuist waar de gemaakte beloften niet worden nagekomen, het is mensonterend en een beschaafde maatschappij onwaardig.

 

 

En Perry Ogden gaat nog een stap verder. Hij toont de familie niet alleen in de modderpoelen langs het industrieterrein, hij volgt zijn hoofdpersonage Winnie op haar tocht langs de winkels in High Street, waar ze niet meteen door de eigenaren aan de deur wordt gezet uit vrees voor winkeldiefstal, maar gewoon haar gangetje kan gaan. Niet toevallig zijn het winkels van migranten (de Russische videoshop, het Chinese casino, een Indiase giftshop, de Afrikaanse kapperszaak), waar men haar nauwelijks kan onderscheiden van de andere autochtonen, de Ieren. Het is een bijzonder geslaagde manier om vooroordelen en racisme zichtbaar te maken en u zal beslist ook verbaast zijn over de vriendelijke bejegening die Winnie te beurt valt. Ze hoeft er overigens niets te stelen – mocht ze dat al willen doen - want hier en daar stopt men haar zo maar een cadeautje in de hand. Dezelfde frisse aanpak domineert ook andere scènes van deze productie, zoals het fragment waarin een sociale werkster bij Rosie haar excuses komt maken wegens het laattijdig terugbellen en het niet kunnen voorleggen van een positief resultaat, of de scène waarin getoond wordt hoe het schoolhoofd Winnie behandelt na de zoveelste vechtpartij. Regisseur Ogden blijft altijd subtiel en laat de beelden voor zichzelf spreken. Z’n collages zijn meestal kort en hij switcht regelmatig naar een ander groepje of een nieuwe situatie als die zinvol is voor zijn portret over de overlevingsstrijd van de Maughans.

 

 

De beeldkwaliteit is vergelijkbaar met die van een documentaire: heel veel beeldmateriaal van een handbediende camera, geen extra licht en een sobere geluidstrack. De technische kwaliteit van de dvd is prima, zonder storingen of defecten.

 

Geen (het icoontje Extra reageert niet op de afstandbediening en dus zit er wellicht niets achter).

 

The Traveller Girl is een harde confrontatie met en een aanklacht tegen het moeilijke bestaan van woonwagenbewoners in een buitenwijk van Dublin. Regisseur Perry Ogden combineert fictie en non-fictie en verpakt z’n film als een semi-documentaire. Het resultaat is een pakkend en intelligent verslag over vooroordelen, achterstelling en discriminatie van een atypische bevolkingsgroep in onze samenleving. Aanbevolen.