Zeven jaar na Depuis Qu’Otar Est Parti (2003) komt de Frans regisseur Julie Bertuccelli op de proppen met The Tree naar de roman My Father Who Art in the Tree van de Australische auteur Judy Pascoe, het verhaal over een rouwproces met als hoofdpersonage de indrukwekkende boom naast het woonhuis van de familie O’Neil. Naast vier prachtige jonge acteurs konden de makers een beroep doen op Charlotte Gainsbourg voor de vrouwelijke hoofdrol, waardoor de film meteen internationale uitstraling kreeg, terwijl alles erop wijst dat The Tree een kleine film is met een verhoudingsgewijs vrij groot budget voor een vertelling die er maar met moeite in slaagt de toeschouwer bij de problematiek te betrekken.
 

Op de terugweg naar huis haalt Peter O’Neil z’n dochtertje Simone bij haar speelkameraadje op en krijgt net voor hij z’n eigen erf oprijdt een hartaanval. Z’n truck komt tot stilstand tegen de boom die het huis van de nodige schaduw voorziet. Hij laat een vrouw een vier kinderen achter. Voor Dawn betekent z’n dood niet alleen een zware psychische klap, ze staat er nu ook alleen voor, want haar familie woont aan de andere kant van het continent en op de buren hoeft ze niet te rekenen, want die zijn boos omdat de boomwortels hun tuin en schutting vernielen. Van de vier kinderen is vooral de kleine Simone over haar toeren. Zij was papa’s lieveling en net voor het ongeluk had hij haar nog z’n horloge met lichtgevende wijzers ten geschenk gegeven. Zij mist Peter O’Neil misschien nog meer dan haar moeder en drie broers.
 

Op een ochtend vertrouwt de kleine Simone haar moeder een geheim toe. Ze heeft met haar papa gepraat, z’n stem gehoord. Dawn wijt het aan haar kinderlijke fantasie, maar ze volgt Simone naar buiten en klimt op haar aanwijzingen in de boom. Misschien heb ik wel wat gehoord, is haar antwoord op Simones aandringen en in de dagen nadien houdt ze zich in de buurt van de boom op als de kinderen naar bed zijn, en ziet ze het horloge en een aantal herinneringen die Simone aan de takjes en twijgjes heeft gehangen. Stilaan wordt de boom niet alleen voor de kleine Simone, maar ook voor haar moeder een plek van troost waar ze haar hart uit kan storten, een omgeving die geborgenheid biedt tussen de stevige takken onder het prachtige bladerdak. Ondertussen heeft Dawn eerder toevallig een baantje aangenomen bij het loodgietersbedrijf Elrick, want eigenlijk was ze op zoek naar een loodgieter die haar verstopte toilet kon repareren en de groene kikkers uit de stortbak verwijderen. George, de eigenaar, die de aantrekkelijke Dawn wel ziet zitten, komt ter plaatse en stelt vast dat de boomwortels de oorzaak van het probleem zijn. Een paar dagen nadien breekt een dode tak af die op het huis valt en Dawns slaapkamer vernielt. Volgens George moet de boom weggehaald worden, maar daarmee is dochter Simone het niet eens en ze verhuist naar de top van de boom om z’n eventuele kap te voorkomen.
 

 

Regisseur Julie Bertuccelli kwam voor The Tree down under terecht omdat de filmrechten van Pascoes roman in het bezit waren van een Australische firma. Het resultaat is een Australisch-Europese productie met een vrij hoog arthousegehalte en een film die het meer van sfeer dan van inhoud moet hebben. Het verhaal heeft het grote nadeel dat Simones geheim niet door alle toeschouwers zonder slag of stoot zal worden geapprecieerd als geloofwaardig, maar zelfs voor wie dat geen struikelblok is blijft het moeilijk om zich emotioneel betrokken te voelen omdat regisseur Julie Bertuccelli er nauwelijks in slaagt haar personages aantrekkelijk voor te stellen. De kleine Simone is niet alleen lief, vastberaden en overtuigd van haar gelijk – en het personage wordt op wonderlijke manier gestalte gegeven door de quasi perfect acterende Morgana Davies, een meisje van nauwelijks 8 jaar oud – ze is bij momenten ook een ettertje, een koppig een egoïstisch wezentje dat – het verwijt komt van haar oudere broertje – alle aandacht opeist, waardoor het moeilijk is om met haar persoontje te sympathiseren. Hetzelfde geldt voor Charlotte Gainsbourg die op de een of andere manier niet helemaal geloofwaardig is als de moeder van vier die al meer dan anderhalf decennium in de Australische woestijn overleeft, maar die ook niet altijd de gepast psychische invulling van de rol onder de knie schijnt te hebben. Maar dat kan een gevolg zijn van het scenario, want haar wel zeer snelle flirt met loodgieter George Elrick zit op een te vroeg moment in de film en doet het verhaal over het geheim en de boom geen goed. Bovendien lijkt het op een goedkoop trucje om de film voor een breder publiek aantrekkelijk te maken. Té weinig aandacht gaat uiteindelijk naar de driehoeksverhouding tussen moeder, dochter en boom om de toeschouwer een blik te gunnen op de diepere psychologische en emotionele problematiek van het verhaal.
 

 

Charlotte Gainsbourg is uiteraard een grote actrice en het zou een vergissing zijn om haar acteerprestatie in The Tree af te doen als een mislukking. Ze geeft duidelijk het beste van zichzelf en toch zijn er momenten van twijfel over de motivatie van haar karakter, waarvoor de regisseur in elk geval medeverantwoordelijk is. Tegelijk ziet Gainsbourg er beslist te jong uit voor deze rol en hadden de producenten misschien beter voor een iets oudere en fysiek sterkere actrice gekozen. Daar staat tegenover dat de vier kinderen in de film veel goed maken, alhoewel ook hier tal van mogelijkheden onbenut blijven, want in tegenstelling tot de oudste zoon Tim, krijgt de veel jongere en serieuze Lou nauwelijks de kans om z’n gevoelens over de dood van zijn vader uit te drukken. De allerkleinste – een jongetje van een jaar of vier - heeft aan het voorval een tijdelijke blokkering overgehouden en weigert te praten. Uiteindelijk wordt de boom nog het best van al gekarakteriseerd, want alhoewel wij de stem van Peter O’Neil niet horen, zelfs niet als gefluister tussen de krakende takken en ritselende bladeren, is het duidelijk dat er hier sprake is van een metafysisch samenspel van diverse elementen die door Julie Bertuccelli uitstekend zichtbaar en hoorbaar worden gemaakt in een sfeer van mysterie en geheimzinnigheid. Het beste bewijs is het feit dat op het moment dat de boom ontworteld wordt na een zware storm, de raadselachtige en bijna mystieke sfeer als sneeuw voor de zon verdwijnt: de boom is dood en tegelijk ook Simones fascinatie. Het is ook het einde van een rouwproces, want de omstandigheden dwingen Dawn en haar vier kinderen om met hun leven voort te gaan.
 

 

Fragmenten met veel en fel zonlicht en fletse kleuren worden afgewisseld met heel veel blauwe en donkere nachtelijke scènes in de buurt van de boom. Bertucelli filmt het met weinig extra licht, waardoor de detaillering een beetje te wensen over laat, maar het stoort nauwelijks, want het gaat op die momenten voornamelijk om sfeer als combinatie van geheimzinnigheid en intimiteit. De transfer is netjes uitgevoerd zonder storende ongerechtigheden. De vrij rustige soundtrack van Grégoire Hetzel krijgt vooral tijdens de storm steun van het geluidseffectendepartement, maar het mooiste auditieve moment van de film zien en horen we tijdens een autoritje van Dawn die luidkeels een koormuziekfragment meezingt uit de Johannes-Passion BWV 245 van J.S. Bach.

Heel interessant is de extra Beyond the Tree (30 min.) waarin niet alleen de Australische en Franse producers aan het woord komen, maar waarin ook Charlotte Gainsbourg en de twee mannelijke hoofdrolspelers hun zegje komen doen. U krijgt een ruime uitleg over het thema van de film en de interpretatie en werkwijze van de regisseur en uiteraard komen ook de kinderen aan het woord en krijgen we een indruk van de casting van de jonge Morgana Davies. Om af te sluiten is er een ouderwetse Fotogalerij, gevolgd door een aantal Andere Trailers.

 

 

Een dubbeltje op z’n kant deze Australisch-Franse productie van regisseur Julie Bertuccelli, want een sterk verhaal wordt hier niet even sterk uitgewerkt, ondanks een goede poging van de hoofdacteurs en met name een ijzersterke performance van de 8-jarige Morgana Davies die over een uitzonderlijk natuurtalent blijkt te beschikken. De technische kwaliteit van de dvd is perfect, de bonussectie bevat een uitstekende making-of.