FILM
De jonge centurion Marcus Flavius Aquilla (Channing Tatum) heeft uitdrukkelijk gevraagd om zijn legerdienst te mogen doen in Brittania, aan de rand van de muur van Hadrianus, die de keizer heeft laten bouwen om een fysieke afscheiding te construeren tussen de "beschaafde" wereld en het terra incognita. De naam Aquilla is bezoedeld, want Marcus' vader (Aladár Laklóth) is verantwoordelijk voor het verdwijnen van de lijfstandaard van het 9de legioen, een gouden adelaar, samen met 5000 troepen die zich te ver in het noorden van Schotland hebben gewaagd en waar nooit meer iets van vernomen is. Marcus geraakt bij zijn eerste schermutseling met een Celtische druïde zelf zwaargewond, en hij wordt afgevoerd van het strijdtoneel, om 300 kilometer meer naar het zuiden opgevangen te worden in de villa van zijn oom (Donald Sutherland). Samen met zijn medaille voor moed en zelfopoffering krijgt hij meteen ook zijn ontslagbrief: het Romeinse leger wil niet langer een beroep doen op zijn diensten. Alhoewel niemand het durft zeggen, menen nogal wat soldaten dat de naam Aquilla vervloekt is.

Om de tijd te doden bezoekt Marcus met zijn oom de gladiatorenspelen, en is daar getuige hoe de Keltische slaaf Esca (Jamie Bell) zich nog liever dociel laat afslachten door een gladiator dan met hun bloederige spelletjes mee te spelen. Marcus pleit voor zijn leven, en neemt Esca als persoonlijke slaaf. Het botert niet tussen de twee, maar omdat hij Esca een wreed lot bespaard heeft, zweert Esca hem wel trouw. Het gestook van de policiti die de villa van zijn oom bezoeken en het telkens weer hebben over de schandelijke nederlaag van het Negende zodra ze de naam Aquilla horen, doet Marcus besluiten dat hij helemaal op zijn eentje de muur van Hadrianus zal oversteken en de standaard van het leger terug zal proberen te halen; hij is van oordeel dat één man meer kans maakt dan een legermacht. Maar die één man worden er al snel twee want Esca heeft beloofd hem te volgen, wat best nog niet zo gek is want Esca spreekt de taal van de Noorderlingen. Om het vertrouwen van het Robbenvolk, de stam die de Adelaar heeft bemachtigd, te krijgen, moet het tweetal wel van rol wisselen: Esca heeft zogezegd Marcus als slaaf gevangen genomen. En het is niet altijd even duidelijk of Esca het spelletje meespeelt, of effectief tracht om de gelegenheid naar zijn hand te zetten. De lakmoesproef komt echter wanneer het tweetal effectief de gelegenheid krijgt om er met de vergulde adelaar vandoor te gaan.

Iedereen die een opleiding Latijn of klassieke talen in de middelbare school achter de rug heeft, komt vroeg of laat in aanraking met deze bestseller van wijlen Rosemary Sutcliffe. Het boek is nog een echt 'jongensboek', wat onder meer inhoudt dat de plot compleet verstoken blijft van een romantische verhaallijn, en eigenlijk een opeenvolging van onversneden actie is. Gelukkig heeft regisseur Kevin MacDonald wat dat betreft geen toevoegingen aan het werk van Sutcliffe gedaan, en focust hij met de verhaallijn eigenlijk uitsluitend op de zoektocht naar de adelaar, en de daarmee gepaard gaande abstracte begrippen als familie-eer en moed. In zekere zin is de film een stuk minder complex dan de sandaalfilmen van de laatste jaren, genre Gladiator, tegenover dewelke The Eagle een stap terug back to basics is. De film blijft merkwaardig verstoken van groots opgezette CGI-veldslagen, en wanneer op het einde van de film de restant van het Negende het opneemt tegen de wilde volkeren van het noorden, lijkt dit eerder een knokpartij met een beperkt aantal deelnemers, maar toch met de nodige hoeveelheid blood and gore, wat pleit voor het realistisch gehalte van de prent. Ook in de casting heeft MacDonald gekozen om niet de één of andere A-listacteur op te stellen: Channing Tatum, vooral bekend van enkele halfzachte dansfilms, en Jamie Bell, vooral bekend als Billy Elliot, vormen eigenlijk een bijzonder effectief en geloofwaardig duo, en de acteurs treden met deze rol duidelijk uit het keurslijf waar Hollywood hun in tracht te typecasten. Channing Tatum vertoont een beetje charisma maar vooral meer onbezonnenheid dan het personage uit het boek, en zijn toch wat atypische rol wordt overschaduwd door de manier waarop Jamie Bell bijna dwangmatig gestalte geeft aan het complexe karakter van Esca. Wanneer dan ook nog eens in de film Esca zogezegd de slavenmeester van Aquilla wordt, neemt die indruk alleen nog maar toe, en verdwijnt Tatum een beetje van het voorplan. In enkele bijrollen zien we veteranen als de nimmer teleurstellende Donald Sutherland en Mark Strong. Nog zo'n opmerkelijke keuze is dat, alhoewel in de Verenigde Staten er naast een R-gekeurde versie ook een PG13-versie uitkwam met iets minder gore, voor de Europese markt de hoeveelheid bloed en afgehakte ledematen weer in ere is hersteld, en alhoewel ik geen vergelijkingsmateriaal voorhanden heb me dit duidelijk toch een uncut versie lijkt - het probleem met vergelijken is dat de PG13-versie en de R-versie op de seconde even lang zijn.

De film deelt wel ongelofelijk veel thematiek met Centurion van Neil Marshall, en alhoewel The Eagle later in de zalen is gekomen, lijkt het toch dat de laatst verschenen film het origineel is, omdat die rechtstreeks steunt op het boekmateriaal van Sutcliffe. The Eagle is een interessante karakterstudie waarin de onderlinge verhouding tussen Marcus Aquilla, die zijn eer als Romeinse legioensoldaat verdedigt, en zijn slaaf Esca, die worstelt met zijn culturele erfenis, meer op het voorplan treedt, net als in MacDonalds The Last King Of Scotland is de regisseur blijkbaar gefascineerd door onwaarschijnlijke vriendschappen die in extreme omstandigheden ontstaan. De afwikkeling van de film gaat volgens een behoorlijk platgetreden pad, maar toch schijnt het vooral MacDonalds bedoeling te zijn geweest om niet de actie, dan wel de menselijke verhoudingen naar voor te schuiven als het interessantste studieobject. De juiste keuze voorwaar. The Eagle is een fijne film en een verademing in een spectrum films dat wordt gekenmerkt door ondoordacht Hollywoodgeweld en het strelen van het ego van de ster van het moment.

BEELD EN GELUID
De beeldkwaliteit is erg filmisch. Kevin MacDonald heeft zijn cameraman Antony Dod Mantle geïnstrueerd om zoveel mogelijk gebruik te maken van natuurlijk licht, en in postproductie is zo weinig mogelijk verbeterd aan de opnamen. Wat betekent dat de resutaten niet perfect zijn; zo is het schaduwdetail in de openingsscène, waarin Aquilla in een bootje ronddobbert, erg aan de lichte kant, maar het verschaft allemaal aan de film wel een zekere authenticiteit. In de donkerdere scènes, bijvoorbeeld op de Schotse gebergten waar het Robbenvolk huist, is een zeker gebrek aan detaillering in de zwarttinten dan soms weer een probleem om details te onderscheiden. Daarbovenop komt er nog over de film een lichte ruis. De kleuren zijn zeer basaal, en er wordt veel gebruik gemaakt van bruin en grijs, om de harde natuur van het noorden in de juiste tint te hullen. De Blu-ray geeft alles wel op een manier weer die de regisseur voor ogen had, en The Eagle ziet er zeker niet slechter uit dan op het grote scherm. Kortom, de imperfecties in het beeld zijn grotendeels artistieke keuzes, en dienen als dusdanig gerespecteerd te worden. We zijn wel wat blij dat tenminste deze uitgave over het correcte aspect ratio van 2.35:1 beschikt, waar het niet de eerste keer zou zijn dat E1 Entertainment genoegen neemt met een bijgecropte versie voor televisie. Het Engelse DTS-HD MA 5.1-geluid is niet zó overweldigend, op een paar gevechten in regel na, waarbij de soldaten plots vanuit alle hoeken van de kamer schijnen toe te slaan. Ook hier is soberheid waarschijnlijk het troefwoord: er is niet veel gedaan om de geluidskwaliteit kunstmatig op te peppen, maar het resultaat is wel getrouw aan de intenties van MacDonald. Wat me zeker heeft overtuigd dat het om een goede audiopresentatie gaat is de bijzonder mooie muziek van Atli Örvarsson, die een erg Gaelic klinkende soundtrack heeft bij elkaar gesprokkeld met koren, zware pauken en af en toe een licht vals klinkende wildwest-piano. Het resultaat mag er zeker zijn.

EXTRA'S
We hebben E1 Entertainment al meerdere malen op de vingers moeten tikken voor het weglaten van bonusmateriaal: een paar titels die me voor de geest springen zijn Sahara, waarvan nochtans ook gewoon de masters van Universal "geleend" werden net als bij deze release, de in het buitenland goed van bonusmateriaal voorziene Premonition en Untraceable - allebei dan nog eens met de verkeerde aspect ratio - en in de tijd toen de maatschappij nog RCV heette was het al niet veel beter (The Golden Compass anyone?) Maar eerlijk is eerlijk: ditmaal heeft E1 Entertainment zijn best gedaan om het voor de internationale markt beschikbare bonusmateriaal ook op haar versie te zetten, en zelfs nog de release af te werken met een mooie slipcase.

De verplicht te bekijken Cross-promotionele trailers zijn nog altijd hinderlijk, maar we krijgen daarna toch tenminste een menustructuur. Hierin kunnen we eerst en vooral kiezen voor een alternatief einde (4:40) dat iets dichter aanleunt tegen het originele einde dat Sutcliffe in haar boek voor ogen had, maar aangezien het originele einde van de film sterk is, is dit meer een anticlimax. Dan volgen er twee redelijk goed uitgewerkte verwijderde scènes (6:25) en een promotionele documentaire "The making of a Roman epic" (12:12), waarin vooral elektronische persknipsels, filmfragmenten en ophemelende interviewfragmenten een centrale rol spelen. Daarnaast echter is er ook nog een tweede documentaire, "Making of The Eagle" (48:02), een chronologisch overzicht van het draaien van de film, met eerst enkele buitenopnamen in bosrijk Hongarije, het oefenen van de twee hoofdacteurs op hun zwaardpassen, dan wat speciale effecten zoals afgehakte lichaamsdelen, een woordje van de rekwisiteur die bezweert dat dit vorige onmogelijk door zijn plastieken maar oh zo gelijkende bijlen kan veroorzaakt zijn, en tot slot verhuist de crew naar Schotland voor de buitenopnamen bij het Robbenvolk. Deze documentaire is alvast op de Amerikaanse Blu-ray niet te vinden. Die bevat dan weer wel de PG13-versie, maar daar mist u wellicht niet veel mee. Daarnaast vinden we nog een (niet-ondertitelde) audiocommentaartrack door Kevin MacDonald, die vooral dient als laatste aanwijzing dat het wel degelijk de unrated cut van de film is die we hier krijgen voorgeschoteld. MacDonald is een eerder voorzichtige commentator die niet echt schokkende innovatieve inzichten in zijn films biedt, maar wel zijn huiswerk mooi gemaakt heeft.

CONCLUSIE
E1 Entertainment heeft al heel wat missers op de markt gebracht, maar eerlijk is eerlijk, deze The Eagle is een correcte disk, waarbij beeld en geluid misschien wat sober zijn, maar waar technisch weinig op aan te merken is: een correcte aspect ratio, wat extra's met onder meer een zeer goede making of-documentaire... ik kan niet anders dan deze film aanbevelen en E1 Entertainment aanmoedigen nog dergelijke disks op de markt te brengen.