FILM
De gloriedagen van de anonieme, gemaskerde superhelden, die in de jaren 60 de misdaad bestreden, zijn over. Nadat Mr. Incredible alias Bob Parr (Craig T. Nelson) een proces aan zijn broek gesmeerd heeft gekregen nadat hij iemand gered heeft die feitelijk zelfmoord wilde plegen - je moet het lef maar hebben hè - volgen de processen elkaar in sneltreinvaart op. De overheid heeft daarom een soort van relocatieprogramma opgezet, die de voormalige superhelden een andere identiteit aanmeet én hen vrijstelt van rechtsvervolging, als ze maar beloven hun superheldentruucjes nooit of te nimmer meer uit te halen. Dus vinden we Bob terug als een minimum wage slave, die voor een verzekeringsmaatschappij zoveel mogelijk kleine garnalen moet leegpersen. Bob is intussen wel getrouwd met Helen (Holly Hunter), ook in haar een superheldin met als pseudoniem Elastigirl, een naam die ze te danken heeft aan haar euh, buigzaamheid. Maar het bloed kruipt waar het niet gaan kan. Terwijl Helen zo goed mogelijk probeert om hun dochter Violet (Sarah Vowell), die zich onzichtbaar kan maken en beschermende krachtvelden kan oproepen, en zoon Dash (Spencer Fox), die probleemloos elke geluidsbarrière doorbreekt, af te leren om hun superkrachten te gebruiken en hen smeekt om zo goed mogelijk in de grijze massa te mengen, gaat Bob er met zijn vroegere kameraad Frozone (Samuel L. Jackson) nog regelmatig op uit om anoniem heldendaden te verrichten. Maar het wordt hoe langer hoe linker. Wanneer Bob ontslagen wordt, krijgt hij van tussenagente Mirage (Elizabeth Peña) een wel heel aanlokkelijk aanbod om voor een exuberant groot bedrag een op hol geslagen op het afgelegen Nomanisan Island (hebt U hem?) gevechtsrobot te temmen. Bob maakt Helen wijs dat hij voor zijn werk op congres moet; intussen bestelt hij bij de befaamde modeontwerpster Edna Mode (Brad Bird) een nieuw ensemble kostuums voor de hele familie. Ze zullen het nodig hebben, want een nieuwe aartsschurk bedreigt de samenleving. Zijn naam is Syndrome (Jason Lee), en hij heeft nog een serieus ei te pellen met Mr. Incredible.

Zes ongelofelijke animatiefilms op rij afleveren zonder noemenswaardige uitschieters naar onder toe, het is niet iedereen gegeven. De ongelofelijke studio Pixar, pioniers van de computeranimatie, is het weliswaar gelukt. Na de beide Toy Story-films, A Bug's Life, Monsters Inc. en Finding Nemo is deze The Incredibles alweer een artistiek en commercieel schot in de roos. The Walt Disney Company moest des te meer met lede ogen aanzien dat Pixar creatief ongelofelijk boven hun eigen hoofd was uitgegroeid, wat uiteindelijk resulteerde in het feit dat de leiding van Pixar kort na het verschijnen van deze film een paleisrevolutie pleegde, en Michael Eisner bij Disney met dank voor bewezen diensten aan de deur werd gezet; met hun eigen producten zoals Home On The Range konden ze niet tegen het Pixargeweld opboksen, en hun eigen CGI-fabriekje draaide door onder meer films als Chicken Little vierkant. Pas sinds de komst van Lasseter als CEO van Disney werden de puntjes (of moeten we zeggen Luxo Jr.?) terug op de I gezet.

En ondanks die ongelofelijke overschot van talent die in de Pixar-animatiestudio's ronddwaalt, hebben voor deze The Incredibles oudgedienden John Lasseter en Andrew Stanton een stapje opzij gezet, en is de ongelofelijke Brad Bird aan boord gehesen als regisseur. Bird maakte met succes carrière bij de ongelofelijke monsterhit van 20th Century Fox van het laatste decennium, The Simpsons, alvorens voor Warner via de kritisch ongelofelijk geacclameerde klassieke animatiefilm The Iron Giant nog meer bekendheid te hebben verworven. De jaren 50 en 60 zijn blijkbaar het geliefde biotoop van Bird, want ook The Incredibles is oververzadigd met referenties naar de vele films en series over gemaskerde helden die in dat era schering en inslag waren. De vele "oude" fragmenten in de film, compleet met ongelofelijk gebrekkige audio-en videokwaliteit, zijn meer dan een duidelijke knipoog voor de nostalgici onder ons. Bird voegt daar nog zijn ongebreidelde fantasie aan toe om de link te leggen naar hedendaagse situaties, zoals het onderduikprogramma van de anonieme superhelden en de plaag van liability suits die in Amerika schering en inslag zijn. En op verzekeraars heeft Bird het blijkbaar ook al niet begrepen. Soms gaat Bird toch iets te plat op de buik door in zijn film per sé een moraal te willen steken over het belang van familiewaarden, hetgeen een beetje haaks staat op de ongelofelijk chaotische stijl van zijn film. Maar 115 minuten het publiek amuseren met een stukje eye candy als dit is een ongelofelijke prestatie, en voor de volgende computeranimatiefilms waren de standaarden alweer een stukje verlegd. Dit was overigens de eerste film van Pixar waarin mensen duidelijk de hoofdrol speelden, in plaats van speelgoed, vissen of harige monsters. Had men hier geprobeerd om realistische animaties van te maken, dan zou The Incredibles ongelofelijk op zijn bek zijn gegaan. De figuren zijn op zijn zachtst gesteld een bende ongelofelijk vreemde creaturen, met lichaamsverhoudingen die langs geen kanten kloppen, superhelden die ongelofelijke akrobatieën uithalen en een hoop rekwisieten die allemaal uit rubber schijnen te zijn gemaakt, getuige de dynamica waarmee ze tegen elkaar knotsen. Deze cartooneske aanpak leidt tot ongemeen grappige effecten, zoals het kleine autootje waar Bob Parr zich mee verplaatst en waar de kolos amper in kan, die de film ongelofelijk veel pit meegeven.

Dat The Incredibles een grote film zou worden, konden we al bijna aflezen aan de verzorgde teaser trailer - naar goede Pixar-traditie een stuk animatie die niet uit de film zelf afkomstig is - waarin Mr. Incredible ter hulp wordt geroepen, maar een ongelofelijk heroïsch gevecht moet leveren om zijn broeksriem dichtgeknoopt te krijgen. Even zag het er nochtans naar uit dat de film het daglicht niet zou zien. Steen des aanstoots was het personage Elastigirl, op wiens naam een copyright rust bij DC Comics, die in de jaren '60 een stripreeks, Doom Patrol, hadden lopen waarin een personage met toevallig dezelfde naam figureerde. Uiteindelijk werd met Pixar het compromis bereikt, opdat ze niet de hele film zouden moeten herwerken, dat de naam "Elastigirl" in de film zelf mocht blijven gebruikt worden, maar moest verdwijnen van alle afgeleide merchandisingproducten, waarin de echtgenote van Mr. Incredible onveranderlijk wordt aangeduid als "Mrs. Incredible" - let er maar eens op bij uw volgende bezoek aan de speelgoedwinkel. We vermoeden niet dat Brad Bird zo zijn eigen project, waar hij overigens al van in de jaren 90 op aan het broeden is, zou hebben willen afschieten dat hij opzettelijk plagiaat pleegde, Bird is daar gewoon té geniaal voor; eerder is het kenmerkend voor de ongelofelijke manier waarop Bird zich heeft ingeleefd in de superheldendoctrine van weleer. De referenties naar films en strips uit het genre is niet te tellen; zo opereert Mr. Incredible in Metroville, duidelijk een samentrekking van Metropolis en Smallville. Mirage lijkt niet toevallig uit Storm uit X-Men, één van de terloops vernoemde collega's van Mr. Incredible, Gazerbeam, lijkt wel heel erg op zijn tweelingbroertje Cyclops uit dezelfde film-en stripreeks, en de centrale computer van Mr. Incredible's aarts-nemesis Syndrome is duidelijk een knipoog naar de Cerebro. Maar de ingevoegde homages parodiëren bijvoorbeeld ook op onschuldige manier oud-medewerkers van Disney Frank Thomas en Ollie Johnston, die op het einde een kleine cameo vertolken.

Ook het aan boord gehesen personeel is weer ongel... euh, bijzonder goed gekozen. De rol van Mr. Incredible wordt vertolkt door oudgediende Craig T. Nelson, terwijl Elastigirl gevoicet wordt door voormalig oscarwinnares Holly Hunter (The Piano). In de rol van Frozone herkent u waarschijnlijk zonder problemen Samuel L. Jackson, en Mirage werd ingesproken door Elizabeth Peña. Nog een opmerkelijke naam in de voice cast is die van auteur/regisseur Brad Bird zelf, die gestalte geeft aan Edna Mode, een karikatuur van de legendarische kostuumontwerpster Edith Head. De muziek werd verzorgd door Michael Giacchino, die onder meer ook de vaste huiscomponist van de TV-reeks Alias is.

Dynamisch! Energiek! Krankzinnig! Van de pot gerukt! Het zijn maar enkele begrippen om deze film mee te beschrijven. De (zoveelste) Oscar voor Pixar was met deze film een feit - het werden er uiteindelijk twee want ook de sound editing viel in de prijzen - maar gezien de manier waarop de kloof met de naaste concurrenten alsmaar groeit, is het niet moeilijk om in te zien hoe dat komt.

BEELD EN GELUID
U hebt The Incredibles nooit gehoord als u 'm niet op deze DTS-HD MA 5.1 ES-track heeft gehoord. In de bespreking van de dvd gaf ik net niet de maximale score omdat er denkelijk nog net een ietsje meer uit te halen zou zijn geweest met een deftige DTS-track. Met deze ongecomprimeerde track wordt het kleine verschil tussen goed en perfect netjes dichtgebetonneerd. Strakke geluidseffecten bij de vele technische gadgets die de film rijk is, ruim afgementen explosies die de kamer doen trillen, maar even goed zeer subtiele effecten, zoals het versplinteren van de ruit van het autootje van Bob, wanneer hij op een baaldag het portier van zijn rijdende koekendoos iets te hard dichtgooit. De stemmen zijn mee duidelijk en bewegen mee in het ruimtelijk kader al naargelang in welke hoek van het scherm de personages zich bevinden. Het beeld verdiende in dvd-versie reeds een maximale score, en dat is met de Blu-ray er uiteraard niet slechter op geworden. Wat vooral opvalt is dat de "slechte" archiefbeelden die opzettelijk onder de ruis en artefacts zitten er zeer geloofwaardig oud uitzien. De kleuren zijn buitengewoon goed; het grijze en doffe domineert wanneer Bob Parr zich moet uitsloven als kantoorslaaf, en dat verandert naar een explosie van kleurenpracht wanneer hij als zijn alter ego Mr. Incredible op het exotische Nomanisan Island in de jungle een op hol geslagen robot mag gaan trachten uit te schakelen.

EXTRA'S
O jee, hier gaat het duidelijk mis. Maar dan serieus mis. Totnogtoe was er geen enkele Pixarfilm waar we substantieel kritiek op hadden voor het niet aanwezig zijn van bestaand bonusmateriaal. Maar zoals gezegd, hier laat Disney een serieuze steek vallen. We krijgen in de Benelux een pakketje met 2 schijfjes: een Blu-ray met een beperkte selectie aan extra's, en een kopie op dvd. Zij het dat door een productiefout ook nog eens de (eigenlijk overbodige) dvd ontbreekt, en je deze alleen kan krijgen wanneer je'm uitdrukkelijk nabestelt. Maar dat is niet het enige euvel, helaas. Al het bonusmateriaal dat op de oorspronkelijke dvd stond is verdwenen, waar Disney anders toch de gewoonte heeft om deze er in gearchiveerde vorm op de één of andere manier bij te zetten. En het wordt nog erger, want de versie van de Verenigde Staten bezit daarnaast nóg een hoop nieuwe, exclusieve extra's die hier helemaal niet zijn verschenen! Er is eigenlijk maar één logische uitkomst, en dat is als u niet afhankelijk bent van de Nederlandse ondertiteling en Vlaams/Nederlandse spraak, de (regiovrije) titel uit de Verenigde Staten importeren en deze versie lekker op het schap laten wegrotten in de vergetelheid.

Zoals gewoonlijk start de disk met een paar cross-promotionele trailers, zij het ditmaal een bescheiden aantal, voor de bioscooprelease van Cars 2 en de Blu-rayversie van The Lion King. De disk is verder voorzien van twee commentaartracks, één van regisseur Brad Bird en producent John Walker, en een meer technische bijdrage van de animatoren Tony Fucile, Steven Hunter en Alan Barillaro. Vooral Brad Bird ontpopt zich in de commentaartrack tot een onstuitbare spraakwaterval.

Pixar heeft de traditie van het voorfilmpje nieuw leven ingeblazen. Werden we in het verleden getrakteerd op pareltjes van de animatiekortfilm als Geri's Game, Luxo Jr. en For The Birds, dan is het nu de beurt aan Boundin' (5 min.), een experimentje van animator Bud Lucky waarin een schaap in Montana zich doodongelukkig voelt na de jaarlijkse scheerbeurt, maar er terug bovenop geholpen wordt door de wijze Jackalope. Het filmpje wordt nog eens herhaald met een commentaartrack. Dit filmpje is ook terug te vinden op de bekende Pixar Short Films Collection, net als Jack-Jack Attack(5 min.), een soort van veredelde verwijderde scène uit de film. Bij één van de laatste scènes waarin Elastigirl enkele verontrustende telefoontjes krijgt van Kari de babysitter die zich tijdens het avontuur heeft ontfermd over baby Jack-Jack, krijgen we in dit kortfilmpje de andere kant van het verhaal te zien, waarbij Kari door de politie ondervraagd wordt over de puinhoop die de baby heeft veroorzaakt ten huize Parr. Bij het filmpje hoort ook een visuele commentaartrack. De volgende drie bijdragen zijn nieuw voor deze versie: eerst en vooral worden we verwend op een ronderafeldiscussie The Incredibles Revisited (22 min.) waarin de regisseur en zijn voornaamste medewerkers het over het maken van de film hebben, en vooral over het feit dat ze erg in hun nopjes zijn over het eindresultaat. Al op verschillende andere Pixar-releases vonden we bijdragen in de studio stories-reeks, korte amusante anekdotes over het dagelijkse leven op de werkvloer bij Pixar. In Studio Stories: Gary's Birthday (1 min.) wordt zo'n anekdote geïllustreerd met storyboards - bij Pixar ademen ze echt allemaal het animatievirus uit. Tot slot krijgen we Ending with a Bang: Making the End Credits (2 min.) waarin aan de hand van een zeer uitgekiende 2D-animatie de hoofdrolspelers inzake verschillende aspecten van de film zoals speciale effecten in de bloemetjes worden gezet.

Een hoop bonusmateriaal is dus van de disk afgestript, zelfs ten opzichte van de oude dvd-versie. Onder meer de afwezigheid van de verwijderde scènes is een onvergefelijke handicap.

CONCLUSIE
Met de jaren ben ik eigenlijk een klein beetje vergeten hoe goed The Incredibles is, en terugkijkend op de intussen voortgeëvolueerde Pixar-catalogus is het zeker een buitenbeentje omdat het één van de weinige films is waarin mensen een centrale rol spelen. De film betuigt op respectvolle wijzen eer aan de superheldenhype uit de sixties, maar is daarnaast ook zoveel meer. De beeld-en geluidskwaliteit van deze disk zijn uitstekend, maar omwille van de ongelofelijk grote gaten in de bonussectie kan ik ondanks alles deze disk niet aanraden.